Οι πιέσεις των ΗΠΑ προς το Κίεβο έχουν πλέον φτάσει σε οριακό σημείο, καθώς η Ουάσιγκτον ζητά από τον πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι να υπογράψει εντός των επόμενων ημερών μια ειρηνευτική συμφωνία που θα υποχρεώνει την Ουκρανία να παραχωρήσει εδάφη στη Ρωσία και να προβεί σε σημαντικές υποχωρήσεις. Το σχέδιο αυτό, το οποίο Ευρωπαίοι και Ουκρανοί αξιωματούχοι χαρακτηρίζουν ήδη ως μορφή «συνθηκολόγησης», έχει προκαλέσει έντονη ανησυχία και διπλωματικό αναβρασμό στις δυτικές πρωτεύουσες.
Ο υπουργός Στρατού των ΗΠΑ Νταν Ντρίσκολ ενημέρωσε πρεσβευτές χωρών του ΝΑΤΟ σε μια βαριά και ιδιαίτερα τεταμένη συνάντηση στο Κίεβο, τονίζοντας -μετά από συνομιλίες με τον Ζελένσκι και επικοινωνία με τον Λευκό Οίκο- ότι «καμία συμφωνία δεν είναι τέλεια, όμως πρέπει να κλείσει τώρα, προτού οι όροι επιδεινωθούν». Η προειδοποίηση αυτή διαμορφώνει ένα ασφυκτικό πλαίσιο πίεσης.
Λίγες ώρες αργότερα, ο Ντόναλντ Τραμπ επιβεβαίωσε ότι θεωρεί την ερχόμενη Πέμπτη, Ημέρα των Ευχαριστιών, ως «κατάλληλη» προθεσμία για την υπογραφή. Μιλώντας στο Fox Radio, επέμεινε πως η Ουκρανία δεν μπορεί να αποτρέψει τη ρωσική προέλαση στο Ντονμπάς, αποδεχόμενος τη θέση της Μόσχας επί του πεδίου.
Η δήλωση αυτή έφτασε στο Κίεβο ως τελεσίγραφο. Σε ένα βαρύ, δεκάλεπτο διάγγελμα έξω από το προεδρικό μέγαρο, ο Ζελένσκι υπογράμμισε ότι η χώρα αντιμετωπίζει «μία από τις δυσκολότερες στιγμές της ιστορίας της». Το δίλημμα, είπε, είναι αμείλικτο: Είτε η Ουκρανία διαφυλάσσει την εθνική της αξιοπρέπεια, είτε ρισκάρει να χάσει έναν κρίσιμο σύμμαχο - Μια αμερικανική κυβέρνηση που δείχνει αποφασισμένη να τερματίσει τον πόλεμο με μια συμφωνία αυστηρά καθορισμένη από δικές της προτεραιότητες.
«Η πίεση στην Ουκρανία είναι σήμερα από τις πιο ασφυκτικές», είπε ο Ζελένσκι, προειδοποιώντας ότι η άρνηση αποδοχής της συμφωνίας μπορεί να οδηγήσει σε έναν «εξαιρετικά δύσκολο χειμώνα» με εκατομμύρια ανθρώπους χωρίς θέρμανση, καθώς οι ρωσικές επιθέσεις έχουν ήδη καταστρέψει μεγάλο μέρος της ενεργειακής υποδομής.
Το σχέδιο 28 σημείων και οι επιπτώσεις στη στρατιωτική ισχύ της Ουκρανίας
Σύμφωνα με το σχέδιο Τραμπ, η Ουκρανία θα παραχωρήσει το σύνολο της περιοχής του Ντονμπάς -συμπεριλαμβανομένων τμημάτων που τελούν υπό ουκρανικό έλεγχο-, θα περιορίσει δραστικά το μέγεθος του στρατού της, θα εγκαταλείψει τα όπλα μακράς εμβέλειας και θα αποκλειστεί κάθε πιθανότητα αποστολής ευρωπαϊκών ειρηνευτικών δυνάμεων. Το σχέδιο προβλέπει επίσης ότι η Ουκρανία δεν θα ενταχθεί ποτέ στο ΝΑΤΟ.
Για τον Ζελένσκι, η αποδοχή αυτών των όρων θα ισοδυναμούσε με χώρα «χωρίς ελευθερία, αξιοπρέπεια και δικαιοσύνη», ενώ θα προϋπέθετε εμπιστοσύνη σε «κάποιον που μας επιτέθηκε δύο φορές». «Δεν προδώσαμε την Ουκρανία το 2022 και δεν θα το κάνουμε τώρα», υπογράμμισε.
Παράλληλα, ο Τραμπ ακολουθεί ένα «επιθετικό χρονοδιάγραμμα», απειλώντας, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, να διακόψει την κρίσιμη στρατιωτική (και σε επίπεδο πληροφοριών) υποστήριξη από τις ΗΠΑ προς το Κίεβο, εάν δεν υπάρξει συναίνεση. Αμερικανός αξιωματούχος παραδέχθηκε ότι οι ουκρανικές αρχές έλαβαν το μήνυμα πως η Ουάσιγκτον «αναμένει» συμφωνία.
Η ευρωπαϊκή αντίδραση
Οι ευρωπαϊκές αντιδράσεις ήταν άμεσες. Ο Εμανουέλ Μακρόν, ο Φρίντριχ Μερτς και ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ εξέφρασαν σε τηλεφωνικές συνομιλίες τη στήριξή τους στον Ζελένσκι, επιμένοντας ότι κάθε ειρηνευτική διαδικασία πρέπει να είναι δίκαιη, να λαμβάνει υπόψη τις ουκρανικές κόκκινες γραμμές και να ξεκινά από την υφιστάμενη γραμμή επαφής, όχι από παραχώρηση μεγάλων πόλεων.
«Η Ουκρανία πρέπει να καθορίζει το μέλλον της υπό την κυριαρχία της», τόνισε ο Στάρμερ, κάνοντας λόγο για μια «δίκαιη και διαρκή ειρήνη».
Στο ίδιο πνεύμα κινήθηκαν και οι ηγέτες που συμμετέχουν στη σύνοδο του G20 στη Νότια Αφρική. Σε κοινή δήλωσή τους, οι ηγέτες των βασικών πυλώνων του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, του Καναδά και της Ιαπωνίας υπογράμμισαν ότι το μονομερές αμερικανικό σχέδιο αποτελεί «μια βάση που χρειάζεται περαιτέρω επεξεργασία».
Τόνισαν δύο θεμελιώδεις αρχές:
– ότι τα σύνορα δεν μπορούν να αλλάζουν διά της βίας,
– και ότι οι προτεινόμενοι περιορισμοί στις Ένοπλες Δυνάμεις της Ουκρανίας θα άφηναν τη χώρα επικίνδυνα εκτεθειμένη σε μελλοντικές επιθέσεις.
Φόβοι για επικίνδυνο προηγούμενο
Η συζήτηση αναμένεται να συνεχιστεί στο περιθώριο της συνόδου του G20 στο Γιοχάνεσμπουργκ, όπου οι ηγέτες της G7 αναμένεται να αναζητήσουν τρόπους ενίσχυσης της ουκρανικής θέσης. Ο Τραμπ, ωστόσο, δεν θα παραστεί, επιβεβαιώνοντας την αποστασιοποίησή του από τις πολυμερείς διεργασίες.
Η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάγια Κάλας προειδοποίησε ότι η αποδοχή μιας συμφωνίας που επιβραβεύει τον εισβολέα θα δημιουργήσει ένα «εξαιρετικά επικίνδυνο» διεθνές προηγούμενο. «Αν ενδίδεις στην επιθετικότητα, προσκαλείς κι άλλη επιθετικότητα», είπε, υπογραμμίζοντας ότι και άλλες χώρες ενδέχεται να αποκτήσουν «όρεξη» για γειτονικά εδάφη.
Στο μήνυμά του, ο Ζελένσκι απέτισε φόρο τιμής στους πολίτες του που αντέχουν «σχεδόν τέσσερα χρόνια πλήρους κλίμακας εισβολής», επισημαίνοντας ότι η θυσία αυτή δεν μπορεί να ανταλλαχθεί με μια συμφωνία που ακυρώνει την ουκρανική κυριαρχία.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
