Στα εμπόδια που προκαλεί το παρατεταμένο shutdown της αμερικανικής κυβέρνησης στην άντληση δεδομένων προς άσκηση νομισματικής πολιτικής στάθηκε ο πρόεδρος της Fed, Τζερόμ Πάουελ, κατά την καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου μετά τη συνεδρίαση της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Νομισματικής Πολιτικής.
Μετά από απόφαση για νέα μείωση των επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης, στο εύρος 3,75% – 4,00%, ο επικεφαλής της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας αναφέρθηκε στις προκλήσεις που δημιουργεί η έλλειψη επίσημων στοιχείων για την πορεία της οικονομίας, σημειώνοντας ότι η Fed καλείται να λειτουργήσει σε συνθήκες αυξημένης αβεβαιότητας.
Παράλληλα, τόνισε ότι υπήρξαν αντικρουόμενες απόψεις ως προς τις επόμενες κινήσεις της Fed, ενώ ξεκαθάρισε πως δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένη μια νέα μείωση των επιτοκίων τον Δεκέμβριο.
Διχασμένη η Επιτροπή
Η απόφαση της Fed για νέα μείωση κατά 25 μονάδες βάσης, που εγκρίθηκε με ψήφους 10 υπέρ και 2 κατά, αντανακλά την ανάγκη εξισορρόπησης ανάμεσα στη σταθερότητα των τιμών και τη στήριξη της απασχόλησης.
Το διοικητικό συμβούλιο εμφανίστηκε διχασμένο, με ορισμένα μέλη να εκφράζουν την άποψη ότι οι πληθωριστικές πιέσεις παραμένουν έντονες και δεν δικαιολογούν επιπλέον χαλάρωση, ενώ άλλα υπογράμμισαν την επιβράδυνση της αγοράς εργασίας και την ανάγκη προληπτικής στήριξης της οικονομίας.
Στην τοποθέτησή του, ο Πάουελ επισήμανε ότι η Επιτροπή θα συνεχίσει να καθορίζει τη στάση της πολιτικής με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία, τις εξελίξεις στις προοπτικές και την ισορροπία μεταξύ των κινδύνων.
Αναγνώρισε ότι η έλλειψη κρίσιμων δεδομένων λόγω της κυβερνητικής παράλυσης δυσχεραίνει τη λήψη αποφάσεων και παρομοίασε την κατάσταση με έναν οδηγό που κινείται μέσα στην ομίχλη και οφείλει να μειώσει ταχύτητα, υποδηλώνοντας την ανάγκη προσεκτικότερων κινήσεων έως ότου αποκατασταθεί η ροή των στοιχείων.
Εναλλακτικά δεδομένα και προσωρινές εκτιμήσεις
Η Fed, όπως εξήγησε, βασίζεται προσωρινά σε εναλλακτικές πηγές πληροφόρησης, όπως τα εβδομαδιαία στοιχεία για τις αιτήσεις ανεργίας, την τακτική έρευνα «Beige Book» της Fed και δεδομένα από ιδιωτικούς φορείς που καταγράφουν τις εξελίξεις στις τιμές και τους μισθούς.
Αυτές οι ενδείξεις, αν και περιορισμένες, παρέχουν ένα γενικό πλαίσιο για την κατάσταση της οικονομίας, ωστόσο δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τη λεπτομερή εικόνα που προκύπτει από τα επίσημα κυβερνητικά στατιστικά.
Η γενική εικόνα, σύμφωνα με τον επικεφαλής της Fed, παραμένει σχετικά σταθερή σε σχέση με τη συνεδρίαση του Σεπτεμβρίου. Η οικονομική δραστηριότητα δείχνει να διατηρεί μέτριους ρυθμούς ανάπτυξης, ο πληθωρισμός παραμένει πάνω από τον στόχο του 2%, ενώ η αγορά εργασίας παρουσιάζει ενδείξεις επιβράδυνσης, χωρίς ωστόσο να υποδηλώνει μαζικές απώλειες θέσεων εργασίας.
Οι δασμοί και οι πληθωριστικές πιέσεις
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο Πάουελ στην επίδραση των πρόσφατων δασμών στις τιμές, εξηγώντας ότι οι υψηλότεροι δασμοί σε ορισμένες κατηγορίες αγαθών οδηγούν σε αύξηση του συνολικού πληθωρισμού.
Η επίδραση αυτή εκτιμάται προς το παρόν ως προσωρινή, αν και δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο να αποδειχθεί πιο επίμονη, γεγονός που θα απαιτούσε προσεκτική διαχείριση.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Τράπεζας, ο υποκείμενος πληθωρισμός, εξαιρουμένων των επιδράσεων των δασμών, κινείται κοντά στο 2,3% – 2,4%, ενώ οι τιμές των κατοικιών δείχνουν περαιτέρω αποκλιμάκωση.
Τερματισμός της συρρίκνωσης του ισολογισμού
Πέραν των επιτοκίων, η Fed ανακοίνωσε ότι θα σταματήσει τη συρρίκνωση του ισολογισμού της από την 1η Δεκεμβρίου.
Η απόφαση αυτή σηματοδοτεί το τέλος της πολιτικής ποσοτικής αυστηροποίησης και έχει στόχο τη σταθεροποίηση των συνθηκών ρευστότητας στις αγορές.
Αντί να επιτρέπει τη λήξη τίτλων χωρίς αναπλήρωση, η Τράπεζα θα επανεπενδύει τα έσοδα από τα στεγαστικά ομόλογα σε βραχυπρόθεσμα κρατικά γραμμάτια, διατηρώντας σταθερό το συνολικό ύψος του χαρτοφυλακίου της.
Ο Πάουελ ανέφερε ότι η απόφαση αυτή ελήφθη καθώς παρατηρούνται αυξήσεις στα επιτόκια της διατραπεζικής αγοράς και στα repos, σημάδι ότι τα αποθεματικά των τραπεζών πλησιάζουν στα επίπεδα που η Fed θεωρεί επαρκή.
Εξασθένηση της αγοράς εργασίας
Στο ζήτημα της αγοράς εργασίας, ο πρόεδρος της Fed σημείωσε ότι η ζήτηση για εργασία έχει εξασθενήσει και ότι οι προσλήψεις έχουν μειωθεί αισθητά σε σχέση με τις αρχές του έτους.
Η εξέλιξη αυτή αποδίδεται εν μέρει στη μείωση της αύξησης του εργατικού δυναμικού λόγω χαμηλότερης μετανάστευσης και συμμετοχής στην αγορά εργασίας.
Ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν ότι οι απολύσεις παραμένουν περιορισμένες, στοιχείο που επιβεβαιώνει πως η αμερικανική οικονομία δεν έχει περάσει σε φάση ύφεσης.
Οι επενδύσεις στην τεχνητή νοημοσύνη
Απαντώντας σε ερωτήσεις για τον αντίκτυπο των επενδύσεων που συνδέονται με την τεχνητή νοημοσύνη, ο Πάουελ ανέφερε ότι η αυξημένη δραστηριότητα σε υποδομές δεδομένων και τεχνολογίας δεν φαίνεται ιδιαίτερα ευαίσθητη στις μεταβολές των επιτοκίων, καθώς στηρίζεται σε μακροπρόθεσμες στρατηγικές και προσδοκίες για ενίσχυση της παραγωγικότητας.
Η Fed σε φάση ισορροπίας
Η συνεδρίαση του Οκτωβρίου ανέδειξε τον προβληματισμό εντός της Fed για την κατεύθυνση της πολιτικής στο τέλος του έτους.
Ορισμένα μέλη τάχθηκαν υπέρ μιας πιο επιθετικής μείωσης, ενώ άλλα θεώρησαν ότι απαιτείται στάση αναμονής ώστε να αξιολογηθούν οι συνέπειες των μέχρι τώρα κινήσεων.
Ο Πάουελ επισήμανε ότι η πορεία της πολιτικής δεν βρίσκεται σε προκαθορισμένη τροχιά και ότι οι μελλοντικές αποφάσεις θα εξαρτηθούν από τα δεδομένα και την εκτίμηση των κινδύνων για την οικονομία.
Η στάση αυτή αποτυπώνει μια στρατηγική ισορροπίας. Από τη μία πλευρά, η Fed αναγνωρίζει ότι οι κίνδυνοι για την απασχόληση έχουν αυξηθεί και ότι η πολιτική της πρέπει να γίνει λιγότερο περιοριστική. Από την άλλη, εξακολουθεί να ανησυχεί για τη διατήρηση των πληθωριστικών πιέσεων.
Σε αυτό το περιβάλλον, ο Πάουελ υπογράμμισε την ανάγκη η Τράπεζα να κινηθεί με προσοχή, αποφεύγοντας βεβιασμένες κινήσεις που θα μπορούσαν να διαταράξουν την ισορροπία ανάμεσα στην ανάπτυξη και τη σταθερότητα των τιμών.