Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ανακοίνωσε ένα φιλόδοξο σχέδιο για την κατασκευή ενός νέου, μεγάλου πολεμικού πλοίου για το Πολεμικό Ναυτικό, το οποίο ο ίδιος χαρακτήρισε ως «θωρηκτό», στο πλαίσιο ενός ευρύτερου οράματος για τη δημιουργία ενός λεγόμενου «Χρυσού Στόλου».
«Θα είναι τα ταχύτερα, τα μεγαλύτερα και, με διαφορά, 100 φορές πιο ισχυρά από οποιοδήποτε θωρηκτό έχει κατασκευαστεί ποτέ», δήλωσε ο Τραμπ κατά την παρουσίαση του σχεδίου, που πραγματοποιήθηκε στο θέρετρό του, Mar-a-Lago, στη Φλόριντα.
Σύμφωνα με τον ίδιο, το πλοίο -το πρώτο εκ των οποίων θα φέρει την ονομασία USS Defiant- θα είναι μακρύτερο και μεγαλύτερο από τα ιστορικά θωρηκτά κλάσης Αϊόβα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, σηματοδοτώντας, όπως υποστήριξε, μια νέα εποχή ναυτικής υπεροχής.
Ένα «θωρηκτό» νέας γενιάς με όπλα του μέλλοντος
Ο εξοπλισμός του νέου πλοίου, σύμφωνα με τον Τραμπ, θα περιλαμβάνει υπερηχητικούς πυραύλους, πυρηνικούς πυραύλους cruise, ηλεκτρομαγνητικά πυροβόλα (rail guns) και όπλα κατευθυνόμενης ενέργειας υψηλής ισχύος (λέιζερ). Πρόκειται για τεχνολογίες που βρίσκονται σήμερα σε διαφορετικά στάδια ανάπτυξης και δοκιμών από το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ.
Ωστόσο, ειδικοί επισημαίνουν ότι αρκετά από τα συστήματα αυτά δεν έχουν ακόμη ωριμάσει επιχειρησιακά, γεγονός που εγείρει ερωτήματα για τον χρονικό ορίζοντα αλλά και το κόστος υλοποίησης ενός τόσο σύνθετου προγράμματος.
Υπέρβαση κόστους και ανοιχτά ερωτήματα
Η ανακοίνωση του Τραμπ έρχεται μόλις έναν μήνα μετά την απόφαση του Πολεμικού Ναυτικού να ακυρώσει τα σχέδιά του για την κατασκευή ενός νέου μικρού πολεμικού πλοίου, επικαλούμενο σοβαρές καθυστερήσεις και σημαντικές υπερβάσεις κόστους. Αντ’ αυτού, επιλέχθηκε μια τροποποιημένη εκδοχή σκάφους της Ακτοφυλακής, η παραγωγή του οποίου είχε ολοκληρωθεί πρόσφατα.
Παράλληλα, το Ναυτικό αντιμετωπίζει διαχρονικά προβλήματα στην υλοποίηση και άλλων μεγάλων εξοπλιστικών προγραμμάτων, όπως το αεροπλανοφόρο κλάσης Ford και τα υποβρύχια κλάσης Columbia, τα οποία έχουν παραδοθεί εκτός χρονοδιαγράμματος και εκτός προϋπολογισμού.
Την ίδια στιγμή, το Πολεμικό Ναυτικό εξακολουθεί να δυσκολεύεται να εντάξει σε πλήρη επιχειρησιακή χρήση ορισμένες από τις προηγμένες τεχνολογίες που, σύμφωνα με τον Τραμπ, θα αποτελούν τον βασικό εξοπλισμό του νέου πλοίου.
Η πραγματικότητα, ωστόσο, δείχνει ότι αρκετές από τις τεχνολογίες που περιγράφονται παραμένουν προβληματικές ή περιορισμένης εφαρμογής. Το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ δαπάνησε εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια και περισσότερα από 15 χρόνια προσπαθώντας να εντάξει ένα ηλεκτρομαγνητικό πυροβόλο (railgun) σε επιχειρησιακό πλοίο, πριν τελικά εγκαταλείψει το πρόγραμμα το 2021.
Η τεχνολογία των λέιζερ έχει σημειώσει μεγαλύτερη πρόοδο τα τελευταία χρόνια, ωστόσο η χρήση της παραμένει περιορισμένης εμβέλειας. Ένα σύστημα που έχει σχεδιαστεί για να τυφλώνει ή να απενεργοποιεί αισθητήρες drones έχει πλέον εγκατασταθεί σε οκτώ αντιτορπιλικά, έπειτα από οκτώ χρόνια ανάπτυξης.
Παράλληλα, η ανάπτυξη ή η εγκατάσταση πυρηνικών πυραύλων cruise σε πολεμικά πλοία ενδέχεται να παραβιάζει διεθνείς συμφωνίες μη διάδοσης, τις οποίες οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν υπογράψει με τη Ρωσία, προσθέτοντας έναν ακόμη παράγοντα αβεβαιότητας στο φιλόδοξο σχέδιο.
Σύμφωνα με Αμερικανό αξιωματούχο, ο οποίος μίλησε στο Associated Press υπό καθεστώς ανωνυμίας λόγω της ευαισθησίας των σχεδίων, οι εργασίες σχεδιασμού για το νέο πλοίο έχουν ήδη ξεκινήσει, ενώ η έναρξη της κατασκευής τοποθετείται χρονικά στις αρχές της δεκαετίας του 2030.
Ένα «πνευματικό» διάδοχο των θωρηκτών του 20ού αιώνα
Τόσο ο Τραμπ όσο και ο υπουργός Ναυτικού Τζον Φίλαν χαρακτήρισαν το νέο πολεμικό πλοίο -γνωστό πλέον ως κλάση Τραμπ-ως πνευματικό διάδοχο των ιστορικών θωρηκτών του 20ού αιώνα. Ωστόσο, ιστορικά, ο όρος «θωρηκτό» αναφέρεται σε έναν απολύτως συγκεκριμένο τύπο πλοίου: Μεγάλα, βαριά θωρακισμένα σκάφη με τεράστια πυροβόλα, σχεδιασμένα για να πλήττουν εχθρικά πλοία ή στόχους στην ξηρά.
Τα πλοία αυτού του τύπου γνώρισαν τη μέγιστη ακμή τους κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τα μεγαλύτερα αμερικανικά θωρηκτά, της κλάσης Αϊόβα, είχαν εκτόπισμα περίπου 60.000 τόνων. Μετά το τέλος του πολέμου, ωστόσο, ο ρόλος τους υποβαθμίστηκε ραγδαία, καθώς τη θέση τους στους σύγχρονους στόλους κατέλαβαν τα αεροπλανοφόρα και οι πύραυλοι μεγάλου βεληνεκούς.
Από τον εκσυγχρονισμό στην απόσυρση
Το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ επιχείρησε να παρατείνει τη ζωή των θωρηκτών, εκσυγχρονίζοντας τέσσερα πλοία της κλάσης Αϊόβα τη δεκαετία του 1980, με την προσθήκη πυραύλων cruise, αντιπλοϊκών πυραύλων και σύγχρονων ραντάρ. Ωστόσο, έως τη δεκαετία του 1990, και τα τέσσερα είχαν αποσυρθεί οριστικά από την ενεργό υπηρεσία.
Σύμφωνα με πληροφορίες από νεοσύστατη ιστοσελίδα που προωθεί το εγχείρημα του «Golden Fleet», το νέο «κατευθυνόμενο πυραυλικό θωρηκτό» θα έχει περίπου ίδιες διαστάσεις με τα Αϊόβα, αλλά θα ζυγίζει σχεδόν τα μισά, περίπου 35.000 τόνους, ενώ θα απαιτεί πολύ μικρότερο πλήρωμα, μεταξύ 650 και 850 ναυτών.
Πύραυλοι αντί πυροβόλων
Σε αντίθεση με τα ιστορικά θωρηκτά, το κύριο οπλικό σύστημα του νέου πλοίου θα αποτελείται από πυραύλους και όχι από μεγάλα ναυτικά πυροβόλα, στοιχείο που ενισχύει τον προβληματισμό γύρω από τη χρήση του όρου «θωρηκτό».
Ο Ντόναλντ Τραμπ διατηρεί εδώ και χρόνια ισχυρές απόψεις για τη δομή και την εικόνα του αμερικανικού στόλου, συχνά εκφράζοντας προτίμηση σε παλαιότερες τεχνολογίες έναντι σύγχρονων συστημάτων.
Παράλληλα, έχει επανειλημμένα επικρίνει την εξωτερική εμφάνιση των αντιτορπιλικών, αλλά και την εικόνα σκουριάς σε πλοία του Ναυτικού. Ο Φίλαν αποκάλυψε στη Γερουσία, κατά την ακρόαση επιβεβαίωσης του διορισμού του, ότι ο Τραμπ «του έχει στείλει μηνύματα πολλές φορές αργά τη νύχτα, ακόμη και μετά τη μία τα ξημερώματα», ρωτώντας τι κάνει για τα «σκουριασμένα πλοία».
«Να είναι όμορφο πλοίο»
Κατά τη διάρκεια επίσκεψης σε ναυπηγείο το 2020, όπου κατασκευαζόταν η —τελικά ακυρωθείσα— φρεγάτα κλάσης Constellation, ο Τραμπ είχε δηλώσει ότι παρενέβη προσωπικά στον σχεδιασμό του πλοίου.
«Το κοίταξα και είπα: “Αυτό είναι ένα άσχημο πλοίο, ας το κάνουμε όμορφο”», είχε αναφέρει χαρακτηριστικά.
Τη Δευτέρα, επανέλαβε ότι θα έχει άμεσο ρόλο και στον σχεδιασμό του νέου πολεμικού πλοίου.
«Το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ θα ηγηθεί του σχεδιασμού αυτών των πλοίων μαζί μου, γιατί είμαι πολύ αισθητικός άνθρωπος», δήλωσε.
Ο Τζον Φίλαν κατέληξε λέγοντας ότι το νέο USS Defiant «θα εμπνέει δέος και σεβασμό προς την αμερικανική σημαία, κάθε φορά που θα καταπλέει σε ξένο λιμάνι».
Πηγή: AP