Η παγκόσμια οικονομία έχει επιδείξει απροσδόκητη ανθεκτικότητα απέναντι στους δασμούς που επέβαλε ο Ντόναλντ Τραμπ, ωστόσο ο πλήρης αντίκτυπος των μέτρων δεν έχει ακόμη φανεί.

Στην προειδοποίηση αυτή προχωρά το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, τονίζοντας ότι παρά τη σταθερότητα που παρατηρείται προς το παρόν οι αναπτυξιακές προοπτικές παραμένουν αμυδρές, καθώς τα νέα εμπόδια στο διεθνές εμπόριο, η χαμηλή παραγωγικότητα και οι περιορισμοί στη μετανάστευση αρχίζουν να διαμορφώνουν ένα πιο δύσκολο οικονομικό περιβάλλον.

Η έκθεση του ΔΝΤ δημοσιοποιήθηκε λίγο πριν από την ετήσια σύνοδο του Ταμείου στην Ουάσιγκτον, σε μια συγκυρία όπου όσοι διαμορφώνουν πολιτική βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα αρκετά αβέβαιο περιβάλλον - από τον παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο και την επίμονη ακρίβεια έως την εύθραυστη εμπιστοσύνη των επενδυτών και των χρηματοπιστωτικών αγορών.

Το παγκόσμιο ΑΕΠ στο 3,2%

Σύμφωνα με τις νέες προβλέψεις, η παγκόσμια ανάπτυξη θα διαμορφωθεί στο 3,2% το 2025, ελαφρώς υψηλότερα από την εκτίμηση του Ιουλίου (3%), για να υποχωρήσει ξανά στο 3,1% το 2026. Αν και η μικρή αναθεώρηση δείχνει σταθερότητα, το Ταμείο επισημαίνει ότι οι ρυθμοί παραμένουν σημαντικά χαμηλότεροι από τον προ πανδημίας μέσο όρο του 3,7%, γεγονός που υποδηλώνει δομική επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας.

Μέχρι στιγμής, η επίδραση των δασμών στην οικονομική δραστηριότητα και στις τιμές παραμένει περιορισμένη. Το ΔΝΤ εξηγεί ότι νοικοκυριά και επιχειρήσεις έσπευσαν να προχωρήσουν σε αγορές και επενδύσεις πριν τεθούν σε ισχύ οι νέοι φόροι, με αποτέλεσμα να αμβλυνθεί η αρχική πίεση. Ωστόσο, όπως υπογραμμίζει, το κύριο βάρος των δασμών δεν έχει ακόμη φανεί, καθώς το αυξημένο κόστος θα μετακυλιστεί σταδιακά στους καταναλωτές.

Οι ΗΠΑ στο επίκεντρο της επιβράδυνσης

Η οικονομία των Ηνωμένων Πολιτειών βρίσκεται στο επίκεντρο των ανησυχιών του ΔΝΤ. Η ανάπτυξη αναμένεται να επιβραδυνθεί στο 2% το 2025, από 2,2% στην προηγούμενη πρόβλεψη, εξαιτίας της μειωμένης μετανάστευσης, των δασμών και της πολιτικής αβεβαιότητας.

Την ίδια στιγμή, ο πληθωρισμός παραμένει επίμονα υψηλός, στο 2,7%, με το Ταμείο να προειδοποιεί ότι οι δασμοί που μέχρι σήμερα απορροφώνται εντός των εφοδιαστικών αλυσίδων θα αρχίσουν σύντομα να μεταφέρονται στους καταναλωτές. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, ο πληθωρισμός δεν θα επιστρέψει στον στόχο του 2% της Fed πριν από το 2027, γεγονός που σημαίνει ότι οι ΗΠΑ θα χρειαστεί να διατηρήσουν υψηλότερα επιτόκια για μεγαλύτερο διάστημα.

Παρόλα αυτά, το ΔΝΤ αναμένει ότι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα θα προχωρήσει σε δύο ακόμη μειώσεις επιτοκίων εντός του έτους, προσαρμοζόμενη στη μειωμένη δυναμική της αγοράς εργασίας, κάτι που αναγνώρισε και ο Διοικητής της, Τζερόμ Πάουελ.

Η μετανάστευση ως κρίσιμος παράγοντας ανάπτυξης

Ιδιαίτερη έμφαση δίνει το ΔΝΤ στη μεταναστευτική πολιτική σε παγκόσμια κλίμακα, που - όπως προειδοποιεί - ενδέχεται να πλήξει την παραγωγικότητα και τη δυνητική ανάπτυξη πολλών ανεπτυγμένων οικονομιών.

Για τις Ηνωμένες Πολιτείες, υπολογίζει ότι η μείωση των μεταναστευτικών ροών μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια 0,3% έως 0,7% του ΑΕΠ ετησίως, ενώ ορισμένοι κλάδοι, όπως οι κατασκευές, η εστίαση και η γεωργία, θα αντιμετωπίσουν εντονότερες πληθωριστικές πιέσεις λόγω έλλειψης εργατικών χεριών.

Όπως σημειώνει η έκθεση, «τομείς στους οποίους οι μετανάστες αποτελούν κρίσιμο τμήμα του εργατικού δυναμικού κινδυνεύουν να δουν σημαντική αύξηση του κόστους εργασίας και τιμών».

Μια σκιά αβεβαιότητας πλανάται πάνω από την Ευρώπη

Στην Ευρωζώνη, οι δασμοί αναμένεται να διατηρήσουν την ανάπτυξη σε χαμηλά επίπεδα, με προβλέψεις για 1,2% το 2025 και 1,1% το 2026. Οι ευρωπαϊκές οικονομίες παραμένουν αντιμέτωπες με το υψηλό ενεργειακό κόστος, αδύναμες επενδύσεις και υποτονική παραγωγικότητα.

Αντίθετα, η κινεζική οικονομία εμφανίζει μεγαλύτερη ανθεκτικότητα, με ρυθμό ανάπτυξης 4,8% το 2025 και 4,2% το 2026, χάρη στη σθεναρή εσωτερική κατανάλωση και τη στήριξη των εξαγωγών. Ωστόσο, το ΔΝΤ προειδοποιεί ότι οι νέες απειλές Τραμπ για δασμούς 100% στα κινεζικά προϊόντα θα μπορούσαν να ανατρέψουν αυτή την ισορροπία, πλήττοντας περαιτέρω το διεθνές εμπόριο.

Κίνδυνος στις αγορές

Πέρα από τα μακροοικονομικά μεγέθη, το ΔΝΤ στρέφει το βλέμμα του και στις χρηματοπιστωτικές αγορές, όπου διαπιστώνει κίνδυνο «διόρθωσης» στις αποτιμήσεις των μετοχών. Όπως σημειώνει, η υπεραισιοδοξία γύρω από τα οφέλη της τεχνητής νοημοσύνης έχει οδηγήσει σε «υπερβολικές» αποτιμήσεις, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο απότομης πτώσης.

«Εάν οι τιμές υποχωρήσουν απότομα, η μείωση των συνολικών επενδύσεων θα μπορούσε να είναι εξίσπυ απότομη, καθώς οι επενδύσεις σε data centers και AI αποτέλεσαν βασικό μοχλό ανάπτυξης τα τελευταία χρόνια», προειδοποιεί η έκθεση.

Εύθραυστη ισορροπία

Συνοψίζοντας, το ΔΝΤ αναγνωρίζει ότι η παγκόσμια οικονομία αντιστέκεται περισσότερο απ’ ό,τι αναμενόταν, ωστόσο η ανθεκτικότητα αυτή δεν εγγυάται και ανάπτυξη στο μέλλον. Οι δασμοί, η πολιτική αβεβαιότητα και η συρρίκνωση των μεταναστευτικών ροών συνθέτουν ένα περιβάλλον παρατεταμένης επιβράδυνσης.

Όπως υπογραμμίζει το Ταμείο, «οι προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας παραμένουν εύθραυστες και άνισες», με τις βραχυπρόθεσμες προκλήσεις να συνδέονται πλέον στενά με τη χαμηλή παραγωγικότητα και την αυξανόμενη γεωπολιτική ένταση καθώς και την αποδυνάμωση του διεθνούς εμπορίου.

Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!