Ανοιχτό είναι το ενδεχόμενο για παράταση έως 18 μήνες στην προθεσμία ολοκλήρωσης των έργων που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF), πέραν της αρχικής καταληκτικής ημερομηνίας της 31ης Αυγούστου 2026. Η συζήτηση έχει ανοίξει στους κόλπους του Ευρωκοινοβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με την πιθανή παράταση να αφορά αποκλειστικά έργα που έχουν ήδη δρομολογηθεί και παρουσιάζουν ώριμο βαθμό υλοποίησης, αλλά κινδυνεύουν να μην ολοκληρωθούν εμπρόθεσμα. Δεν υπάρχει πρόβλεψη για ένταξη νέων έργων μετά την 31η Αυγούστου 2026.
Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί εξετάζουν με προσοχή κάθε πρόταση, τόνισε σε συνέντευξή του στην «Η» ο Ζίγκφριντ Μουρεσάν, ένας εκ των εισηγητών της έκθεσης για τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ μετά το 2027 και μέλος της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής (ECON).
Για την Ελλάδα, μια τέτοια εξέλιξη θα ήταν ιδιαίτερα σημαντική, καθώς μέχρι στιγμής έχουν εκπληρωθεί 231 από τα 471 ορόσημα που συνδέονται με εκταμιεύσεις συνολικού ύψους περίπου 17 δισ. ευρώ. Η δυνατότητα χρονικής επέκτασης θα ενίσχυε τη ρεαλιστική υλοποίησή τους και θα περιόριζε τον κίνδυνο απώλειας κοινοτικών πόρων.
«Η ισχύουσα νομοθεσία απαιτεί την ολοκλήρωση όλων των στόχων και οροσήμων του RRF έως τις 31 Αυγούστου 2026. Αυτός είναι ο νόμος σήμερα», τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Μουρεσάν, «και γι' αυτό το πρώτο μας μήνυμα προς τα κράτη-μέλη είναι να επιταχύνουν την υλοποίηση των έργων».
Δεν θα αφορά νέα έργα
Ωστόσο, όπως παραδέχθηκε, έχει γίνει εμφανές ότι πολλά έργα που έχουν ήδη εγκριθεί και βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο, ενδέχεται να μην προλάβουν την καταληκτική ημερομηνία. Για τον λόγο αυτό, σε Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και Κομισιόν εξετάζεται η δυνατότητα χορήγησης παράτασης 12 έως 18 μηνών, αποκλειστικά για έργα που είναι ήδη σε εξέλιξη και έχουν εξασφαλίσει χρηματοδότηση. Δεν θα αφορά δηλαδή νέα έργα. Μάλιστα, βρίσκεται υπό συζήτηση το ποσοστό ωρίμανσης που θα απαιτείται για τη χορήγηση παράτασης σε έργα του Ταμείου Ανάκαμψης, δηλαδή αν θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί κατά 10% ή 20% προκειμένου να κριθούν επιλέξιμα.
Η απόφαση για την ενδεχόμενη παράταση αναμένεται να κριθεί τον Ιούνιο, με την ψήφιση σχετικής έκθεσης στο Ευρωκοινοβούλιο. Αν εγκριθεί, η πρόταση θα προωθηθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία έχει τον τελικό λόγο για την εφαρμογή της. «Δεν πρόκειται για επίσημη θέση του Κοινοβουλίου ακόμη», διευκρίνισε ο κ. Μουρεσάν, «γι’ αυτό και καλούμε τα κράτη-μέλη να κινηθούν γρήγορα, καθώς δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι η παράταση θα δοθεί».
Πάντως ευρωπαϊκές πηγές ανέφεραν στην «Η» ότι η απόφαση για παράταση είναι ειλημμένη, αλλά δεν αναμένεται να ανακοινωθεί άμεσα, προκειμένου να διατηρηθεί η πίεση για επιτάχυνση των έργων, καθώς υπάρχει ορατός κίνδυνος νέων καθυστερήσεων ή εφησυχασμού.
Η Ελλάδα στις πρώτες θέσεις της απορρόφησης
Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, ο αξιωματούχος της ΕΕ εξέφρασε ιδιαίτερα θετική εικόνα για την πορεία υλοποίησης του RRF «Η ελληνική οικονομία έχει ανακάμψει δυναμικά και κάνει εξαιρετική χρήση των ευρωπαϊκών πόρων. Η Ελλάδα έχει ήδη λάβει πέντε από τις εννέα συνολικές εκταμιεύσεις και βρίσκεται στις πρώτες θέσεις μαζί με την Ιταλία, την Κροατία και την Πορτογαλία», σημείωσε.
Κατά την πρόσφατη επίσκεψη ευρωβουλευτικής αποστολής στη χώρα, στελέχη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είχαν την ευκαιρία να δουν από κοντά έργα-παραδείγματα καλής πρακτικής. Μεταξύ αυτών, σταθμός μετατροπής ενέργειας και σύγχρονη φαρμακευτική μονάδα που αξιοποιεί βιοτεχνολογίες, αμφότερα χρηματοδοτούμενα από το RRF.

«Η εκτίμηση μας είναι ότι η Ελλάδα αξιοποιεί τους πόρους για να ενισχύσει τα θεμέλια της οικονομίας της, επενδύοντας στην υγεία, την παιδεία και τις νέες τεχνολογίες. Πιστεύουμε ότι αυτή η στρατηγική θα οδηγήσει σε βιώσιμη ανάπτυξη και ότι το ελληνικό ΑΕΠ θα συνεχίσει να κινείται πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο τα επόμενα χρόνια», επισήμανε ο Ζίγκφριντ Μουρεσάν.
Τα κονδύλια στην άμυνα και η Ελλάδα
Στο πλαίσιο του μεσοπρόθεσμου προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σημαντικά κονδύλια θα κατευθυνθούν προς την ενίσχυση της κοινής ευρωπαϊκής άμυνας, γεγονός που σηματοδοτεί μια σημαντική στροφή στις προτεραιότητες χρηματοδότησης της ΕΕ. Απαντώντας στο ερώτημα σχετικά με το πώς θα επηρεάσει τον ελληνικό προϋπολογισμό, δεδομένου ότι η Ελλάδα ήδη επενδύει σημαντικό ποσοστό του ΑΕΠ της στον τομέα αυτό, ο κ. Μουρεσάν τόνισε «οι επενδύσεις στην άμυνα για την Ελλάδα είναι απαραίτητες και η χώρα διαθέτει σημαντικά ποσά του ΑΕΠ της στους εξοπλισμούς. Αυτό μπορούμε να το αξιολογήσουμε μόνο πολύ θετικά». Απέφυγε, ωστόσο, να δώσει σαφή απάντηση ως προς το αν θα υπάρξει πρόβλεψη για ενίσχυση από ευρωπαϊκά κονδύλια.
Επίσης. ο κ.Μουρεσάν δεν ανέφερε που θα κατευθυνθούν τα κοινοτικά κονδύλια του RRF που θα μείνουν αναξιοποίητα.