Η αντίστροφη μέτρηση για το Ταμείο Ανάκαμψης έχει ξεκινήσει και η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με έναν πραγματικό μαραθώνιο, καθώς σε λιγότερο από 12 μήνες πρέπει να ολοκληρωθούν 194 ορόσημα για να «κλειδώσει» η εκταμίευση και του τελευταίου ευρώ από τις δόσεις του προγράμματος. Η κυβέρνηση καλεί τα υπουργεία να επιταχύνουν τις διαδικασίες και αξιοποιεί το κίνητρο των 10 εκατ. ευρώ που προβλέπεται για τους δημόσιους υπαλλήλους που εμπλέκονται στο «Ελλάδα 2.0», αναγνωρίζοντας ότι η πίεση στο προσωπικό είναι υψηλή και οι καθυστερήσεις μπορεί να κοστίσουν στην αξιοπιστία της χώρας.
Το δανειακό σκέλος ως βασικό εμπόδιο
Το μεγαλύτερο εμπόδιο παραμένει το δανειακό σκέλος του προγράμματος. Οι νέες συμβάσεις καθυστερούν, είτε λόγω γραφειοκρατίας είτε λόγω περιορισμένου ενδιαφέροντος από επενδυτές, γεγονός που έχει περιορίσει τη δυνατότητα πλήρους αξιοποίησης των πόρων. Το 6ο αίτημα εκταμίευσης, που κατατέθηκε τον Ιούλιο στην Κομισιόν, περιλάμβανε μόνο επιχορηγήσεις ύψους 2,1 δισ. ευρώ, αφού ο στόχος των 9 δισ. ευρώ σε συμβασιοποιημένα δάνεια δεν είχε επιτευχθεί. Το ποσό που τελικά διασφαλίστηκε κυμάνθηκε στα 7,5–8 δισ. ευρώ, με την εκκρεμότητα να μεταφέρεται στο επόμενο αίτημα, προγραμματισμένο για τον Οκτώβριο και ύψους 1,8 δισ. ευρώ. Η κατάσταση αυτή εγείρει ερωτήματα για την ικανότητα των αρμόδιων φορέων να ανταποκριθούν εγκαίρως στα χρονοδιαγράμματα και να καλύψουν τα κενά που δημιουργούνται.
Νέα αιτήματα και αναθεωρήσεις
Μέχρι το τέλος του έτους αναμένεται το 7ο αίτημα εκταμίευσης, διπλό αυτή τη φορά, με συνολικά 3,5 δισ. ευρώ (1,7 δισ. επιχορηγήσεις και 1,8 δισ. δάνεια). Η εκταμίευση θα εξαρτηθεί από την ολοκλήρωση 23 οροσήμων για τις επιχορηγήσεις και 5 για τα δάνεια, γεγονός που προσθέτει πίεση στους διαχειριστές των έργων. Παράλληλα, δρομολογείται νέα αναθεώρηση του ελληνικού σχεδίου, με αλλαγές στις διατυπώσεις των οροσήμων, απεντάξεις έργων και ανακατανομές στόχων, ώστε το πρόγραμμα να ολοκληρωθεί χωρίς απώλειες. Η συνεχής ανάγκη αναθεώρησης υποδηλώνει, ωστόσο, ότι η αρχική προετοιμασία του σχεδίου δεν ήταν επαρκής, γεγονός που επιτείνει την αβεβαιότητα γύρω από την ολοκλήρωση των έργων εγκαίρως.
Η μέχρι τώρα πορεία και τα υπουργεία-κλειδιά
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, μέχρι σήμερα η Ελλάδα έχει αντλήσει 21,3 δισ. ευρώ, δηλαδή το 59% των συνολικών πόρων (9,94 δισ. επιχορηγήσεις και 11,4 δισ. δάνεια). Με το 6ο αίτημα, το ποσοστό αναμένεται να φτάσει στο 65%, ή 23,4 δισ. ευρώ. Το βάρος πέφτει κυρίως στα υπουργεία Περιβάλλοντος (33 ορόσημα), Ψηφιακής Διακυβέρνησης (24), αλλά και στα υπουργεία Οικονομικών, Υγείας, Υποδομών, Ανάπτυξης και Κοινωνικής Συνοχής. Μεγάλα ζητήματα παραμένουν τα ειδικά χωροταξικά για τον τουρισμό, τις ΑΠΕ και τη βιομηχανία, ο νέος δικαστικός χάρτης, η αναδιοργάνωση των σιδηροδρόμων και η ολοκλήρωση της Κτηματογράφησης, που αναμένεται να επηρεάσουν την αποτελεσματικότητα των επενδύσεων και την τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων.
Από την εκταμίευση στην απορρόφηση
Το βασικό στοίχημα πλέον δεν είναι μόνο η επίτευξη των οροσήμων, αλλά η μετατροπή των επιχορηγήσεων σε πραγματικές δαπάνες έργων. Μέχρι στιγμής έχουν πληρωθεί 10,18 δισ. ευρώ, δηλαδή το 41% του συνόλου, έναντι προϋπολογισμού 25 δισ. ευρώ για τα ενταγμένα έργα. Απομένουν να απορροφηθούν 8 δισ. ευρώ μέχρι τον Αύγουστο του 2026, γεγονός που απαιτεί ταχύτητα, αυστηρή διαχείριση και καλύτερη παρακολούθηση της υλοποίησης των έργων.
Παράλληλα, το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων εκτοξεύεται στα 16,7 δισ. ευρώ, επίπεδο ρεκόρ 16 ετών, ενώ τα 7,2 δισ. ευρώ αφορούν έργα του Ταμείου Ανάκαμψης. Το στοιχείο αυτό προσθέτει περαιτέρω πίεση στα υπουργεία, τα οποία καλούνται όχι μόνο να τηρήσουν τα χρονοδιαγράμματα αλλά και να εξασφαλίσουν την αποδοτική αξιοποίηση των κονδυλίων, ώστε η Ελλάδα να μην κινδυνεύσει να αφήσει αναξιοποίητα σημαντικά κεφάλαια.
Η πρόκληση της αποτελεσματικότητας
Η εικόνα που σχηματίζεται δείχνει ότι, παρά τα βήματα προόδου, η χώρα παραμένει αντιμέτωπη με καθυστερήσεις και γραφειοκρατικά εμπόδια, θέτοντας υπό αμφισβήτηση την πλήρη αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης. Ο μαραθώνιος συνεχίζεται, αλλά πλέον η πρόκληση δεν είναι μόνο η εκταμίευση των κονδυλίων, αλλά η αποτελεσματική και έγκαιρη απορρόφησή τους, ώστε τα έργα να συμβάλλουν πραγματικά στην ανάκαμψη και την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
