Οι μαφιόζικες οργανώσεις γνωρίζουν καλά ότι κάθε οικονομικό μέτρο που οδηγεί σε αύξηση τιμών αποτελεί πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξη μιας παράνομης αγοράς, τονίζει σε άρθρο του στους Financial Times ο Ιταλός συγγραφέας και ερευνητής Ρομπέρτο Σαβιάνο, αναφερόμενος στους νέους δασμούς που εξήγγειλε ο Ντόναλντ Τραμπ.
Όπως επισημαίνει ο Σαβιάνο — ο οποίος ζει υπό συνεχή αστυνομική προστασία λόγω των απειλών που έχει δεχθεί από τη ναπολιτάνικη μαφία — η επιβολή των λεγόμενων «αμοιβαίων δασμών» από τον Αμερικανό πρόεδρο τον Απρίλιο «θα ωθήσει πολλούς ακόμη στο λαθρεμπόριο».
«Μεξικανικά καρτέλ, ιταλικές εγκληματικές οργανώσεις, η ρωσική μαφία και άλλες ομάδες που ήδη διακινούν παράνομα αγαθά στις ΗΠΑ, τώρα θα μπορούν εξίσου εύκολα να κάνουν λαθρεμπόριο και σε νόμιμα προϊόντα», προειδοποιεί ο ίδιος. Περιγράφει δε την προοπτική μιας τεράστιας νέας αγοράς, «πιθανώς συγκρίσιμης με την εποχή της Ποτοαπαγόρευσης», που το οργανωμένο έγκλημα είναι έτοιμο να εκμεταλλευτεί.
Ο Σαβιάνο επικαλείται την ιστορία για να υποστηρίξει την πρόβλεψή του. Αναφέρεται στον Νόμο Εμπάργκο του 1807 επί Τόμας Τζέφερσον, που οδήγησε σε έξαρση λαθρεμπορίου στα σύνορα, καθώς και στον Νόμο Smoot-Hawley του 1930, με τον οποίο αυξήθηκαν οι δασμοί σε πάνω από 20.000 προϊόντα. «Οι ιταλοαμερικανικές μαφιόζικες οργανώσεις τότε έγιναν ενδιάμεσοι για τους μικροέμπορους που δεν μπορούσαν να αντέξουν τις αυξήσεις», σημειώνει.
Ο ίδιος εξηγεί πως κάθε επιβολή δασμού δημιουργεί νέα ζήτηση, την οποία οι εγκληματικές οργανώσεις σπεύδουν να καλύψουν. «Από κονσόλες παιχνιδιών έως γαλλικά κρασιά και υφάσματα — ήδη στόχος λαθρεμπόρων — οι δασμοί του Τραμπ θα προσφέρουν ακόμα περισσότερες ευκαιρίες».
Ιδιαίτερη αναφορά κάνει στο μεξικανικό καρτέλ Jalisco Nueva Generación, το οποίο, όπως τονίζει, «έχει ήδη ισχυρή παρουσία στη διακίνηση καυσίμων» και θα μπορούσε να αξιοποιήσει τις νέες διαδρομές για τη μεταφορά νόμιμων προϊόντων.
Μέχρι σήμερα, το μεγαλύτερο μέρος του λαθρεμπορίου στις ΗΠΑ αφορούσε κυρίως πλαστά προϊόντα από την Ασία. Το 2023, οι Τελωνειακές και Συνοριακές Αρχές των ΗΠΑ κατέσχεσαν πλαστά αγαθά αξίας 2,8 δισ. δολαρίων, ενώ το 2024 η αξία αυτή εκτινάχθηκε στα 5,4 δισ. δολάρια. «Τα περισσότερα προέρχονται από την Κίνα και το Χονγκ Κονγκ, που μαζί αντιστοιχούσαν σε περίπου 90% των συνολικών κατασχεθέντων για παραβιάσεις πνευματικών δικαιωμάτων το 2024», αναφέρει χαρακτηριστικά, προσθέτοντας πως αυτές οι διαδρομές θα μπορούσαν πλέον να χρησιμοποιηθούν και για νόμιμα αγαθά.
Ο Σαβιάνο θεωρεί πως η ενίσχυση των ελέγχων στα λιμάνια είναι μεν αναγκαία, αλλά πρακτικά δύσκολη. «Οι εγκληματικές οργανώσεις δεν επιλέγουν λιμάνια με βάση το επίπεδο διαφθοράς, αλλά την ταχύτητα. Όσο πιο γρήγορα λειτουργεί ένα λιμάνι, τόσο μεγαλύτερη η ποσότητα αγαθών που μπορεί να εισαχθεί χωρίς έλεγχο», σημειώνει. Αναφέρει μάλιστα ως πιθανούς στόχους λαθρεμπόρων τα λιμάνια του Σαβάνα (Τζόρτζια), του Χιούστον (Τέξας) και του Λονγκ Μπιτς (Καλιφόρνια), εξαιτίας της υψηλής ταχύτητας εκτελωνισμών.
«Είναι πιθανό ο Τραμπ πραγματικά να μην γνωρίζει ότι οι δασμοί θα είναι μια χρυσή ευκαιρία για τους λαθρέμπορους;», αναρωτιέται ο Σαβιάνο. Και συμπληρώνει: «Ίσως δεν τον ανησυχεί, επειδή γνωρίζει ότι οι αμερικανικές επιχειρήσεις χρειάζονται προϊόντα σε τιμές προ δασμών για να παραμείνουν ανταγωνιστικές». Δεν αποκλείει επίσης το ενδεχόμενο το λαθρεμπόριο να αξιοποιηθεί ως μέσο πίεσης προς ξένες κυβερνήσεις στο πλαίσιο της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής.