Τελεσίγραφο στην Ευρώπη να αναλάβει έως το 2027 το μεγαλύτερο μέρος των συμβατικών αμυντικών δυνατοτήτων του ΝΑΤΟ, από τις υπηρεσίες πληροφοριών έως τα συστήματα πυραυλικής άμυνας, απηύθυναν οι Ηνωμένες Πολιτείες, σύμφωνα με δημοσίευμα του Reuters. Το μήνυμα αυτό μεταφέρθηκε σε Ευρωπαίους διπλωμάτες στην Ουάσιγκτον από αξιωματούχους του Πενταγώνου, με το πρακτορείο να επικαλείται πέντε πηγές με άμεση γνώση των συνομιλιών.
Στη συνάντηση, στην οποία συμμετείχαν στελέχη του Πενταγώνου υπεύθυνα για τη νατοϊκή πολιτική και ευρωπαϊκές αντιπροσωπείες, οι Αμερικανοί αξιωματούχοι διεμήνυσαν ότι η Ευρώπη δεν έχει σημειώσει επαρκή πρόοδο ενίσχυσης της άμυνάς της μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022. Σύμφωνα με το Reuters, η προειδοποίηση ήταν σαφής: εάν δεν επιτευχθεί ο στόχος του 2027, οι ΗΠΑ ενδέχεται να αποχωρήσουν από ορισμένους μηχανισμούς αμυντικού συντονισμού του ΝΑΤΟ.
Αμερικανός αξιωματούχος ανέφερε στο πρακτορείο ότι και στο Κογκρέσο υπάρχουν ανησυχίες για το μήνυμα που μεταφέρει το Πεντάγωνο στους Ευρωπαίους.
Πώς θα εκτιμάται η πρόοδος;
Το Reuters επισημαίνει ότι οι Αμερικανοί αξιωματούχοι δεν διευκρίνισαν με ποια κριτήρια θα αξιολογηθεί η πρόοδος της Ευρώπης. Οι συμβατικές δυνατότητες περιλαμβάνουν μη πυρηνικά μέσα - από στρατεύματα έως εξοπλισμούς, ωστόσο παραμένει ασαφές πώς θα εξακριβωθεί ότι η Ευρώπη έχει αναλάβει τη «μερίδα του λέοντος» των ευθυνών του ΝΑΤΟ.
Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, που μίλησαν επίσης στο Reuters, χαρακτηρίζουν την προθεσμία του 2027 ανέφικτη, καθώς για την αντικατάσταση κρίσιμων αμερικανικών δυνατοτήτων απαιτείται χρόνος, επενδύσεις και αυξημένη παραγωγική ικανότητα. Οι ίδιοι επισημαίνουν ότι οι καθυστερήσεις σε γραμμές παραγωγής οπλικών συστημάτων και οι μεγάλες αναμονές για παραδόσεις αμερικανικού υλικού δυσκολεύουν ακόμη περισσότερο την επίτευξη του στόχου.
Το πρακτορείο σημειώνει επίσης ότι οι ΗΠΑ παρέχουν στο ΝΑΤΟ δυνατότητες που δεν μπορούν απλώς να αγοραστούν από κάπου αλλού, όπως εξελιγμένα συστήματα πληροφοριών, επιτήρησης και αναγνώρισης (ISR), τα οποία αποδείχθηκαν καθοριστικά στον πόλεμο της Ουκρανίας.
Το ΝΑΤΟ και οι ευρωπαϊκές φιλοδοξίες
Σε ερώτηση του Reuters, αξιωματούχος του ΝΑΤΟ ανέφερε ότι οι ευρωπαϊκές χώρες ήδη αναλαμβάνουν μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης για την ασφάλεια της ηπείρου, χωρίς όμως να σχολιάσει την προθεσμία του 2027. «Οι σύμμαχοι έχουν αναγνωρίσει την ανάγκη να επενδύσουν περισσότερα και να μετατοπίσουν το βάρος της συμβατικής άμυνας», δήλωσε.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θέσει ως στόχο την ενίσχυση της αυτόνομης αμυντικής της ικανότητας έως το 2030, καλύπτοντας κενά σε αντιαεροπορική άμυνα, drones, κυβερνοάμυνα και πυρομαχικά - στόχος που, όπως τονίζει το Reuters, θεωρείται επίσης ιδιαίτερα φιλόδοξος από αναλυτές.
Οι παλινωδίες της αμερικανικής πολιτικής
Τo Reuters υπενθυμίζει ότι η κυβέρνηση Τραμπ έχει διαχρονικά πιέσει τους Ευρωπαίους συμμάχους να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες, αν και η στάση του Αμερικανού προέδρου απέναντι στο ΝΑΤΟ παραμένει αλλοπρόσαλλη.
Στην προεκλογική εκστρατεία του 2024, ο Τραμπ συχνά επέκρινε τις ευρωπαϊκές χώρες και είχε δηλώσει ότι θα «ενθάρρυνε» τον Βλαντίμιρ Πούτιν να επιτεθεί σε κράτη - μέλη που δεν χρηματοδοτούν επαρκώς την άμυνα. Ωστόσο, στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ τον Ιούνιο, επαίνεσε τους Ευρωπαίους ηγέτες για την αποδοχή του αμερικανικού σχεδίου να αυξηθεί ο στόχος αμυντικών δαπανών στο 5% του ΑΕΠ.
Έκτοτε, όπως επισημαίνει το Reuters, ο Τραμπ κινείται μεταξύ μιας πιο επιθετικής στάσης έναντι της Ρωσίας και μιας αυξημένης διάθεσης για διαπραγματεύσεις με το Κρεμλίνο σχετικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία - από τις οποίες οι Ευρωπαίοι παραμένουν σε μεγάλο βαθμό αποκλεισμένοι.
Σε παρέμβασή του στο περιθώριο της συνάντησης υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ, ο Αμερικανός αναπληρωτής ΥΠΕΞ Κρίστοφερ Λάντο υπογράμμισε ότι είναι «προφανές» πως οι Ευρωπαίοι πρέπει να αναλάβουν μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης: «Διαδοχικές αμερικανικές κυβερνήσεις το λένε σε διάφορες μορφές εδώ και δεκαετίες· η δική μας το εννοεί πραγματικά», δήλωσε.