Στη δεύτερη διαδοχική μείωση των επιτοκίων για το 2025 προχώρησε η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Federal Reserve), σε μια κίνηση ευρέως αναμενόμενη από τις αγορές, παρά την περιορισμένη εικόνα που διατηρεί το τελευταίο διάστημα η Κεντρική Τράπεζα για την πορεία της οικονομίας, λόγω της παρατεταμένης διακοπής λειτουργίας της ομοσπονδιακής κυβέρνησης.
Παράλληλα, η Fed ανακοίνωσε ότι θα τερματίσει τη διαδικασία μείωσης του ισολογισμού της – γνωστή και ως ποσοτική σύσφιξη (Quantitative Tightening, QT) – την 1η Δεκεμβρίου.
Μείωση επιτοκίων στο 3,75%-4%
Με ψήφους 10 υπέρ και 2 κατά, η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Ανοικτών Αγορών (FOMC) αποφάσισε να μειώσει το βασικό επιτόκιο δανεισμού στο εύρος 3,75%–4%. Ο Stephen Miran, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου, διαφώνησε, εκφράζοντας την προτίμησή του για ταχύτερη μείωση κατά μισή ποσοστιαία μονάδα, ενώ ο Jeffrey Schmid, πρόεδρος της Fed του St. Louis, διαφώνησε για τον αντίθετο λόγο, θεωρώντας πως δεν έπρεπε να υπάρξει νέα μείωση.
Η απόφαση επηρεάζει ευρύ φάσμα χρηματοοικονομικών προϊόντων, από στεγαστικά δάνεια και πιστωτικές κάρτες έως καταναλωτικά και επιχειρηματικά δάνεια.
«Πτήση στα τυφλά» λόγω έλλειψης οικονομικών δεδομένων
Η μείωση των επιτοκίων ήρθε σε μια περίοδο που η Fed ουσιαστικά λειτουργεί χωρίς επικαιροποιημένα οικονομικά στοιχεία. Εκτός από την πρόσφατη δημοσίευση του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (CPI), όλες οι υπόλοιπες οικονομικές ανακοινώσεις – όπως η απασχόληση, οι λιανικές πωλήσεις και οι βιομηχανικές παραγγελίες – έχουν παγώσει λόγω του shutdown.
Στην ανακοίνωσή της μετά τη συνεδρίαση, η Επιτροπή αναγνώρισε την αβεβαιότητα που προκαλεί η έλλειψη δεδομένων και διατύπωσε πιο προσεκτικά τις εκτιμήσεις της:
«Τα διαθέσιμα στοιχεία υποδηλώνουν ότι η οικονομική δραστηριότητα επεκτείνεται με μέτριο ρυθμό. Οι δημιουργίες θέσεων εργασίας έχουν επιβραδυνθεί, ενώ η ανεργία έχει αυξηθεί ελαφρώς, παραμένοντας ωστόσο σε χαμηλά επίπεδα. Η πληθωριστική πίεση έχει ενισχυθεί σε σχέση με τις αρχές του έτους και παραμένει αυξημένη», ανέφερε η ανακοίνωση.
Σε σύγκριση με την ανακοίνωση του Σεπτεμβρίου, η Fed αναθεώρησε προς τα πάνω την αξιολόγηση της οικονομικής δραστηριότητας, ενώ παράλληλα εξέφρασε αυξημένες ανησυχίες για την αγορά εργασίας, επισημαίνοντας ότι «οι κίνδυνοι για την απασχόληση αυξήθηκαν τους τελευταίους μήνες».
Πριν ακόμη από τη διακοπή λειτουργίας του κράτους, είχαν αρχίσει να φαίνονται σημάδια επιβράδυνσης στις προσλήψεις, αν και οι απολύσεις παρέμεναν περιορισμένες.
Πληθωρισμός πάνω από τον στόχο
Ο πληθωρισμός εξακολουθεί να βρίσκεται πάνω από τον στόχο του 2%. Ο δείκτης CPI που δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα – απαραίτητος για τον υπολογισμό των αυξήσεων στις συντάξεις του Social Security – κατέγραψε ετήσιο ρυθμό 3%, επηρεασμένος από αυξημένες τιμές ενέργειας και προϊόντα που σχετίζονται έμμεσα ή άμεσα με τους δασμούς που έχει επιβάλει η κυβέρνηση του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ.
Η Fed προσπαθεί να ισορροπήσει μεταξύ πλήρους απασχόλησης και σταθερότητας τιμών, ωστόσο οι αξιωματούχοι εκτιμούν ότι το ρίσκο για την αγορά εργασίας είναι πλέον ελαφρώς υψηλότερο από αυτό του πληθωρισμού.
Τέλος στη μείωση του ισολογισμού
Πέρα από τη μείωση των επιτοκίων, η Fed ανακοίνωσε ότι τερματίζει την πολιτική περιορισμού του ισολογισμού της, ο οποίος σήμερα ανέρχεται στα 6,6 τρισ. δολάρια.
Η διαδικασία ποσοτικής σύσφιξης (QT), που ξεκίνησε μετά την περίοδο της πανδημίας, μείωσε το χαρτοφυλάκιο ομολόγων και ενυπόθηκων τίτλων κατά 2,3 τρισ. δολάρια. Μέχρι σήμερα, η Fed δεν επανεπένδυε τις λήξεις των ομολόγων, επιτρέποντας στα περιουσιακά στοιχεία να «ρολάρουν» εκτός ισολογισμού σε μηνιαία βάση.
Ωστόσο, οι τελευταίες ενδείξεις περιορισμού της ρευστότητας στις βραχυπρόθεσμες αγορές οδήγησαν στη λήψη απόφασης τερματισμού του προγράμματος.
Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση, η Fed θα επανεπενδύει τα έσοδα από λήξεις σε βραχυπρόθεσμα έντοκα γραμμάτια, μειώνοντας έτσι τη διάρκεια του χαρτοφυλακίου της. Μέχρι πρότινος, τα έσοδα τοποθετούνταν σε τίτλους αντίστοιχης διάρκειας.
Οι αγορές είχαν ήδη προεξοφλήσει το τέλος του προγράμματος QT είτε εντός Οκτωβρίου είτε μέχρι το τέλος του έτους.
Επόμενα βήματα και προοπτικές
Η Fed είχε διευρύνει τον ισολογισμό της κατά τη διάρκεια της κρίσης της Covid-19, από λίγο πάνω από 4 τρισ. δολάρια σε σχεδόν 9 τρισ. Ο Τζερόμ Πάουελ έχει δηλώσει ότι, παρότι ήταν αναγκαία η μείωση του ισολογισμού, δεν αναμένει επιστροφή στα προ πανδημίας επίπεδα.
Ο αναλυτής της Evercore ISI, Krishna Guha, σημείωσε ότι «είναι πιθανό η Fed να επανεκκινήσει τις αγορές ομολόγων στις αρχές του 2026, για λόγους οργανικής ανάπτυξης, εφόσον οι συνθήκες της αγοράς το απαιτήσουν».
Αγορές και επιπτώσεις
Η Fed σπανίως χαλαρώνει τη νομισματική πολιτική κατά τη διάρκεια περιόδων οικονομικής ανάπτυξης και ανοδικών αγορών μετοχών. Ωστόσο, παρά τη μεταβλητότητα, οι χρηματιστηριακοί δείκτες συνεχίζουν να καταγράφουν ιστορικά υψηλά, ενισχυμένοι από τα κέρδη των μεγάλων τεχνολογικών εταιρειών και την ισχυρή εταιρική κερδοφορία.
Ιστορικά, οι αγορές συνήθως συνεχίζουν την ανοδική τους πορεία όταν η Fed προχωρά σε μειώσεις επιτοκίων υπό τέτοιες συνθήκες, αν και η χαλάρωση της πολιτικής ενέχει τον κίνδυνο αύξησης του πληθωρισμού, που θα μπορούσε να οδηγήσει μελλοντικά σε νέο κύκλο αυξήσεων επιτοκίων.
Με πληροφορίες από CNBC
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
