Να εγκαταλείψει την πολιτική της τελευταίας πενταετίας που δίνει έμφαση στην απασχόληση και να εστιάσει αποκλειστικά στον πληθωρισμό καλεί τη Fed μια ομάδα πρώην κορυφαίων κεντρικών τραπεζιτών από πολλές χώρες - μια σύσταση που διατυπώνεται ενώ η Fed βρίσκεται ήδη σε διαδικασία επανεξέτασης της στρατηγικής λειτουργίας της.
Όπως αναφέρεται στην έκθεση που εκδόθηκε από την Ομάδα των Τριάντα (G30), η Fed οφείλει να «επιδιώκει πάντοτε την επιστροφή του πληθωρισμού στον στόχο του 2%» και να εγκαταλείψει τη σημερινή προσέγγιση, που επιτρέπει περιόδους υψηλού πληθωρισμού για να αντισταθμίσει φάσεις πολύ χαμηλών αυξήσεων τιμών. Η έκθεση υπογράφεται από επιτροπή με επικεφαλής τον πρώην πρόεδρο της Fed της Νέας Υόρκης, William Dudley, και με τη συμμετοχή πρώην στελεχών κεντρικών τραπεζών από την Κίνα, το Μεξικό, την Ιαπωνία, το Ηνωμένο Βασίλειο και το Ισραήλ.
Οι στόχοι απασχόλησης υπό αμφισβήτηση
Η ομάδα υποστηρίζει ότι η Fed πρέπει να αποσύρει την προσέγγιση που θεωρεί τη χαμηλή ανεργία ως μη απειλή για πληθωριστικές πιέσεις, και την πλήρη απασχόληση ως έναν «ευρύ και χωρίς αποκλεισμούς στόχο». Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην έκθεση, «τα εργαλεία νομισματικής πολιτικής της Ομοσπονδιακής Τράπεζας δεν είναι κατάλληλα για να διασφαλίσουν ότι η απασχόληση θα είναι κατ’ ανάγκη ευρείας βάσης και χωρίς αποκλεισμούς, όταν η οικονομία λειτουργεί ήδη σε πλήρη απασχόληση. Η ενσωμάτωση αυτής της διατύπωσης στο πλαίσιο πολιτικής δεσμεύει τη Fed σε έναν στόχο, τον οποίο πρακτικά δεν μπορεί να επιτύχει, αν παράλληλα επιδιώκει τη διατήρηση του πληθωρισμού στο 2%».
Η πολιτική αυτή διαμορφώθηκε το 2020, εν μέσω εντάσεων για τις οικονομικές ανισότητες στις ΗΠΑ και των αντιδράσεων απέναντι στην αστυνομική βία, και σε μια περίοδο κατά την οποία η οικονομία πάλευε να ανακάμψει από την κρίση της πανδημίας COVID-19 και την άνευ προηγουμένου οικονομική παράλυση.
Οι νέες αβεβαιότητες
Η Fed βρίσκεται τώρα στο μέσο μιας νέας στρατηγικής αναθεώρησης, με αρκετούς αξιωματούχους να δείχνουν πρόθυμοι να αναθεωρήσουν την τρέχουσα προσέγγιση, καθώς η πορεία του πληθωρισμού τα τελευταία χρόνια ανέδειξε τα όριά της. Ωστόσο, η συζήτηση παραμένει έντονη σε κρίσιμα ζητήματα, όπως η διαχείριση των ενδεχόμενων ανταλλαγμάτων μεταξύ πληθωρισμού και ανεργίας και η βελτίωση της επικοινωνίας της Fed για τη χρήση αγορών ομολόγων ως εργαλείο νομισματικής πολιτικής.
Στην έκθεση της G30, που δημοσιεύθηκε την Τετάρτη, επισημαίνεται ότι το υφιστάμενο στρατηγικό πλαίσιο της Fed είχε νόημα κατά την περίοδο 2010-2020, όταν κυριαρχούσαν οι χαμηλές πληθωριστικές πιέσεις και τα μηδενικά επιτόκια. Ωστόσο, η ίδια προσέγγιση επιβράδυνε την αντίδραση της Fed όταν, μετά την πανδημία, οι πληθωριστικές πιέσεις άρχισαν να ενισχύονται, καθιστώντας τη συνολική διαχείριση της κατάστασης πιο επισφαλή από όσο χρειαζόταν.
Το πλαίσιο οδήγησε τη Fed να δεσμευτεί στη διατήρηση των επιτοκίων σε χαμηλά επίπεδα και στην αγορά κρατικών τίτλων μέχρις ότου η αγορά εργασίας θεραπευτεί πλήρως από το σοκ της πανδημίας. Αυτό, σύμφωνα με την G30, «αποδυνάμωσε την τάση της Fed να λειτουργήσει προληπτικά, καθώς οι κίνδυνοι για την οικονομική προοπτική μεταβάλλονταν» και η πίεση στις τιμές αυξανόταν.
Κριτική για καθυστέρηση αντίδρασης
Όπως σημειώνει η έκθεση, «ουσιαστικά, η Fed κατέληξε να δίνει μάχη με τον προηγούμενο πόλεμο» — μια αναφορά στη μακρά περίοδο όπου ο πληθωρισμός παρέμενε επίμονα κάτω από τον στόχο του 2% και η χαμηλή ανεργία δεν οδηγούσε σε άνοδο των τιμών, όπως συνέβαινε παλαιότερα.
Ο συνδυασμός της στρατηγικής για «αντιστάθμιση» του χαμηλού πληθωρισμού και της μη συσχέτισης χαμηλής ανεργίας με πληθωριστικό κίνδυνο, οδήγησε τη Fed να «αντιδράσει καθυστερημένα» στα σημάδια έντονης ανάπτυξης, υπερβολικά περιορισμένης αγοράς εργασίας και εντεινόμενου πληθωρισμού το 2021.
Αν και οι επόμενες επιθετικές αυξήσεις επιτοκίων οδήγησαν τελικά σε αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, το επεισόδιο δημιούργησε τον κίνδυνο η Fed να χάσει τον έλεγχο των πληθωριστικών προσδοκιών του κοινού, καθιστώντας πιο δύσκολη τη μελλοντική της αποστολή. Παράλληλα, η ταχύτητα και το εύρος των αυξήσεων συνέβαλαν σε αυξημένες πιέσεις στον χρηματοπιστωτικό τομέα.
Η G30 προτείνει, τέλος, η Fed να αναθεωρήσει τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζεται τα επιτόκια, να προχωρήσει σε πιο τεκμηριωμένες προβλέψεις και να παράσχει σαφέστερες οδηγίες για τη χρήση αγορών ομολόγων ως εργαλείο νομισματικής πολιτικής.
Με πληροφορίες από Reuters