Ένα βήμα πριν από την πρώτη διακοπή λειτουργίας της ομοσπονδιακής κυβέρνησης κατά τη δεύτερη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ βρίσκονται οι Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς τα μεσάνυχτα της Τρίτης (ώρα Ουάσιγκτον, 07:00 το πρωί της Τετάρτης ώρα Ελλάδας) λήγει η ισχύς του προσωρινού προϋπολογισμού που κρατά «ανοιχτό» το αμερικανικό κράτος.
Ελλείψει νέας συμφωνίας στο Κογκρέσο, εκατοντάδες ομοσπονδιακές υπηρεσίες κινδυνεύουν να αναστείλουν τη λειτουργία τους, από δημόσιες υπηρεσίες έως διοικητικούς φορείς. Όπως μετέδωσε το CNN, Ρεπουμπλικάνοι και Δημοκρατικοί παραμένουν αμετακίνητοι στις θέσεις τους, ανταλλάσσοντας κατηγορίες για το ποιος θα φέρει την πολιτική ευθύνη ενός «shutdown» – δηλαδή της προσωρινής παύσης λειτουργίας βασικών κυβερνητικών υπηρεσιών λόγω έλλειψης χρηματοδότησης.
Το σημείο τριβής
Σύμφωνα με το ίδιο ρεπορτάζ, βασική αιτία της αντιπαράθεσης αποτελεί η παράταση των ενισχυμένων επιδοτήσεων του Affordable Care Act (γνωστού ως Obamacare), οι οποίες λήγουν στο τέλος του 2025 και μειώνουν σημαντικά το κόστος ασφάλισης για εκατομμύρια Αμερικανούς. Οι Δημοκρατικοί επιμένουν ότι η πρόβλεψη για την παράταση πρέπει να ενταχθεί σε κάθε προσωρινό νομοσχέδιο χρηματοδότησης, ώστε να διασφαλιστεί ότι η κάλυψη δεν θα χαθεί. Οι Ρεπουμπλικάνοι, αντίθετα, υποστηρίζουν ότι το ζήτημα μπορεί να εξεταστεί ξεχωριστά και όχι σε συνδυασμό με τον προϋπολογισμό. Ο γερουσιαστής Τζον Θιουν έκανε λόγο για «κατασκευασμένο πρόβλημα», ενώ ο ηγέτης των Δημοκρατικών στη Γερουσία, Τσακ Σούμερ, αντέτεινε ότι «η μπάλα βρίσκεται στο γήπεδο του προέδρου», δηλαδή ότι εναπόκειται στον Ντόναλντ Τραμπ να βρεθεί λύση.
Όπως μετέδωσε το CNBC, ο πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, Μάικ Τζόνσον, κατηγόρησε τους Δημοκρατικούς ότι έχουν «παγιδεύσει οι ίδιοι τον εαυτό τους», προβάλλοντας απαιτήσεις που, όπως είπε, δεν σχετίζονται με την άμεση ανάγκη διατήρησης της κρατικής χρηματοδότησης. Σε συνέντευξή του στην εκπομπή “Squawk Box” του αμερικανικού δικτύου, κάλεσε την αντιπολίτευση «να συνέλθει και να κάνει το σωστό». Υποστήριξε, μάλιστα, ότι ο Τσακ Σούμερ και ο Χακίμ Τζέφρις καθοδηγούνται από φόβους για εσωκομματικές πιέσεις, ιδιαίτερα από την προοδευτική πτέρυγα των Δημοκρατικών που εκπροσωπεί η βουλευτής Αλεξάντρια Οκάζιο-Κορτές. Από την πλευρά του, ο Τζέφρις απέρριψε τις αιτιάσεις ως «κατάφωρα ψεύδη», επισημαίνοντας ότι η αμερικανική νομοθεσία απαγορεύει ρητά την επιδοτούμενη υγειονομική κάλυψη σε μη καταγεγραμμένους μετανάστες. «Αν υπάρξει shutdown, θα είναι ευθύνη των Ρεπουμπλικανών», τόνισε χαρακτηριστικά.
Η στρατηγική των Ρεπουμπλικανών
Σύμφωνα με το CNN, η στρατηγική των Ρεπουμπλικανών στη Γερουσία βασίζεται σε συνεχείς επαναληπτικές ψηφοφορίες επί του δικού τους νομοσχεδίου, το οποίο προβλέπει παράταση της χρηματοδότησης για επτά εβδομάδες χωρίς καμία πρόσθετη πολιτική δέσμευση. Με αυτόν τον τρόπο επιδιώκουν να αυξήσουν την πίεση προς τους Δημοκρατικούς, ελπίζοντας ότι η αγανάκτηση της κοινής γνώμης, η αναστολή βασικών ομοσπονδιακών υπηρεσιών και ο φόβος απολύσεων θα τους αναγκάσουν να υποχωρήσουν. Ο υπαρχηγός της ρεπουμπλικανικής πλειοψηφίας, Τζον Μπαράσο, το έθεσε ξεκάθαρα: οι Ρεπουμπλικάνοι θα επιμείνουν «μέχρι να τερματιστεί το shutdown του Σούμερ» – χρησιμοποιώντας τον όρο για να μεταθέσει την ευθύνη της κρίσης στον ηγέτη των Δημοκρατικών.
Ψυχραιμία στις αγορές
Παρά την πολιτική αντιπαράθεση, οι αγορές αντιμετωπίζουν το ενδεχόμενο ενός shutdown με σχετική ψυχραιμία. Όπως επισημαίνει ανάλυση της UBS Global Wealth Management, οι διακοπές λειτουργίας της αμερικανικής κυβέρνησης έχουν ιστορικά ασκήσει μόνο περιορισμένη και βραχυπρόθεσμη πίεση στις αγορές. Ενδεικτικά, κατά το shutdown του 2013, που διήρκεσε 16 ημέρες, οι βασικοί χρηματιστηριακοί δείκτες κατέγραψαν μόνο ήπιες απώλειες και ανέκαμψαν άμεσα. Στην πιο πρόσφατη μεγάλη διακοπή, διάρκειας 35 ημερών το 2018 – τη μεγαλύτερη στην ιστορία των ΗΠΑ – η αυξημένη μεταβλητότητα δεν οφειλόταν τόσο στο ίδιο το shutdown, όσο σε ευρύτερες ανησυχίες για τις αυξήσεις επιτοκίων από τη Fed και την εμπορική αντιπαράθεση με την Κίνα.
Η UBS εκτιμά ότι ακόμη και αν υπάρξει προσωρινή καθυστέρηση στη δημοσίευση βασικών μακροοικονομικών στοιχείων – όπως τα δεδομένα για την ανεργία ή τον πληθωρισμό – η Ομοσπονδιακή Τράπεζα (Fed) δεν θα αποθαρρυνθεί από το να προχωρήσει σε νέες μειώσεις επιτοκίων. Ο συνολικός οικονομικός αντίκτυπος από ένα shutdown θεωρείται περιορισμένος και προσωρινός. Σύμφωνα με την τράπεζα, η αμερικανική οικονομία θα μπορούσε να εμφανίσει μείωση του ΑΕΠ κατά περίπου 0,1 ποσοστιαία μονάδα για κάθε εβδομάδα διακοπής, ωστόσο η απώλεια αυτή αντισταθμίζεται σχεδόν πλήρως μόλις η κυβέρνηση επαναλειτουργήσει, καθώς οι ομοσπονδιακοί υπάλληλοι λαμβάνουν αναδρομικά τους μισθούς τους και η κανονικότητα αποκαθίσταται γρήγορα.
Ψυχραιμία
Ο επικεφαλής επενδύσεων της UBS, Mark Haefele, υπογράμμισε ότι οι επενδυτές δεν θα πρέπει να εγκλωβίζονται στους φόβους γύρω από ένα πιθανό shutdown, αλλά να επικεντρωθούν σε πιο διαρκείς και ουσιαστικούς παράγοντες, όπως η πορεία της νομισματικής πολιτικής της Fed, η δυναμική των εταιρικών κερδών και οι επενδύσεις στην τεχνητή νοημοσύνη. Η τράπεζα προβλέπει ότι η Fed θα προχωρήσει σε νέες μειώσεις επιτοκίων, συνολικά 75 μονάδων βάσης, στις τρεις επόμενες συνεδριάσεις της.
Η εξέλιξη αυτή εκτιμάται ότι θα στηρίξει την άνοδο του δείκτη S&P 500 προς τις 6.800 μονάδες έως τον Ιούνιο του 2026, με ένα πιο αισιόδοξο σενάριο να τοποθετεί τον δείκτη ακόμη και στις 7.500 μονάδες. Παράλληλα, η UBS προβλέπει περαιτέρω ενίσχυση του χρυσού, ο οποίος αναμένεται να φτάσει τα 3.900 δολάρια ανά ουγκιά μέσα στον επόμενο χρόνο, ενώ για το δολάριο προβλέπει σταδιακή αποδυνάμωση. Ως εκ τούτου, προτείνει στους επενδυτές να εξετάσουν μεγαλύτερη διαφοροποίηση σε νομίσματα όπως το ευρώ και το αυστραλιανό δολάριο.
Στο επίκεντρο η Fed
Συνολικά, αν και η πολιτική αντιπαράθεση στην Ουάσιγκτον συνεχίζει να προκαλεί αβεβαιότητα για τη λειτουργία των ομοσπονδιακών υπηρεσιών και την καθημερινότητα εκατομμυρίων πολιτών, η εμπειρία προηγούμενων shutdowns αλλά και οι πρόσφατες εκτιμήσεις της UBS δείχνουν ότι ο αντίκτυπος στις αγορές είναι συνήθως περιορισμένος και προσωρινός. Ως εκ τούτου, οι επενδυτές στρέφουν το ενδιαφέρον τους περισσότερο στις αποφάσεις της Fed για τα επιτόκια και στη δυναμική των εταιρικών κερδών, παρά στο πολιτικό αδιέξοδο.
Με πληροφορίες από CNN, CNBC, UBS
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
