Ανατροπή στην αγορά αποθήκευσης ενέργειας φέρνουν οι μπαταρίες φωσφορικού σιδήρου λιθίου (LFP), οι οποίες ξεχωρίζουν για το χαμηλότερο κόστος και την αυξημένη ασφάλεια. Μέσα σε μόλις 18 μήνες το κόστος τους υποχώρησε σχεδόν στο μισό, ενώ χάρη στην τεχνολογική πρόοδο που σημειώθηκε το τελευταίο διάστημα η διάρκεια ζωής τους ανέρχεται πλέον σε ακόμα και 20 χρόνια, έναντι 10-15 ετών παλαιότερα.
Προς απογείωση ο κλάδος της αποθήκευσης
Σύμφωνα με εκτιμήσεις της UBS, που παρουσιάζει το Reuters, η παγκόσμια χωρητικότητα αποθήκευσης ενέργειας θα πρέπει να αυξηθεί κατά 800% έως το 2030 και κατά 3.400% έως το 2050 για να υποστηρίξει την επέκταση των ΑΠΕ. Οι μπαταρίες LFP μπορούν, όπως σημειώνει το Reuters, να υποστηρίξουν αυτή την ανάπτυξη - είναι ενδεικτικό ότι το 2023 η ετήσια ζήτηση για σταθερές εγκαταστάσεις αποθήκευσης αυξήθηκε κατά 51%. Εκτιμάται πως έως το 2030 το 20% της συνολικής αγοράς μπαταριών θα αφορά την αποθήκευση ενέργειας.
Ανατροπές στην αγορά μετάλλων
Η μετάβαση προς τις LFP μπαταρίες αλλάζει τα πάντα στην αγορά των μετάλλων που αποτελούν τις κρίσιμες πρώτες ύλες. Καθώς οι LFP δεν περιέχουν νικέλιο ή κοβάλτιο, η χρήση αυτών των μετάλλων στις μπαταρίες έχει μειωθεί δραστικά. Συγκεκριμένα, η ένταση χρήσης του νικελίου σε μπαταρίες υποχώρησε κατά 30% μεταξύ 2020 – 2024 ενώ η χρήση κοβαλτίου μειώθηκε κατά 66% την ίδια περίοδο.
Η συνδυασμένη επίδραση υποτονικής ζήτησης και υπερπροσφοράς έχει οδηγήσει σε θεαματική πτώση των τιμών: το νικέλιο έχει χάσει το 50% της αξίας του και το κοβάλτιο υποχώρησε κατά 60% την τελευταία τριετία. Την πίεση εντείνει η αναθεώρηση των σχεδίων ηλεκτροκίνησης από αρκετούς κατασκευαστές EVs, οι οποίοι προσαρμόζονται στη χαμηλότερη ζήτηση – κυρίως εκτός Κίνας.
Το λίθιο στο επίκεντρο
Αντίθετα, το λίθιο διατηρεί τη σημασία του, καθώς αποτελεί βασικό συστατικό των LFP μπαταριών. Και στην περίπτωση αυτή ωστόσο η υπερπροσφορά έχει οδηγήσει σε μείωση των τιμών του ανθρακικού λιθίου κατά 20% μέσα στο 2024.
Ωστόσο, η στρατηγική σημασία του λιθίου ενισχύεται, καθώς πλέον δεν τροφοδοτεί μόνο την αγορά ηλεκτρικών οχημάτων αλλά και τις σταθερές ενεργειακές εγκαταστάσεις, οι οποίες προβλέπεται να διαδραματίσουν ακόμη σημαντικότερο ρόλο στο πλαίσιο της πράσινης μετάβασης και του στόχου για μηδενικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.
Οι γεωπολιτικές ισορροπίες
Παρά τις προσπάθειες των ΗΠΑ και της Ε.Ε. να μειώσουν την εξάρτησή τους από την κινεζική κυριαρχία στον τομέα των μπαταριών, τα στοιχεία αποκαλύπτουν μια διαφορετική πραγματικότητα: το 90% των μπαταριών αποθήκευσης που χρησιμοποιούνται στις Ηνωμένες Πολιτείες εξακολουθεί να προέρχεται από την Κίνα.
Τις τελευταίες εβδομάδες η επιβολή δασμών 41% στις κινεζικές εισαγωγές έχει προκαλέσει αστάθεια και αβεβαιότητα στην αγορά, δημιουργώντας εμπόδια στην αλυσίδα εφοδιασμού και καθυστερήσεις σε νέα έργα.
Αντίστοιχα, και η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με το ίδιο δίλημμα. Ο Chris Elder, επικεφαλής της Fidra Energy, της οποίας το έργο Thorpe Marsh στη Βρετανία βασίζεται σε μπαταρίες της κινεζικής Sungrow Power Supply, θέτει το ζήτημα ως εξής: «Αν η βρετανική κυβέρνηση θέλει να πετύχει τους στόχους net-zero, θα χρειαστεί να συνεργαστεί ρεαλιστικά με την Κίνα.»
Μια νέα εποχή στην αποθήκευση
Το επενδυτικό στοίχημα της Fidra Energy κάθε άλλο παρά εύκολο ήταν στην αρχή, με τον CEO Chris Elder να παραδέχεται ότι «δυσκολεύονταν να κάνουν τα οικονομικά να λειτουργήσουν». Η ραγδαία μείωση του κόστους των LFP μπαταριών ήταν αυτή που έκανε τελικά το έργο βιώσιμο. Παράλληλα, εταιρείες όπως η Morrow Batteries ετοιμάζονται να μπουν δυναμικά στην αγορά, με στόχο την παραγωγή 3 εκατ. κυψελών ετησίως, που αντιστοιχούν σε 1 GWh χωρητικότητας – αρκετή ενέργεια για να τροφοδοτηθούν 1 εκατ. νοικοκυριά για μία ώρα, σύμφωνα με τη βρετανική Ofgem.
Η τεχνολογική στροφή επηρεάζει και τον κλάδο των EVs, με την κινεζική BYD να ξεπερνά την Tesla στις παγκόσμιες πωλήσεις το 2023, αξιοποιώντας LFP τεχνολογία. Την ίδια ώρα, οι ανησυχίες για τη βιώσιμη προέλευση μετάλλων όπως το κοβάλτιο και το νικέλιο – που σχετίζονται με παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων – επιταχύνουν τη στροφή σε LFP λύσεις. Παρότι και το λίθιο εγείρει περιβαλλοντικά και κοινωνικά ερωτήματα, ιδιαίτερα σε χώρες όπως η Χιλή, η Αργεντινή και η Κίνα, δεν έχει συγκεντρώσει την ίδια δημόσια κατακραυγή.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
