Οι Τούρκοι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής λαμβάνουν μέτρα για να αποθαρρύνουν τις λεγόμενες «κερδοσκοπικές» ροές κεφαλαίων (carry trade) προς τη λίρα, αντιδρώντας σε ένα από τα πιο επικερδή νομισματικά στοιχήματα παγκοσμίως.
Παρότι η κεντρική τράπεζα συνεχίζει να διατηρεί αυστηρό έλεγχο στην αγορά της λίρας, επιτρέποντας σταδιακή διολίσθηση του νομίσματος, οι κινήσεις στην αγορά έχουν γίνει πιο απρόβλεπτες το τελευταίο διάστημα. Ειδικά τις Παρασκευές, η υποχώρηση της λίρας είναι 3 έως 4 φορές ταχύτερη από τον μέσο ρυθμό άλλων ημερών, σύμφωνα με υπολογισμούς του Bloomberg.
Αυτή η επιταχυνόμενη πτώση της λίρας τις Παρασκευές πλήττει μια δημοφιλή βραχυπρόθεσμη στρατηγική: την αγορά λίρας το βράδυ της Πέμπτης μέσω overnight swaps για την αποκόμιση τόκων το Σαββατοκύριακο, με έξοδο από τη θέση τη Δευτέρα. Η έντονη διολίσθηση της Παρασκευής καθιστά τις τοποθετήσεις αυτές ασύμφορες.
Με τα επιτόκια της κεντρικής τράπεζας κοντά στο 50%, η Τουρκία έχει μετατραπεί ξανά σε ελκυστικό προορισμό για τους λεγόμενους carry traders — επενδυτές που δανείζονται σε χώρες με χαμηλά επιτόκια και τοποθετούνται σε περιουσιακά στοιχεία χωρών με υψηλότερα επιτόκια. Ωστόσο, οι τουρκικές αρχές επιχειρούν να περιορίσουν τις βραχυπρόθεσμες κινήσεις αυτού του τύπου, φοβούμενες απότομη αστάθεια σε περίπτωση μαζικής απόσυρσης κεφαλαίων.
Ένα τέτοιο φαινόμενο καταγράφηκε τον Μάρτιο, όταν η λίρα κατέρρευσε κατά 10% μέσα σε λίγες ώρες, μετά τη σύλληψη-έκπληξη του δημάρχου Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, βασικού πολιτικού αντιπάλου του Προέδρου Ερντογάν. Η πτώση αποδόθηκε σε μεγάλη έξοδο ξένων επενδυτών από τη λίρα, όπως είχε δηλώσει τότε ο υπουργός Οικονομικών Μεχμέτ Σιμσέκ.
«Οι αρχές δεν επιθυμούν ιδιαίτερα την προσέλκυση βραχυχρόνιων κεφαλαίων μέσω carry trades», δήλωσε ο επικεφαλής οικονομολόγος της QNB Bank στην Κωνσταντινούπολη, Ερκίν Ισίκ. «Έχουν δει έντονες διακυμάνσεις στις συναλλαγματικές ισοτιμίες και στα αποθέματα συναλλάγματος εξαιτίας των απότομων εκροών από τέτοιες θέσεις», πρόσθεσε.
Η κατάσταση του Μαρτίου τέθηκε υπό έλεγχο μέσω νέων αυξήσεων επιτοκίων, μέτρων για τη μείωση της ρευστότητας σε λίρες και αύξησης των υποχρεωτικών αποθεμάτων για βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις τραπεζών στο εξωτερικό. Παράλληλα, το κλίμα για τις αναδυόμενες αγορές βελτιώθηκε διεθνώς, μετά την προσωρινή αναστολή κάποιων εμπορικών δασμών από τις ΗΠΑ.
Παρότι η λίρα συνεχίζει να χάνει αξία έναντι του δολαρίου, η κυβέρνηση επιδιώκει μια πολιτική «πραγματικής ανατίμησης», δηλαδή διατήρησης των απωλειών κάτω από τον πληθωρισμό. Καθώς ο μηνιαίος πληθωρισμός αναμένεται να επιβραδυνθεί, η πραγματική εικόνα της ανατίμησης γίνεται πιο δύσκολη στην αποτίμηση.
Παρά τα παραπάνω, οι τοποθετήσεις σε carry trade παραμένουν κερδοφόρες.
Οι αποδόσεις από carry trades στη λίρα τον Μάιο ήταν οι υψηλότερες από το 2021, αντισταθμίζοντας τις ζημιές του Μαρτίου, σύμφωνα με δείκτη του Bloomberg. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του ανεξάρτητου Τούρκου οικονομολόγου Χαλούκ Μπουρουμτζέκτσι, οι εισροές κεφαλαίων από τέτοιες τοποθετήσεις ανήλθαν σε περίπου 3,4 δισ. δολάρια από τις 18 Απριλίου έως και την προηγούμενη εβδομάδα.
Η συγκεκριμένη στρατηγική είναι πλέον κερδοφόρα για πέμπτο συνεχόμενο τρίμηνο — η τελευταία φορά που συνέβη αυτό ήταν το 2012. Ωστόσο, η τάση αυτή οφείλεται κυρίως σε βραχυπρόθεσμες εισροές ή «καυτό χρήμα», με τοποθετήσεις που διαρκούν συχνά λιγότερο από μία εβδομάδα.
Οι Morgan Stanley, Deutsche Bank και ING έχουν πρόσφατα ανανεώσει τις συστάσεις τους για επενδύσεις σε carry trades σε λίρα, ενώ η HSBC προτείνει την τοποθέτηση σε μακροπρόθεσμα ομόλογα σε τοπικό νόμισμα.