Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, βρίσκεται στο επίκεντρο πολιτικής κρίσης, καθώς αντιμετωπίζει πρόταση μομφής που σχετίζεται με το σκάνδαλο της Pfizergate.
Ακροδεξιοί ευρωβουλευτές υποστηρίζουν ότι έχουν συγκεντρώσει τις απαραίτητες υπογραφές για την κατάθεση της πρότασης, κατηγορώντας την Επιτροπή για αδιαφάνεια, έπειτα από την απόφαση του Δικαστηρίου της ΕΕ για την υπόθεση των μηνυμάτων μεταξύ της φον ντερ Λάιεν και του διευθύνοντος συμβούλου της Pfizer, Άλμπερτ Μπουρλά – γνωστή και ως «Pfizergate».
Αν και η πρόταση ενδέχεται να τεθεί σε ψηφοφορία τον επόμενο μήνα, εκτιμάται ότι η φον ντερ Λάιεν δύσκολα θα απομακρυνθεί, καθώς απαιτείται πλειοψηφία δύο τρίτων των παρόντων ευρωβουλευτών. Ωστόσο, το πολιτικό κόστος είναι ήδη εμφανές, και ίσως αναγκαστεί να αναζητήσει ευρύτερες συμμαχίες τόσο προς τα αριστερά όσο και προς τα δεξιά για να διατηρήσει τη στήριξη.
Ο Ρουμάνος ακροδεξιός ευρωβουλευτής Γκεόργκε Πιπερέα δήλωσε στους Financial Times ότι κατέθεσε την πρόταση την Πέμπτη, με πάνω από 72 υπογραφές. «Πρόκειται για μια πρωτοβουλία που στοχεύει στην ενίσχυση της διαφάνειας και στη διασφάλιση μιας αυθεντικής δημοκρατικής διαδικασίας», δήλωσε.
Παρόλο που αναγνώρισε πως οι πιθανότητες επιτυχίας είναι περιορισμένες, χαρακτήρισε την πρόταση ως «ευκαιρία για θεμελιωμένη κριτική» στην πρόεδρο της Επιτροπής. Υποστήριξε μάλιστα ότι κάποιοι ευρωβουλευτές από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, στο οποίο ανήκει και η φον ντερ Λάιεν, έχουν ταχθεί υπέρ της πρωτοβουλίας.
Η υπόθεση «Pfizergate» πήρε νέα διάσταση τον Μάιο, όταν το Γενικό Δικαστήριο της ΕΕ αποφάνθηκε κατά της Επιτροπής για την άρνησή της να δημοσιοποιήσει τα επίμαχα μηνύματα. Το δικαστήριο έκρινε ότι η Επιτροπή παραβίασε την αρχή της χρηστής διοίκησης, απορρίπτοντας τον ισχυρισμό ότι τα μηνύματα δεν μπορούσαν να εντοπιστούν. Η υπόθεση είχε αρχικά αποκαλυφθεί μετά από προσφυγή της New York Times.
Επιπλέον, η φον ντερ Λάιεν δέχεται κριτική από ευρωβουλευτές όλων των πολιτικών αποχρώσεων για τον τρόπο που αντιμετωπίζει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με αρκετούς να την κατηγορούν ότι συχνά το παρακάμπτει υπέρ των κυβερνήσεων των κρατών-μελών.
Η ένταση αυξήθηκε περαιτέρω όταν η Επιτροπή ανακοίνωσε την πρόθεσή της να αποσύρει νομοθεσία κατά του λεγόμενου greenwashing – των παραπλανητικών περιβαλλοντικών ισχυρισμών από εταιρείες – προκαλώντας αντιδράσεις και από προοδευτικούς κύκλους. Η απόσυρση ανακοινώθηκε λίγες ημέρες πριν την προγραμματισμένη συμφωνία μεταξύ Κοινοβουλίου και Συμβουλίου για το θέμα.
Σε απάντηση, οι Σοσιαλιστές και οι Φιλελεύθεροι της ομάδας Renew απέστειλαν κοινή επιστολή στην πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ρομπέρτα Μετσόλα, καλώντας την να φέρει το θέμα ενώπιον της φον ντερ Λάιεν και των ηγετών των κρατών-μελών στη σύνοδο κορυφής.
Παρότι οι προτάσεις μομφής στην ΕΕ είναι σπάνιες – μόλις τέσσερις έχουν κατατεθεί από το 1999, καμία επιτυχώς – η παρούσα πρόκληση αναδεικνύει το αυξανόμενο πολιτικό ρήγμα γύρω από την πρόεδρο της Επιτροπής και τις κρίσιμες ισορροπίες που θα κρίνουν την πολιτική της επιβίωση.