Η συνεχιζόμενη αύξηση των τιμών εξακολουθεί να επιβαρύνει ασφυκτικά τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς στην Ελλάδα, δημιουργώντας ένα περιβάλλον έντονης οικονομικής αβεβαιότητας για εκατομμύρια νοικοκυριά.
Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία του ΙΟΒΕ για τον Σεπτέμβριο 2025, το 65% των καταναλωτών δηλώνει ότι «μόλις τα βγάζει πέρα», ενώ έξι στους δέκα αναμένουν νέα άνοδο τιμών τους επόμενους μήνες. Παράλληλα, πάνω από τους μισούς πολίτες σχεδιάζουν περιορισμό των δαπανών τους, και το 83% των νοικοκυριών θεωρεί αδύνατη την αποταμίευση στο προσεχές δωδεκάμηνο.
Η κατάσταση αυτή δείχνει ότι η καθημερινότητα των Ελλήνων περιορίζεται κυρίως στην κάλυψη των αναγκών πρώτης προτεραιότητας, αφήνοντας ελάχιστες επιλογές για ψυχαγωγία ή επενδύσεις στο μέλλον.
Οι πιο απαισιόδοξοι στην ΕΕ
Τον Σεπτέμβριο, οι Έλληνες καταναλωτές παραμένουν οι πιο απαισιόδοξοι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ξεπερνώντας ακόμη και χώρες όπως η Εσθονία και η Ουγγαρία, που επίσης έχουν βιώσει πιέσεις στο εισόδημά τους τα τελευταία χρόνια.
Η εικόνα αυτή αντικατοπτρίζει όχι μόνο τις αυξήσεις σε βασικά αγαθά, όπως τα τρόφιμα και η στέγαση, αλλά και τις γενικότερες ανησυχίες για την οικονομική σταθερότητα της χώρας.
Τα στοιχεία του ΙΟΒΕ
Σύμφωνα με την έρευνα οικονομικής συγκυρίας του ΙΟΒΕ:
- Το ποσοστό των νοικοκυριών που δηλώνουν ότι «μόλις τα βγάζουν πέρα» εκτινάχθηκε στο 65% από 59% τον Ιούλιο, ενώ μόλις το 9% αντλεί από αποταμιεύσεις. Το 20% εξακολουθεί να αποταμιεύει περιορισμένα, ενώ το 6% παραμένει σε κατάσταση χρέους.
- Το 61% των νοικοκυριών προβλέπει νέα άνοδο τιμών, και μόνο το 14% αναμένει σταθερότητα. Η ακρίβεια στα τρόφιμα και στα βασικά είδη πρώτης ανάγκης συνεχίζει να «ροκανίζει» τα διαθέσιμα εισοδήματα, ενώ οι λογαριασμοί ενέργειας και τα ενοίκια αυξάνουν περαιτέρω την πίεση.
- Το 53% των καταναλωτών σκοπεύει να περιορίσει τις δαπάνες του, με την ψυχαγωγία και τις αγορές ένδυσης να περνούν σε δεύτερη μοίρα, ενώ μόλις το 4% προβλέπει αύξησή τους.
- Οκτώ στα δέκα νοικοκυριά (83%) δεν προβλέπουν δυνατότητα αποταμίευσης το επόμενο 12μηνο, εντείνοντας την οικονομική αβεβαιότητα.
- Το 66% εκτιμά ότι η οικονομική του κατάσταση έχει ήδη επιδεινωθεί, με μόλις το 3% να δηλώνει βελτίωση. Για τους επόμενους μήνες, το 54% αναμένει περαιτέρω επιδείνωση, ενώ μόλις το 6% είναι αισιόδοξο.
- Στην αγορά εργασίας, το 35% των νοικοκυριών αναμένει άνοδο της ανεργίας, με το 15% να προβλέπει μείωση.
- Το 58,1% των πολιτών θεωρεί ότι η προσωπική του οικονομική κατάσταση είναι δύσκολο να προβλεφθεί, αντικατοπτρίζοντας την γενικευμένη αβεβαιότητα.
Ακρίβεια και προοπτικές
Αν και οι προβλέψεις για την οικονομική κατάσταση της χώρας δείχνουν κάποια μικρή βελτίωση, με τον δείκτη απαισιοδοξίας να διαμορφώνεται στις -46,3 μονάδες από -46,9 τον Ιούλιο, η συνολική εικόνα παραμένει βαριά.
Το 64% προβλέπει περαιτέρω επιδείνωση της κατάστασης, ενώ μόλις το 19% αναμένει σταθερότητα, με τους αντίστοιχους δείκτες στην ΕΕ (-28,8) και στην Ευρωζώνη (-30,6) να εμφανίζονται σαφώς πιο θετικοί.
Η ακρίβεια παραμένει το βασικό πρόβλημα για τα ελληνικά νοικοκυριά. Οι συνεχείς αυξήσεις σε τρόφιμα, βασικά είδη και στέγαση, σε συνδυασμό με το αυξημένο κόστος δανεισμού, συντηρούν ένα ασφυκτικό οικονομικό περιβάλλον που οδηγεί σε συρρίκνωση της κατανάλωσης.
Οι περιορισμένες δυνατότητες αποταμίευσης και η οικονομική ανασφάλεια φτάνουν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, ενώ η καθημερινότητα των πολιτών περιορίζεται στην κάλυψη των τρεχουσών αναγκών, χωρίς περιθώριο για σχεδιασμό ή μεσοπρόθεσμες επενδύσεις.
→ Διαβάστε επίσης: ΜΑΚΒΕΛ – EURIMAC: Σε ανοδική πορεία και το 2024 με ενισχυμένα μεγέθη και εξωστρέφεια
Η ανάγκη για μέτρα στήριξης
Το αποτέλεσμα είναι ένα περιβάλλον όπου η οικονομική πίεση γίνεται συνεχώς πιο αισθητή, οι οικογενειακοί προϋπολογισμοί συμπιέζονται, και οι προοπτικές βελτίωσης της καθημερινότητας παραμένουν περιορισμένες.
Η κατάσταση αυτή αναδεικνύει την ανάγκη για στοχευμένες πολιτικές και μέτρα που θα ενισχύσουν το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και θα στηρίξουν την πραγματική οικονομία, ώστε η καταναλωτική εμπιστοσύνη να ανακάμψει σταδιακά.