Η επίπτωση της κλιματικής αλλαγής και των ακραίων καιρικών φαινομένων στον αγροτικό τομέα, που συνδέεται με τον κίνδυνο μακροπρόθεσμων αυξήσεων στις τιμές των τροφίμων, έχει αναλυθεί σε αρκετές μελέτες.
Μία πιο πρόσφατη μελέτη, του Κέντρου Υπερυπολογιστή της Βαρκελώνης, συνδέει άμεσα δεκάδες ακραία καιρικά φαινόμενα με πολύ απότομες βραχυπρόθεσμες αυξήσεις των τιμών των τροφίμων, υπογραμμίζοντας την αυξανόμενη ευπάθεια των συστημάτων διατροφής στις περιβαλλοντικές κρίσεις.
Η τιμή του ελαιολάδου στην Ευρώπη αυξήθηκε κατά 50% πέρυσι, μετά από παρατεταμένες ξηρασίες στη νότια Ισπανία κατά τη διάρκεια του 2022 και του 2023.
Στην Ινδία, ένας καύσωνας τον Μάιο του περασμένου έτους οδήγησε σε αύξηση των τιμών των κρεμμυδιών κατά 89%, ενώ στην Κορέα οι τιμές του λάχανου αυξήθηκαν κατά 70% μετά την καλοκαιρινή καύσωνα.
Στην Ιαπωνία, οι τιμές του ρυζιού αυξήθηκαν κατά 48% τον Σεπτέμβριο μετά από καύσωνα που έπληξε την περιοχή τον Αύγουστο, ενώ στην Κίνα οι τιμές των λαχανικών αυξήθηκαν κατά 30%.
Στην Καλιφόρνια, οι τιμές των λαχανικών στην Αριζόνα αυξήθηκαν κατά 80% τον Νοέμβριο του 2022 μετά από ξηρασίες.
Οι αυξήσεις τιμών θα συνεχιστούν
Πολλά από τα καιρικά φαινόμενα που οδήγησαν σε αυτές τις αυξήσεις των τιμών «ήταν εντελώς πρωτοφανή», δήλωσε ο βασικός συγγραφέας της μελέτης, Μεξιλίλιαν Κοτς. Οι θερμοκρασίες ήταν «πολύ εκτός του εύρους που θα περιμέναμε σε ένα σταθερό κλίμα που δεν είχε επηρεαστεί από τις ανθρώπινες εκπομπές ρύπων», είπε.
Η μελέτη διαπίστωσε ότι οι αυξήσεις των τιμών των τροφίμων συχνά σημειώνονταν λίγους μήνες μετά τα ακραία καιρικά φαινόμενα, κάτι που, όπως προειδοποίησαν οι ερευνητές, είναι πιθανό να γίνεται πιο συνηθισμένο καθώς η κλιματική αλλαγή εντείνεται.
« Γνωρίζουμε ότι (τα ακραία καιρικά φαινόμενα) γίνονται ήδη πιο έντονα και πιο συχνά από ό,τι ήταν πριν από 30-40 χρόνια, και αναμένουμε ότι αυτό θα συνεχιστεί όσο οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου συνεχίζουν να αυξάνονται», δήλωσε ο Κοτς.
Εάν το διατροφικό σύστημα «συνεχίσει να αντιδρά με τον ίδιο τρόπο που έχουμε δει πρόσφατα, τότε θα αναμένουμε να συμβεί το ίδιο (όσον αφορά τις τιμές των τροφίμων) και πιθανώς με πιο ακραίους και πιο απρόβλεπτους τρόπους», πρόσθεσε.
Εξάπλωση μέσω του εμπορίου
Η έρευνα διαπίστωσε ότι οι αυξήσεις των τιμών των τροφίμων εξαπλώθηκαν από μεμονωμένες περιοχές σε ολόκληρο τον κόσμο μέσω του εμπορίου. Για παράδειγμα, το κόστος της σοκολάτας αυξήθηκε κατακόρυφα στη Βρετανία, μετά την τριπλάσια αύξηση των τιμών του κακάου λόγω της ξηρασίας και της ακραίας ζέστης στη Γκάνα και την Ακτή Ελεφαντοστού.
Η κερδοσκοπία στην αγορά και κακές πολιτικές συχνά επιδείνωσαν επίσης τον αντίκτυπο των αυξήσεων των τιμών των τροφίμων που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, δήλωσε ο Raj Patel του Πανεπιστημίου του Τέξας.
Οταν ο καύσωνας στη Ρωσία προκάλεσε πυρκαγιές που οδήγησαν σε αύξηση των τιμών του σιταριού το 2010, η Μόσχα επέβαλε εμπάργκο στις εξαγωγές, το οποίο «εκτίναξε τις τιμές του σιταριού στα ύψη», σημείωσε ο Patel. Αυτό συνέβαλε στις ταραχές για το ψωμί σε μακρινές περιοχές όπως η Μοζαμβίκη. «Η σημασία του πληθωρισμού των τιμών των τροφίμων είναι πολιτική. Είναι πάντα πολιτική», σημείωσε.
Χώρες όπως η Βρετανία, που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από εισαγόμενα προϊόντα, ήταν ιδιαίτερα ευάλωτες στις κλιματικές κρίσεις στο εξωτερικό, δήλωσε μία από τους συγγραφείς της έκθεσης, η Αννα Τέιλορ, εκτελεστική διευθύντρια του Food Foundation.
Πρόβλημα για τις κεντρικές τράπεζες
Η έρευνα έθεσε επίσης ερωτήματα για τις κεντρικές τράπεζες, καθώς η αύξηση των τιμών των τροφίμων απειλεί τις προσπάθειες ελέγχου του πληθωρισμού, ιδίως στις αναδυόμενες οικονομίες όπου τα τρόφιμα αντιπροσωπεύουν μεγαλύτερο μερίδιο των τιμών καταναλωτή.
«Αυτές οι ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες επηρεάζουν άμεσα τα συνολικά ποσοστά πληθωρισμού και ο κύριος παράγοντας είναι τα τρόφιμα... Αυτό μεταφέρεται στις συνολικές τιμές», δήλωσε ο Κοτς.
Την περασμένη εβδομάδα, ανακοινώθηκε μια απροσδόκητη αύξηση του πληθωρισμού στη Βρετανία τον Ιούνιο, ο οποίος έφτασε στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 18 μηνών, στο 3,6%, κάτι που αποδίδεται εν μέρει στην αύξηση των τιμών των τροφίμων.
Η μελέτη σημείωσε επίσης ότι, όταν αυξάνονται οι τιμές, τα φτωχότερα νοικοκυριά τείνουν να τρώνε λιγότερο θρεπτικά τρόφιμα. Η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών ήταν ιδιαίτερα «ευάλωτη στην αύξηση των τιμών των τροφίμων», δήλωσε η Τέιλορ.
Με πληροφορίες από Financial Times
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
