Οι ρυθμιστικές αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχεδιάζουν το πρώτο τους τεστ αντοχής για την αναζήτηση ευπαθειών στο χρηματοπιστωτικό σύστημα πέρα από τις τράπεζες, λόγω ανησυχιών για τη ραγδαία ανάπτυξη λιγότερο ρυθμιζόμενων ομάδων όπως τα hedge funds και οι εταιρείες ιδιωτικών επενδύσεων (private equity).
Οι ευρωπαϊκές αρχές προγραμματίζουν να εξετάσουν τον αντίκτυπο μιας ενδεχόμενης κρίσης στις αγορές σε ολόκληρο το χρηματοοικονομικό σύστημα, συμπεριλαμβανομένων των ταμείων συντάξεων και των ασφαλιστικών εταιρειών, στα πρότυπα της αντίστοιχης άσκησης της Τράπεζας της Αγγλίας πέρυσι.
Οι αρμόδιες ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές συνεχίζουν να συζητούν τις λεπτομέρειες ενός τέτοιου τεστ αντοχής, αλλά δύο πηγές που συμμετέχουν στις συνομιλίες εκτιμούν ότι μπορεί να ξεκινήσει ήδη από το επόμενο έτος.
Η κίνηση αυτή αναμένεται να προκαλέσει ανησυχία σε hedge funds, ομάδες ιδιωτικής πίστωσης και funds αγοράς χρήματος, τα οποία μπορεί να τεθούν υπό αυστηρότερη εποπτεία από τις ευρωπαϊκές αρχές στο μέλλον.
Από την κρίση του 2008, η χορήγηση δανείων έχει μετατοπιστεί από τους ισολογισμούς των τραπεζών σε άλλες εταιρείες που λειτουργούν σαν παραδοσιακοί δανειστές, αλλά υπόκεινται σε χαλαρότερη ρύθμιση.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), οι μη τραπεζικοί φορείς παρείχαν περίπου το 25% του συνόλου των δανείων ύψους €19 τρισ. στη ζώνη του ευρώ στο τέλος του 2023, με όλο και περισσότερα δάνεια να χορηγούνται από ασφαλιστικές εταιρείες και ταμεία συντάξεων.
Οι εποπτικές αρχές ανησυχούν όλο και περισσότερο για την αδιαφάνεια και τους πιθανούς κινδύνους που ενέχουν αυτοί οι φορείς, καθώς και για τους δεσμούς τους με το τραπεζικό σύστημα. Τα δάνεια των τραπεζών της ζώνης του ευρώ προς τέτοιους φορείς έχουν τριπλασιαστεί από το 1999 και ανήλθαν στα €6 τρισ. το 2023.
Οι μη τραπεζικοί χρηματοπιστωτικοί φορείς έχουν βρεθεί στο επίκεντρο πολλών κρίσεων τα τελευταία χρόνια, όπως:
- Το «κυνήγι μετρητών» στις αγορές ομολόγων μετά την πανδημία
- Η κατάρρευση του οικογενειακού fund Archegos Capital Management
- Η κρίση ρευστότητας στους ενεργειακούς εμπόρους μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία
Ρευστότητα και κίνδυνοι από Μη Τραπεζική Διαμεσολάβηση
Η Κλαούντια Μπουχ, πρόεδρος του εποπτικού συμβουλίου της ΕΚΤ, δήλωσε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο:
«Έχουμε δει επεισόδια κρίσης… όπου η μετάδοση κινδύνων ρευστότητας προήλθε από τον χώρο της μη τραπεζικής χρηματοοικονομικής διαμεσολάβησης (NBFI).»
«Δεν είναι όλα τα NBFI πιο επικίνδυνα από τις τράπεζες, αλλά πρέπει να αντιμετωπίσουμε τους κινδύνους με τον σωστό τρόπο και να στοχεύσουμε τη ρύθμιση σε αυτούς τους κινδύνους.»
Ανεπαρκής ρύθμιση των Funds Αγοράς Χρήματος στην ΕΕ
Οι ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αρχές ανησυχούν ότι η ΕΕ δεν έχει προχωρήσει αρκετά γρήγορα στην ενίσχυση των κανόνων για τα funds αγοράς χρήματος, τα οποία αποτελούν βασική πηγή χρηματοδότησης για τις τράπεζες, αφήνοντάς τα με χαμηλότερες απαιτήσεις ρευστότητας από ό,τι στις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Κάποιες εθνικές αρχές, όπως στη Γαλλία, έχουν ήδη ανακοινώσει δικά τους τεστ αντοχής για NBFI, ανεξάρτητα από το ευρωπαϊκό σχέδιο.
Το τεστ της ΕΕ θα βασιστεί στα ήδη υπάρχοντα τομεακά τεστ αντοχής που διενεργούνται για τράπεζες, ασφαλιστικές, funds αγοράς χρήματος και clearing houses σε όλη την ΕΕ.
Στόχος είναι να μελετηθεί πώς θα διαδοθεί μια κρίση μεταξύ διαφορετικών τμημάτων του χρηματοοικονομικού συστήματος και αν θα ενισχυθεί ή θα απορροφηθεί το σοκ.
Οι συζητήσεις περιλαμβάνουν:
- Την Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή (EBA)
- Την Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMA)
- Την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφαλίσεων και Συντάξεων (EIOPA)
- Την ΕΚΤ
- Την Ευρωπαϊκή Επιτροπή
- Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Συστημικού Κινδύνου
Καμία από τις αρχές αυτές δεν προέβη σε επίσημο σχόλιο.
Η Επιτροπή ανακοίνωσε την Παρασκευή ότι θα καθυστερήσει την εφαρμογή αυστηρότερων κεφαλαιακών απαιτήσεων για τις επενδυτικές δραστηριότητες των τραπεζών κατά ένα έτος, μέχρι τις αρχές του 2027. Η καθυστέρηση επιτρέπει στην ΕΕ να αναμένει εάν οι ΗΠΑ θα εφαρμόσουν τελικά τους κανόνες που συμφωνήθηκαν από την Επιτροπή της Βασιλείας.
Το παράδειγμα της Τράπεζας της Αγγλίας
Η Τράπεζα της Αγγλίας συμπεριέλαβε πάνω από 50 χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς του City του Λονδίνου σε ένα "συστημικό εξερευνητικό σενάριο", το οποίο περιλάμβανε υποθετική χρεοκοπία hedge fund για να προσομοιώσει πώς διαδίδεται το σοκ.
Οι εταιρείες του City ένιωσαν ανακούφιση όταν η BoE δήλωσε ότι η ανθεκτικότητα ήταν «σχετικά υψηλή» στα επενδυτικά funds συνταξιοδοτικών σχεδίων, τα οποία είχαν προκαλέσει κρίση στην αγορά κρατικών ομολόγων (gilts) δύο χρόνια νωρίτερα.
Όμως η BoE προειδοποίησε ότι μαζικές πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων από συνταξιοδοτικά ταμεία, hedge funds και άλλους επενδυτές μπορεί να εντείνουν μια κρίση, ιδιαίτερα όταν έχουν λανθασμένες προσδοκίες για τη ρευστότητά τους σε περίπτωση κατάρρευσης.
Με πληροφορίες από Financial Times