Στα 320 τρισ. δολάρια θα μπορούσε να αυξηθεί μέχρι το 2032 από 200 τρισ. το 2023 η αξία των διασυνοριακών λιανικών πληρωμών, σύμφωνα με εκτιμήσεις.
Ωστόσο, το μέσο κόστος των διεθνών λιανικών πληρωμών παραμένει υψηλό και για σχεδόν το ¼ των παγκόσμιων συναλλαγών το κόστος υπερβαίνει το 3%, ενώ σε πάρα πολλές περιπτώσεις είναι αργό καθώς το 2024 το 1/3 χρειάστηκε παραπάνω από μια εργάσιμη ημέρα για να διακανονιστεί.
Οπως υπογράμμισε ο Piero Cipollone, μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΚΤ, από το βήμα της ετήσιας γενικής συνέλευσης της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών (BIS), τις τελευταίες δεκαετίες καταγράφεται αύξηση των διασυνοριακών πληρωμών λόγω της παγκοσμιοποίησης του εμπορίου και των κεφαλαίων καθώς και των μεταναστευτικών ροών. Οι διασυνοριακές πληρωμές λιανικής αποτελούν αντικείμενο αυξανόμενης προσοχής, τονίζει ο Cipollone.
Την ίδια στιγμή, η έκθεση προόδου του Συμβουλίου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (FSB) για το 2024 δεν αποκάλυψε βελτιώσεις στο κόστος αλλά επιδείνωση τόσο στο κόστος όσο και στην ταχύτητα σε σχέση με το 2023.
«Οι γεωπολιτικές εντάσεις επιδεινώνουν περαιτέρω αυτές τις προκλήσεις, καθώς κινδυνεύουν να κατακερματίσουν τα παγκόσμια συστήματα πληρωμών και να υπονομεύσουν τη διεθνή τάξη που βασίζεται σε κανόνες. Αυτό θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τα καθιερωμένα δίκτυα ανταποκριτριών τραπεζών και να οδηγήσει σε μεγαλύτερη πολυπλοκότητα, υψηλότερο κόστος και, στη χειρότερη περίπτωση, στη διάσπαση του παγκόσμιου συστήματος πληρωμών σε πολλαπλά, μη επικοινωνούντα μπλοκ» υπογραμμίζει ο Cipollone.
Τρία πιεστικά ζητήματα
Και όπως εξηγεί αυτό εγείρει τρία πιεστικά ζητήματα.
Πρώτον, το υψηλό κόστος και οι αργοί ρυθμοί συναλλαγών παρεμποδίζουν την οικονομική ολοκλήρωση και ανάπτυξη, με τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις να επωμίζονται το κύριο βάρος. «Για τις ΜΜΕ που λειτουργούν με περιορισμένα περιθώρια κέρδους, οι υπερβολικές χρεώσεις τις αποθαρρύνουν να συμμετάσχουν στο διασυνοριακό εμπόριο».
Δεύτερον, οι πιο ευάλωτες ομάδες, όπως εργαζόμενοι μετανάστες που στέλνουν εμβάσματα τις πατρίδες τους, επωμίζονται δυσανάλογο μερίδιο του κόστους. Οπως τόνισε, σε πολλές περιοχές η αποστολή χρημάτων διεθνώς παραμένει απαγορευτικά ακριβή. Για παράδειγμα, το μέσο κόστος των εμβασμάτων στην υποσαχάρια Αφρική και τη Νότια Ασία ανέρχεται σε 7,7% και 6,2%, αντίστοιχα.
«Οπως έχουν τα πράγματα, ο παγκόσμιος στόχος Βιώσιμης Ανάπτυξης για μείωση του κόστους εμβασμάτων στο 3% παραμένει ένας μακρινός στόχος» ανέφερε χαρακτηριστικά ο αξιωματούχος της ΕΚΤ.
Τρίτον, οι ανεπάρκειες στις διασυνοριακές πληρωμές έχουν δημιουργήσει ένα κενό που οι εναλλακτικοί παίκτες, ιδίως στον χώρο των κρυπτονομισμάτων, είναι πρόθυμοι να καλύψουν. Ωστόσο, πολλές από αυτές τις λύσεις συνοδεύονται από σημαντικούς κινδύνους. Τα μη υποστηριζόμενα κρυπτονομίσματα, για παράδειγμα, είναι εξαιρετικά ασταθή και κερδοσκοπικά, δημιουργώντας κινδύνους για ανυποψίαστα νοικοκυριά και επιχειρήσεις και ευνοώντας παράνομες δραστηριότητες.
Οι κίνδυνοι των stablecoins
Επιπλέον, όπως σημειώνει το στέλεχος της ΕΚΤ τα stablecoins (κρυπτονομίσματα που συνδέονται με καθιερωμένα assets, όπως το δολάριο) συνοδεύονται από το δικό τους σύνολο προκλήσεων, τις οποίες η BIS περιέγραψε σε ειδικό κεφάλαιο πρόσφατης Ετήσιας Οικονομικής Εκθεσης, υπογραμμίζοντας μεταξύ άλλων ότι η πιο σοβαρή τους αδυναμία είναι η έλλειψη ακεραιότητας και παρότι αναγνωρίζονται ορισμένα λειτουργικά πλεονεκτήματα, όπως οι γρήγορες και φθηνές διασυνοριακές συναλλαγές, η BIS θεωρεί ότι η χρήση των stablecoins πρέπει να παραμείνει περιορισμένη και να υπόκειται σε αυστηρή ρύθμιση.
Μερικά από αυτά θα μπορούσαν να καταλήξουν να διαπραγματεύονται με έκπτωση, υπονομεύοντας την μοναδικότητα του χρήματος» σημειώνει ο Piero Cipollone.
Για να αντιμετωπιστούν οι ανεπάρκειες στις διασυνοριακές πληρωμές πρέπει να υπάρξει εναλλακτική λύση που να συνδέει διάφορα μέρη του παγκόσμιου συστήματος πληρωμών και να προσφέρει απτά οφέλη όσον αφορά την ταχύτητα και το κόστος. Ταυτόχρονα, αυτή η λύση πρέπει να σέβεται την ακεραιότητα, την κυριαρχία και τη σταθερότητα όλων των εμπλεκόμενων χωρών.
Το μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΚΤ υπογράμμισε ότι βρισκόμαστε σε μια κρίσιμη στιγμή για τις διασυνοριακές συναλλαγές και πρέπει αξιοποιηθεί καινοτομία για να λυθούν οι επίμονες προκλήσεις, μετριάζοντας παράλληλα τους κινδύνους. Οι περιφερειακές λύσεις εξάλλου μπορούν να χρησιμεύσουν ως βάση για την παγκόσμια προόδο.
Τι επιδιώκει η ΕΚΤ
Στην ΕΚΤ, το επιδιώκουμε, όπως είπε ο Cipollone, αυτό σε δύο επίπεδα - περιφερειακό και παγκόσμιο.
«Σε περιφερειακό επίπεδο, η Ευρώπη χρησιμεύει ως ένα συναρπαστικό παράδειγμα του πώς θα μπορούσε να μοιάζει ένα διασυνδεδεμένο τοπίο πληρωμών. Φυσικά, αυτό έχει διευκολυνθεί από τη δημιουργία μιας ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς και την εγκαθίδρυση μιας νομισματικής ένωσης.
Ένας από τους βασικούς λόγους για τη δημιουργία του ευρώ ήταν η υποστήριξη του εμπορίου και των επενδύσεων μέσω της διευκόλυνσης των διασυνοριακών συναλλαγών. Και η κυκλοφορία του ενιαίου νομίσματός μας προσέφερε μια πρώτη λύση για πληρωμές σε ολόκληρη την ευρωζώνη - με τη μορφή μετρητών ευρώ.
Το λογικό επόμενο βήμα ήταν η ανάπτυξη ευρωπαϊκών μέσων για ηλεκτρονικές πληρωμές σε ευρώ. Ο Ενιαίος Χώρος Πληρωμών σε Ευρώ (SEPA) προέκυψε από τη στενή συνεργασία μεταξύ του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα για την εναρμόνιση των ηλεκτρονικών συναλλαγών σε ευρώ.
Ως αποτέλεσμα, τα άτομα και οι επιχειρήσεις μπορούν να πραγματοποιούν πληρωμές σε ολόκληρη την ευρωζώνη με πολύ χαμηλό κόστος χρησιμοποιώντας μεταφορές πίστωσης ή άμεση χρέωση.
Η επιτυχία του SEPA οδήγησε στην επέκτασή του πέρα από την ευρωζώνη και ακόμη και πέρα από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σήμερα, οι πελάτες σε 41 ευρωπαϊκές χώρες μπορούν να πραγματοποιούν πληρωμές σε ευρώ γρήγορα, με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα μέσω μεταφοράς πίστωσης και άμεσης χρέωσης, όπως ακριβώς θα έκαναν για τις εγχώριες συναλλαγές.»
Επίσης, έχει αναπτυχθεί η υπηρεσία TARGET Instant Payment Settlement (TIPS), η οποία επιτρέπει τον διακανονισμό άμεσων πληρωμών σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ. Οι άμεσες πληρωμές υποστηρίζονται περαιτέρω από ένα σύστημα πληρωμών – το σύστημα SEPA Instant Credit Transfer – που παρέχει εναρμονισμένους κανόνες, πρότυπα και πρωτόκολλα. Επιπλέον, η νομοθεσία της ΕΕ έχει καταστήσει υποχρεωτικό για τις τράπεζες να επιτρέπουν στους πελάτες τους να στέλνουν και να λαμβάνουν άμεσες πληρωμές με χαμηλό κόστος.
Ένα βασικό χαρακτηριστικό του TIPS είναι ότι είναι μια πλατφόρμα πολλαπλών νομισμάτων. Εκμεταλλευόμενες αυτό, η Σουηδία και η Δανία χρησιμοποιούν το TIPS για να διευκολύνουν τις γρήγορες πληρωμές στα αντίστοιχα νομίσματά τους και η Νορβηγία θα κάνει το ίδιο από το 2028.Επιπλέον, εφαρμόζουμε, είπε ο Cipollone, μια υπηρεσία διακανονισμού σε διαφορετικά νομίσματα που θα επιτρέπει τον διακανονισμό άμεσων πληρωμών που ξεκινούν σε ένα νόμισμα TIPS σε ένα άλλο. Αρχικά, αυτή η υπηρεσία θα υποστηρίζει πληρωμές σε διανομίσματα μεταξύ της ζώνης του ευρώ, της Σουηδίας και της Δανίας.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
