Την έντονη αντίθεσή της στον νέο «Οδικό Χάρτη για την εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια», που προώθησε το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, εκφράζει η Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών Βιοτεχνών και Εμπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ). Με επιστολή της προς τον αρμόδιο υπουργό, κ. Σταύρο Παπασταύρου, η Συνομοσπονδία ζητά την άμεση απόσυρση του Οδικού Χάρτη και τη διεξοδική διαβούλευση με όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς.
Η ΓΣΕΒΕΕ, μελετώντας προσεκτικά το περιεχόμενο του Οδικού Χάρτη που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ (αρ. φ. 3686, 15/7/2025), εκφράζει σοβαρές επιφυλάξεις τόσο ως προς τη φιλοσοφία που τον διαπνέει όσο και σχετικά με επιμέρους προβλέψεις που θεωρεί προβληματικές.
Παράλληλα, κάνει λόγο για παράκαμψη των αρχών της καλής νομοθέτησης, καθώς - όπως επισημαίνει - η συγκεκριμένη απόφαση εκδόθηκε χωρίς προηγούμενη διαβούλευση, γεγονός που προκαλεί θεσμική ανησυχία.
Κριτική στη μεσολάβηση ιδιωτικών φορέων
“Έρχεται να διαταράξει και να ανατρέψει ένα μοντέλο χρηματοδότησης που έχει δοκιμαστεί και λειτουργήσει επιτυχημένα, όπως βεβαιώνουν τα προγράμματα Εξοικονόμησης που υλοποιούνται από το 2011. Η παρεμβολή και η διαμεσολάβηση τριών κλάδων (τράπεζες, πάροχοι ενέργειας και Εταιρείες Παροχής Ενεργειακών Υπηρεσιών – ESCO) μεταξύ της προσφοράς υπηρεσιών ενεργειακής αναβάθμισης (τεχνικά επαγγέλματα) και της ζήτησης (νοικοκυριά και επιχειρήσεις) μόνο επιπλέον κόστη, αδιαφάνεια, αβεβαιότητα και περιττούς αποκλεισμούς έχει να επιφέρει”, τονίζει στην επιστολή της η ΓΣΕΒΕΕ.
Πέντε λόγοι ανησυχίας για τις επιπτώσεις του Οδικού Χάρτη
Διατυπώνει ακόμα την έντονη ανησυχία της για τις πιθανές επιπτώσεις των επιμέρους διατάξεων του Οδικού Χάρτη σε πέντε σημεία:
Πρώτο, η διαχείριση δημόσιων (κρατικών ή ευρωπαϊκών) πόρων από ιδιωτικούς φορείς ενδέχεται να αυξήσει τα περιστατικά αυθαιρεσίας και αδιαφάνειας, μιας και δεν προβλέπεται κανένα καθεστώς εποπτείας, παρότι εισάγονται εργαλεία χρηματοοικονομικής μηχανικής υψηλού κινδύνου.
Δεύτερο, η αγορά της ενέργειας, που ήδη πάσχει από υψηλό βαθμό μονοπώλησης, ενδέχεται να μονοπωληθεί περαιτέρω καθώς δίνεται η δυνατότητα σε παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας ή φυσικού αερίου να προσφέρουν υπηρεσίες ενεργειακής αναβάθμισης στους πελάτες τους, διευρύνοντας τα μερίδια αγοράς τους και καθετοποιώντας τις υπηρεσίες τους. Επίσης, με τη διαχείριση εκ μέρους των παρόχων, των τραπεζών και των ESCO των κονδυλίων εξοικονόμησης ενέργειας, ενδέχεται τα τεχνικά έργα που λειτουργούν σε συνθήκες ανταγωνισμού, με ένα πλήθος αδειούχων εργολάβων εγκαταστατών, να περάσουν σε συνθήκες ολιγοπώλησης.
Τρίτο, νοικοκυριά, επιχειρήσεις και τεχνικές εταιρείες ή εργολάβοι θα εξαρτώνται πλέον από τις απαιτήσεις άλλων ιδιωτικών εταιρειών, οι οποίες μπορεί εκούσια ή ακούσια να θέτουν κριτήρια ή προϋποθέσεις που να αποκλείουν ένα μεγάλο μέρος εν δυνάμει δικαιούχων. Δημιουργείται, δηλαδή, σοβαρός κίνδυνος να μην καταστεί εφικτό να αναβαθμιστούν κτίρια χαμηλής αποδοτικότητας και υψηλής κατανάλωσης λόγω π.χ. του πιστοληπτικού προφίλ του ιδιοκτήτη τους. Κάτι που αφορά κυρίως τα πιο φτωχά και ευάλωτα νοικοκυριά. Αναθέτοντας το νέο πρόγραμμα Εξοικονομώ 2026 στις τράπεζες και τους παρόχους, είναι πιθανό να αποκλειστούν όσοι έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη.
Τέταρτο, ο Οδικός Χάρτης αναφέρει ότι έχει ως στόχο να αυξήσει τα κεφάλαια προς διάθεση μέσω της μόχλευσης και τους ωφελούμενους. Παρ’ όλα αυτά, δεν αναφέρεται κάποιος ποσοτικός στόχος, με αποτέλεσμα να υπάρχει ο κίνδυνος ο στόχος της μόχλευσης να μην αποδώσει, ενώ οι πόροι των χρηματοδοτήσεων να καταλήξουν στα ταμεία τραπεζών, παρόχων ενέργειας και ESCO. Επίσης, δεν υπάρχει καμία εκτίμηση για το κόστος των υπηρεσιών που θα προσφέρουν τράπεζες, πάροχοι ενέργειας και ESCO, σαν να προσφέρουν το έργο τους δωρεάν. Ο κίνδυνος είναι στο τέλος της ημέρας υψηλές τιμολογήσεις υπηρεσιών να μειώσουν σημαντικά τα προς διάθεση κεφάλαια.
Πέμπτο, ο κίνδυνος καταχρηστικών συμπεριφορών αυξάνεται επικίνδυνα επειδή εισάγονται μοντέλα και εργαλεία τα οποία θα προσφερθούν έναντι μακροχρόνιων δεσμεύσεων σε νοικοκυριά και μικρομεσαίες επιχειρήσεις που στερούνται των αναγκαίων μέσων για την αξιολόγησή τους. Δεν υπάρχουν μέτρα προστασίας για τα νοικοκυριά από δελεαστικές προσφορές που ενδέχεται να αποδειχθούν εξωπραγματικές ή καταχρηστικές.
Έκκληση για απόσυρση και διαβούλευση
Η ΓΣΕΒΕΕ υπογραμμίζει ότι η χρηματοδότηση βάσει επιχορηγήσεων, αντί των προτεινόμενων χρηματοοικονομικών εργαλείων, παρέχει τη μεγαλύτερη εγγύηση για την αναγκαία επίτευξη των στόχων μείωσης των επικίνδυνων ρύπων που συμβάλλουν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, ενώ λειτουργεί χωρίς αποκλεισμούς και δεν διευρύνει περαιτέρω τις ανισότητες.
Με βάση όλα τα παραπάνω, η ΓΣΕΒΕΕ ζητά να αποσυρθεί ο εν λόγω Οδικός Χάρτης για την εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια και να ξεκινήσει άμεσα ενδελεχής διαβούλευση με όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
