Στη Βρετανία και στο Εργατικό Κόμμα είναι στραμμένα όλα τα βλέμματα, καθώς η εικόνα της υπουργού Οικονομικών της χώρας να κλαίει στο κοινοβούλιο την Τετάρτη γέννησε φόβους για πολιτικές εξελίξεις που θα μπορούσαν να κλονίσουν την σταθερότητα της οικονομίας.
Οι αποδόσεις των βρετανικών ομολόγων εκτοξεύτηκαν στα ύψη και η λίρα βυθίστηκε έναντι του δολαρίου και του ευρώ, καθώς δάκρυα έτρεχαν στο πρόσωπο της υπουργού Οικονομικών Rachel Reeves, την ώρα που ο προφανώς ανυποψίαστος πρωθυπουργός Keir Starmer δεν την υποστήριξε όταν ρωτήθηκε για τη θέση της, κατά τη διάρκεια μιας έντονης κοινοβουλευτικής συζήτησης.
Η αντίδραση της αγοράς υπήρξε άμεση, καθώς οι επενδυτές υπέθεσαν ότι η Reeves θα έχανε τη θέση της, παίρνοντας τους αυστηρούς δημοσιονομικούς κανόνες της για τις δαπάνες και τον δανεισμό μαζί της.
«Πολλά βλέμματα είναι στραμμένα στο Ηνωμένο Βασίλειο», είπε στο CNBC ο Simon Pittaway, οικονομολόγος του Resolution Foundation, καθώς το δράμα εκτυλίσσονταν την Τετάρτη. «Σε ό,τι αφορά τον επόμενο Φθινοπωρινό Προϋπολογισμό, όποιος κι αν είναι ο υπουργός Οικονομικών, θα πρέπει να λάβει κάποιες πραγματικά δύσκολες αποφάσεις. Και νομίζω, από την πλευρά μας, η τήρηση των υφιστάμενων δημοσιονομικών κανόνων είναι πραγματικά κρίσιμη, είναι μια κίνηση που θα έδινε ένα σήμα αξιοπιστίας και εμπιστοσύνης προς την αγορά».
«Η τήρηση αυτών των δημοσιονομικών κανόνων, και ανάλογα με τις προτεραιότητες της κυβέρνησης, κάποιος συνδυασμός υψηλότερων φόρων και χαμηλότερων δαπανών, μπορεί να είναι η κατάλληλη επιλογή», σημείωσε ο Pittaway.
Η κυβέρνηση προσπάθησε να ηρεμήσει την κατάσταση εν μέσω της αυξανόμενης αναταραχής στην αγορά, με έναν εκπρόσωπο να αποδίδει την αντίδραση της Reeves σε «προσωπικό ζήτημα», χωρίς να σχολιάσει περαιτέρω. Ο πρωθυπουργός δήλωσε στη συνέχεια στο BBC ότι αυτός και η υπουργός Οικονομικών ήταν «σε συμφωνία» και ότι την υποστηρίζει πλήρως.
Τα σχόλια φάνηκε να καθησυχάζουν τις αγορές, με τον δείκτη FTSE 100 του Λονδίνου και τη στερλίνα να ενισχύονται και την απόδοση του 10ετούς ομολόγου του Ηνωμένου Βασιλείου να υποχωρεί.
Η Reeves δέχεται συνεχείς πιέσεις από τον τελευταίο Φθινοπωρινό Προϋπολογισμό, κατά τον οποίο αποκάλυψε μια τεράστια αύξηση στις δημόσιες δαπάνες, η οποία θα χρηματοδοτηθεί σε μεγάλο βαθμό από μια μεγάλη αύξηση φόρων στις βρετανικές επιχειρήσεις και τους εργοδότες.
Είπε επίσης ότι θα εφαρμόσει δύο δημοσιονομικούς κανόνες για να θέσει υπό έλεγχο το χρέος και τον δανεισμό του Ηνωμένου Βασιλείου: Πρώτον, ότι οι καθημερινές κρατικές δαπάνες θα χρηματοδοτούνται από φορολογικά έσοδα και όχι από δανεισμό, και, δεύτερον, ότι το δημόσιο χρέος θα μειωθεί ως ποσοστό του ΑΕΠ έως το 2029-30
Οι κανόνες δίνουν στην Reeves ελάχιστα δημοσιονομικά περιθώρια, ωστόσο, ακόμα και αυτά μειώθηκαν, αφότου η κυβέρνηση αναγκάστηκε να κάνει πίσω στις περικοπές των δαπανών κοινωνικής πρόνοιας.
Μετά από μια ακόμη οπισθοχώρηση της κυβέρνησης αυτή την εβδομάδα, αυτή τη φορά στα επιδόματα αναπηρίας, η Reeves πρέπει τώρα να βρει άλλους τρόπους να εξοικονομήσει χρήματα -κάτι δύσκολο, καθώς μόλις ανακοίνωσε μεγάλα σχέδια δημοσίων δαπανών-, να παραβιάσει τους κανόνες δανεισμού της ή να πάει ενάντια στις προεκλογικές δεσμεύσεις των Εργατικών και να αυξήσει τους φόρους στους εργαζόμενους αργότερα μέσα στο έτος.
Σε ευρύτερο επίπεδο, μετά την τελευταία υποχώρηση στο θέμα των κοινωνικών παροχών, η ηγεσία των Εργατικών αναμένεται να βρεθεί αντιμέτωπη με ένα πιο “τολμηρό” μπλοκ βουλευτών στα έδρανα του κόμματος, που θα αισθάνονται τώρα ενισχυμένοι να αμφισβητήσουν την κυβέρνηση σε άλλες πιθανώς αμφιλεγόμενες μεταρρυθμίσεις και περικοπές.
«Η φύση όσων συνέβησαν τις τελευταίες 48 ώρες, με τον κοινωνικό προϋπολογισμό της κυβέρνησης να "σκίζεται", σημαίνει πως η πολιτική και οικονομική στρατηγική της κυβέρνησης βρίσκεται σε εξαιρετικά δύσκολη θέση αυτή τη στιγμή», δήλωσε στο CNBC ο Max Wilson, διευθυντής δημοσίων σχέσεων στην Whitehouse Communications.
Σε άλλο σημείο, ο ίδιος σχολίασε:
«Η κυβέρνηση βρίσκεται σε απόλυτο αδιέξοδο μετά τις συνεχείς υπαναχωρήσεις και τον πανικό γύρω από τη Ρέιτσελ Ριβς»
Ο Wilson υπογράμμισε ότι η κυβέρνηση έχει ελάχιστα περιθώρια ελιγμών, καθώς δεσμεύτηκε από προηγούμενες πολιτικές αποφάσεις και υποχωρήσεις προς “ανυπότακτους” βουλευτές.
«Οικονομικά και δημοσιονομικά, οι επιλογές είναι πολύ περιορισμένες και η Ρέιτσελ Ριβς έχει ένα εξαιρετικά δύσκολο έργο μπροστά της, καθώς καλείται να βρει πρόσθετους πόρους χωρίς να στραφεί σε ενέργειες που θα ταράξουν τις αγορές — όπως είναι ο επιπλέον δανεισμός ή οι φορολογικές αυξήσεις», σημείωσε.