Η ανάγκη λήψης συγκεκριμένων μέτρων θωράκισης των κρίσιμων ενεργειακών υποδομών απέναντι τόσο σε φυσικές όσο και σε ηλεκτρονικές επιθέσεις τίθεται επιτακτικά από την ευρωπαϊκή βιομηχανία ηλεκτρικής ενέργειας. Μάλιστα, η βιομηχανία εισηγείται οι σχετικές επενδύσεις ασφάλειας να ενταχθούν στους αμυντικούς προϋπολογισμούς των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ.
Με αφετηρία τα διδάγματα από τις ρωσικές επιθέσεις στην Ουκρανία, η Eurelectric, που εκπροσωπεί περισσότερες από 3.500 επιχειρήσεις παραγωγής, διανομής και προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, απέστειλε σχετική επιστολή στο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ, το οποίο συνεδρίασε την περασμένη εβδομάδα. Υπενθυμίζεται ότι αντιπρόεδρος της Eurelectric είναι ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ, Γιώργος Στάσσης, ενώ στη συνεδρίαση συμμετείχε και η αναπληρώτρια Γενική Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Radmila Šekerinska, γεγονός που υπογραμμίζει τη βαρύτητα του ζητήματος.
Στην παρέμβασή της, η Eurelectric τονίζει ότι η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού θα πρέπει να αποτελέσει αναπόσπαστο μέρος των αμυντικών δαπανών των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ, οι οποίες, μετά τις τελευταίες εξελίξεις, συμφωνήθηκε να ανέλθουν στο 5% του ΑΕΠ.
Διεκδίκηση πόρων από τον αμυντικό προϋπολογισμό
Από αυτό, το 3,5 % θα διατεθεί για εξοπλισμούς και το 1,5% για σχετιζόμενες επενδύσεις (κυβερνοασφάλεια, προστασία κρίσιμων υποδομών κ.α.). Η ηλεκτρική βιομηχανία διεκδικεί μερίδιο από το 1,5 % του ΑΕΠ, το οποίο αντιστοιχεί σε 250 δισ. ευρώ, προκειμένου να διοχετευθεί σε τρεις τομείς, ως εξής:
1. Ετοιμότητα: σχεδιασμός για φυσικές και κυβερνοεπιθέσεις, διεξαγωγή τακτικών ασκήσεων αντιμετώπισης κρίσεων και διασφάλιση ταχείας αποκατάστασης και ανάκαμψης σε όλο το ηλεκτρικό σύστημα. Επίσης διασφάλιση επαρκούς αποθέματος εξοπλισμού και ανταλλακτικών.
2. Βελτιστοποίηση της στρατηγικής αυτονομίας: «Έχουμε μάθει το μάθημα από την υπερβολική εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο. Η Ευρώπη πρέπει να δημιουργήσει μια ισορροπημένη και ανθεκτική αλυσίδα εφοδιασμού που θα υποστηρίζει μια γρήγορη, οικονομικά προσιτή και ασφαλή μετάβαση στην καθαρή ενέργεια».
3. Εξασφάλιση της ασφαλούς παροχής ηλεκτρικής ενέργειας: η Eurelectric ζητά ολιστικό σχεδιασμό του συστήματος, ταχύτερη έκδοση αδειών και επενδύσεις σε νέες ασφαλείς υποδομές.
Ενέργεια και άμυνα στον ίδιο άξονα
Η ευρωπαϊκή οργάνωση σημειώνει πως η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει αποδείξει ότι η προστασία των ενεργειακών υποδομών αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα, καθώς η ενέργεια και ιδίως η ηλεκτρική ενέργεια είναι η ραχοκοκαλιά μιας λειτουργικής σύγχρονης κοινωνίας. Προσθέτει δε ότι η καθαρή ενέργεια είναι πιο ασφαλής, καθώς οι ΑΠΕ είναι κατανεμημένες σε εκατοντάδες ή χιλιάδες σημεία, ενώ οι παραδοσιακοί θερμοηλεκτρικοί σταθμοί αποτελούν εύκολους στόχους.
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα του Συμβουλίου των Υπουργών (μετείχαν ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παοασταύρου και ο υφυπουργός Νίκος Τσάφος):
«Οι υπουργοί τόνισαν την αυξανόμενη ανάγκη για την ενσωμάτωση των ζητημάτων ενέργειας και ασφάλειας, αναγνωρίζοντας τους επείγοντες κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι κρίσιμες ενεργειακές υποδομές, ιδίως εν μέσω των γεωπολιτικών εντάσεων και του συνεχιζόμενου επιθετικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Επισημάνθηκε η σημασία της οικοδόμησης ενός ανθεκτικού και ασφαλούς ενεργειακού συστήματος, με έμφαση στον ουσιαστικό ρόλο της μετάβασης σε καθαρές μορφές ενέργειας. Ζητήθηκε επίσης στενή συνεργασία και συντονισμός μεταξύ της ΕΕ και του ΝΑΤΟ για τη διαφύλαξη της ενεργειακής ασφάλειας.»