Καθώς η αμερικανική στήριξη προς το Κίεβο φθίνει, η Ρωσία ενισχύει τις θέσεις της στο πεδίο και η Ουκρανία οδεύει προς μια κρίσιμη στιγμή για τα οικονομικά της το 2026, η Ευρωπαϊκή Ένωση επιταχύνει τις προσπάθειες για την αξιοποίηση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων. Τα περισσότερα από 200 δισ. ευρώ που παραμένουν δεσμευμένα στην Ευρώπη αποτελούν τον σημαντικότερο μοχλό πίεσης της ΕΕ προς τη Μόσχα, αλλά και ένα ιδιαίτερα σύνθετο νομικό και πολιτικό εγχείρημα.
Η Ουκρανία θα χρειαστεί 135 δισ. ευρώ την περίοδο 2026–2027 για να διατηρήσει τη λειτουργία του κράτους και να χρηματοδοτήσει την άμυνα. Η Κομισιόν προτείνει ένα δάνειο επανορθώσεων: Η Euroclear - όπου φυλάσσεται το μεγαλύτερο μέρος των παγωμένων κεφαλαίων - θα επενδύσει τα χρήματα σε τίτλο χρέους της ΕΕ, η Ένωση θα δανείσει τα ποσά στο Κίεβο και η Ουκρανία θα αρχίσει την αποπληρωμή μόνο όταν λάβει αποζημιώσεις από τη Ρωσία.
Το σχήμα επιχειρεί να αποφύγει την άμεση κατάσχεση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, διατηρώντας όμως την οικονομική πίεση προς το Κρεμλίνο.
Το βελγικό εμπόδιο και ο φόβος αντιποίνων
Το μεγαλύτερο μέρος των παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων βρίσκεται στη Euroclear, έναν από τους μεγαλύτερους διεθνείς θεματοφύλακες τίτλων παγκοσμίως και κεντρικό κόμβο εκκαθάρισης συναλλαγών στην Ευρώπη. Η φύση της εταιρείας -ως «χρηματοπιστωτικού θησαυροφυλακίου» όπου φυλάσσονται τίτλοι, μετρητά και αξίες πολλών κρατών και θεσμικών επενδυτών- καθιστά το ενδεχόμενο νομικών ή πολιτικών αντιδράσεων από τη Μόσχα ακόμη πιο κρίσιμο.
Γι' αυτό, το Βέλγιο ζητά ρητές εγγυήσεις ότι δεν θα επωμιστεί μόνο του τον κίνδυνο ρωσικών αγωγών. Οι ανησυχίες εντάθηκαν πρόσφατα από πληροφορίες για πτήσεις drones πάνω από στρατιωτικές και κρίσιμες εγκαταστάσεις στη χώρα - γεγονός που ορισμένες ευρωπαϊκές υπηρεσίες ασφάλειας ερμήνευσαν ως πιθανό προειδοποιητικό μήνυμα από τη Μόσχα. Η Ρωσία διέψευσε αυτή τη συσχέτιση, αλλά προειδοποίησε για «οδυνηρή απάντηση» σε περίπτωση κατάσχεσης των περιουσιακών της στοιχείων.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Κομισιόν εξετάζει τη χρήση έκτακτων διαδικασιών, ώστε το σχέδιο να εγκριθεί από 15 κράτη-μέλη που εκπροσωπούν το 65% του πληθυσμού της Ένωσης.
Η στάση της Μόσχας και το «νέο κλίμα» στις συνομιλίες
Οι τελευταίες δηλώσεις του Βλαντίμιρ Πούτιν ενισχύουν την ευρωπαϊκή εκτίμηση ότι η αξιοποίηση των παγωμένων κεφαλαίων θα αντιμετωπιστεί από το Κρεμλίνο ως πλήγμα στρατηγικής σημασίας. Σε συνέντευξή του, ο Ρώσος πρόεδρος τόνισε ότι η Μόσχα θα θέσει υπό πλήρη έλεγχο την περιοχή του Ντονμπάς, ακόμη και δια της βίας, εάν η Ουκρανία δεν αποσύρει τις δυνάμεις της - κάτι που το Κίεβο έχει απορρίψει κατηγορηματικά.
Η Ρωσία ελέγχει σήμερα περίπου 19,2% της ουκρανικής επικράτειας, περιλαμβανομένων της Κριμαίας, του Λουχάνσκ, της συντριπτικής πλειονότητας του Ντονέτσκ και μεγάλων τμημάτων των περιφερειών Χερσώνα και Ζαπορίζια. Παράλληλα, στις συνομιλίες με τις ΗΠΑ, η Μόσχα ζητά όχι μόνο την αναγνώριση του πλήρους ελέγχου του Ντονμπάς, αλλά και μια άτυπη αμερικανική αποδοχή της υφιστάμενης πραγματικότητας στο έδαφος.
Η πρόσφατη συνάντηση Πούτιν με τους Αμερικανούς απεσταλμένους Στιβ Γουίτκοφ και Τζάρεντ Κούσνερ, την οποία χαρακτήρισε «πολύ χρήσιμη», ενισχύει την εκτίμηση ότι η Μόσχα θέλει να διαμορφώσει διαπραγματευτικά πλεονεκτήματα πριν από οποιαδήποτε ειρηνευτική διαδικασία - και άρα αντιδρά ακόμη πιο έντονα στις ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες για τα παγωμένα περιουσιακά της στοιχεία.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
