Τις δικές τους θέσεις και προτάσεις παρουσίασαν στο Συνέδριο της ΚΕΔΕ οι επικεφαλής και εκπρόσωποι των παρατάξεων, αναδεικνύοντας τα διαφορετικά οράματα τους για τον ρόλο και τη λειτουργία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Ο δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας, ως επικεφαλής της παράταξης «Αυτοδιοίκηση Τώρα», άσκησε έντονη και στοχευμένη κριτική στη διοίκηση, επισημαίνοντας πως «τίποτα δεν άλλαξε και τίποτα δεν πραγματοποιήθηκε» από το περσινό συνέδριο της Ρόδου μέχρι το φετινό στην Αλεξανδρούπολη.
Ο κ. Δούκας τόνισε ότι η Αυτοδιοίκηση πρέπει να δώσει απαντήσεις σε θεμελιώδη ερωτήματα, όπως αν έχει βελτιωθεί η επιχειρησιακή της ικανότητα, αν έχει ανταποκριθεί στα μεγάλα κοινωνικά προβλήματα – την ενεργειακή φτώχεια, την ερημοποίηση, το στεγαστικό και τις ανεπαρκείς υποδομές – και αν έχει ενισχυθεί η συνεργασία με την κεντρική διοίκηση.
Κατά την ομιλία του, σημείωσε πως η Τοπική Αυτοδιοίκηση όχι μόνο δεν έχει αποκτήσει ισχυρότερο ρόλο στο πολυεπίπεδο σύστημα διακυβέρνησης, αλλά αντιθέτως βρίσκεται σε χειρότερη θέση από πέρσι. Όπως είπε χαρακτηριστικά, «η κυβέρνηση δεν διόρθωσε τα λάθη του παρελθόντος, αλλά προχώρησε σε νέα μέτρα που υποβαθμίζουν τον θεσμό και περιορίζουν τους πόρους των δήμων».
Σκληρή κριτική Δούκα: «Η κυβέρνηση μας έκανε φτωχότερους σε πόρους και αρμοδιότητες»
«Οφείλουμε να απαντήσουμε σε μερικά βασικά ερωτήματα», είπε συγκεκριμένα και εξήγησε:
«Ερώτημα πρώτον: Βελτιώθηκαν τα μέσα που διαθέτουμε, για να μπορούμε να λειτουργούμε, να δραστηριοποιούμαστε, να αναζητούμε και να υλοποιούμε δράσεις και έργα για τις πόλεις, τα χωριά, τα νησιά και τους δημότες μας;
Ερώτημα δεύτερον: Σταθήκαμε στο ύψος των περιστάσεων απέναντι σε νέα μεγάλα προβλήματα, όπως είναι η ερημοποίηση πολλών περιοχών, η ενεργειακή φτώχεια, το στεγαστικό πρόβλημα, η βελτίωση των υποδομών, τα προβλήματα που συνθέτουν την πολύ δύσκολη πραγματικότητα, που αντιμετωπίζουν οι δημότες μας;
Ερώτημα τρίτον: Βελτιώσαμε τη συνεργασία μας με την κεντρική διοίκηση, καταφέραμε να είμαστε συνδιαμορφωτές πολιτικών και μέτρων που μας αφορούν;
Ερώτημα τέταρτον: Ο αποκεντρωμένος θεσμός της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, βελτίωσε τη θέση του, μέσα στο διακηρυγμένο πολυεπίπεδο σύστημα διακυβέρνησης της χώρας; Βελτιώσαμε τη θέση μας;»
«Αυτά τα ερωτήματα συνθέτουν το μέτρο, με το οποίο θα αξιολογηθούμε και εμείς και όσοι λαμβάνουν τις κεντρικές αποφάσεις για την τύχη μας, με στόχο να καθορίσουμε τα επόμενα βήματά μας.
Λέω καθαρά, είμαστε χειρότερα από πέρσι. Η κατάσταση των δήμων δεν βελτιώθηκε. Η κυβέρνηση, όχι μόνο δεν διόρθωσε λάθη και παραλείψεις του παρελθόντος, αλλά έβαλε σε εφαρμογή νέα μέτρα υποβάθμισης του θεσμού και υπονόμευσης των δήμων. Όταν η κυβέρνηση δεν μας ξεχνούσε επιδεικτικά, ασχολούταν μαζί μας για να μας κάνει φτωχότερους σε πόρους και αρμοδιότητες».
Απολογισμός και κάλεσμα για δράση
Και συνέχισε:
«Τι μεσολάβησε από το περσινό Συνέδριο στη Ρόδο σε σχέση με τα όσα, σχεδόν ομόφωνα, ψηφίσματά μας:
- Ο νόμος 3852 για τα οικονομικά δεν εφαρμόστηκε και δεν καταργήθηκε ο κόφτης στα έσοδά μας από τον κρατικό προϋπολογισμό. Αποτέλεσμα, μείον 4,5 δισ. ευρώ για τους δήμους και για το 2026.
- Δεν εγκρίθηκε η καταβολή τριών δόσεων ΚΑΠ για να καλύψουμε το αυξημένο ενεργειακό και μισθολογικό κόστος. Και βεβαίως, δεν αποπληρώθηκαν οι παρακρατηθέντες πόροι, δεν επανήλθαν έσοδα από τα τέλη που μας αφαιρέθηκαν σταδιακά από το 2010, δεν αποκτήσαμε μερίδιο από τα έσοδα του τέλους ανθεκτικότητας. Η ιστορία αυτή με την αρπαγή του τέλους ανθεκτικότητας είναι μοναδική διεθνώς.
- Οι δήμοι δεν είχαν συμμετοχή στα έσοδα του υπερπλεονάσματος. Αντίθετα, συγχωνεύονται και κλείνουν σχολεία, ΔΕΥΑ, και συρρικνώνονται κρίσιμες κοινωνικές δομές, σημαντικές για τους πιο ευάλωτους.
- Δεν καλύφθηκαν οι δαπάνες για μια σειρά αρμοδιοτήτων που έχουν μεταφερθεί και τώρα μας αφαιρούν και τα έσοδα από τα πρόστιμα του ΚΟΚ.
- Δεν κατάλαβα τι είπε ο υπουργός, αλλά η ομόφωνη απόφασή μας ήταν να καταργηθεί το Τέλος Ταφής. Δεν καταργήθηκε το Τέλος Ταφής Απορριμμάτων, συνεχίζουμε και το πληρώνουμε.
- Δεν φτιάχτηκε νέο Ειδικό Αναπτυξιακό Πρόγραμμα για τους δήμους, την ώρα που η ΣΑΤΑ βρίσκεται στο 12% της ΣΑΤΑ του 2010 – και αυτά είναι νούμερα της ΚΕΔΕ.
- Σε όλη την Ευρώπη, αλλά και στον δυτικό κόσμο, οι τοπικές αρχές ενισχύουν τις αρμοδιότητές τους στον χωροταξικό και αστικό σχεδιασμό. Στη χώρα μας, όμως, μας αφαιρούν τις πολεοδομίες και μας αποκλείουν από τον σχεδιασμό της διαχείρισης απορριμμάτων, επαναφέροντας διατάξεις του ΝΟΚ που, όπως είπε, «θεσπίζουν οικονομικό αντίτιμο για την καταστροφή των πόλεών μας».
- Παραμένουμε αποκλεισμένοι από τον ενεργειακό χώρο. Το μοναδικό πρόγραμμα για ενεργειακές κοινότητες και ενεργειακή φτώχεια, το περίφημο φιάσκο «Απόλλων», ύψους 100 εκατ. ευρώ, απεντάχθηκε από το Ταμείο Ανάκαμψης.
- Οι παρεμβάσεις των δήμων για τα μεγάλα προβλήματα του δημογραφικού, του στεγαστικού και των υποδομών, είναι υπονομευμένες από την έλλειψη θεσμικού πλαισίου και πόρων.
- Παραπέμπεται στις καλένδες η νέα μεταρρύθμιση του Κώδικα Αυτοδιοίκησης, καθώς, στην καλύτερη περίπτωση, οδηγούμαστε απλώς σε μια τυπική κωδικοποίηση της νομοθεσίας».
Στη συνέχεια ο κ. Δούκας ανέφερε πως «η γενική κατάσταση είναι πολύ μακριά απ' όσα συμβαίνουν στην υπόλοιπη Ευρώπη. Και η ψαλίδα ανοίγει. Η κατάστασή μας περιγράφεται αυστηρά στη νέα Έκθεση του Κογκρέσου του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Τοπική Αυτοδιοίκηση στη χώρα μας».
Και σημείωσε:
«Η Ελλάδα – αναφέρει – είναι ιδιαίτερα συγκεντρωτική και η Τοπική Αυτοδιοίκηση περιορίζεται μόνο σε εγκρίσεις ή γνωμοδοτήσεις. Οι τοπικές αρχές δεν διαθέτουν την εξουσία να εγκρίνουν δεσμευτικούς τοπικούς κανονισμούς, παρά μόνον σε περιορισμένες περιπτώσεις.
Οι περισσότερες τοπικές Αρχές αντιμετωπίζουν σοβαρές ελλείψεις προσωπικού, γεγονός που μειώνει την επιχειρησιακή τους ικανότητα. Οι οικονομικοί πόροι των τοπικών Αρχών δεν είναι ανάλογοι. Η δημοσιονομική αυτονομία των ΟΤΑ είναι η πιο αδύναμη σε όλη την Ευρώπη.
Η ελεύθερη άσκηση των καθηκόντων των δημάρχων παρεμποδίζεται από εθνική νομοθεσία, που επιτρέπει την εύκολη άσκηση διώξεων εναντίον τους. Αυτή είναι η πραγματική κατάσταση, και όχι το αφήγημα ότι ‘σχεδόν πλουτίσαμε αλλά δεν το καταλάβαμε’, όπως παρουσιάστηκε σήμερα από αρκετούς της κυβέρνησης».
«Η ΚΕΔΕ κινδυνεύει να γίνει κλαμπ συζητήσεων»
Αναφερόμενος στον πρόεδρο της ΚΕΔΕ, είπε:
«Αγαπητέ πρόεδρε, δεν απαντούν στις αγωνίες μας δηλώσεις και ανακοινώσεις για “σημειακού χαρακτήρα θετικά αποτελέσματα” από τις συναντήσεις μας με υπουργούς ή εγκώμια σε μια κυβερνητική πολιτική που θεωρεί τους δήμους θεσμούς δεύτερης κατηγορίας.
Κυρίως, αγαπητέ πρόεδρε, δεν απαντά στις αγωνίες και τις προσδοκίες μας μια ΚΕΔΕ που δεν σέβεται τις ίδιες της τις αποφάσεις, που τείνει να εξελιχθεί σε κλαμπ συζητήσεων που εκτονώνει τη δυσαρέσκεια και δεν αναλαμβάνει καμία δράση.
Και σας ερωτώ: εφαρμόσαμε τις αποφάσεις του περσινού μας Συνεδρίου; Προχωρήσαμε, όπως σχεδόν ομόφωνα είχαμε σχεδιάσει, σε στοχευμένες δράσεις και ενημέρωση των δημοτών μας;
Τίποτα δεν κάναμε. Εμείς ως παράταξη επανειλημμένα θέσαμε το θέμα στο Διοικητικό Συμβούλιο, χωρίς καμία ανταπόκριση. Δεν μας ακολούθησαν ούτε καν στη ΔΕΘ, όπου όλοι οι φορείς διαδήλωσαν για τα αιτήματά τους. Έχουμε εξαντλήσει κάθε περιθώριο ανοχής και αντοχής, κάθε διάθεση συνεννόησης με την κυβέρνηση».
Κάλεσμα για ενότητα
Και παρακάτω μίλησε για κινητοποιήσεις, λέγοντας:
«Προσέξτε τι μας είπε σήμερα ο υπουργός, αφού μοίρασε αλλιώς τη φτωχή πίτα. Το έχει πει και άλλες φορές: “Αυξήστε τα ανταποδοτικά τέλη, εάν θέλετε προσλήψεις.”
Μα, με συγχωρείτε, με πόσους διαφορετικούς τρόπους οι πολίτες θα πληρώσουν για τα σκουπίδια, τον φωτισμό και το νερό; Νομίζω ότι πρέπει να παλέψουμε και να μην φοβηθούμε και να κάνουμε ό,τι χρειαστεί. Να κλείσουμε τους δήμους, να βγούμε στους δρόμους.
Όταν χρειάστηκε, αυτό έγινε. Και άλλες χρονιές η ΚΕΔΕ, όταν δεν μπορούσε να βρει άκρη, έκανε σειρά δράσεων και παρεμβάσεων διεκδίκησης».
Στο τέλος, ανέφερε:
«Κλείνω με το εξής: Μετά από όλα αυτά, υπάρχει και η συζήτηση για τον Κώδικα της Αυτοδιοίκησης. Μία φορά άκουσα για τον Κώδικα στη Ρόδο, δεύτερη φορά αναλυτικά μετά από έναν χρόνο στην Αλεξανδρούπολη.
Το τελικό κείμενο πού είναι; Έχει φτάσει ο Νοέμβριος — θα έρθει; Σε τι συζητάμε; Μέχρι τότε, τρία θέματα δεν πρέπει να δεχθούμε βήμα πίσω:
- Στο πλαίσιο άσκησης αρμοδιοτήτων που έχει καθορίσει η ίδια η ΚΕΔΕ,
- Σε άλλη απώλεια θεσμοθετημένων πόρων,
- Και στην αλλαγή του εκλογικού νόμου.
Δεν ζητήθηκε, δεν λύνει κανένα πρόβλημα — να αφήσουμε τις κουτοπονηριές».
Και κατέληξε:
«Είναι δύσκολες εποχές, πάρα πολλοί δήμοι είναι στα κόκκινα. Δύσκολα τα βγάζουμε πέρα, έχουμε φτάσει να ζητάμε μηνιάτικα για να κλείσουμε μισθούς, όχι για αναπτυξιακά έργα.
Αν πάρω εγώ χρηματοδότηση για αντιπλημμυρικό έργο και ο διπλανός μου δήμος όχι, πάλι όλοι θα πνιγούμε. Γι’ αυτό πρέπει να φανούμε αντάξιοι της εμπιστοσύνης των πολιτών. Υπάρχει εμπειρία, διάθεση και όρεξη για προσφορά — και μπορούμε να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων».
Παπαναστασίου: «Ισότιμη συμμετοχή, οικονομική αυτοτέλεια και δυνατότητα να σχεδιάζουμε το μέλλον μας»
Ο δήμαρχος Αγρινίου, Γιώργος Παπαναστασίου, ως εκπρόσωπος της παράταξης «Σύγχρονοι Ισχυροί Δεσμοί», ξεκίνησε λέγοντας:
«Η επιλογή της Αλεξανδρούπολης ως τόπου διεξαγωγής του φετινού Συνεδρίου δεν είναι τυχαία. Είναι μια απόφαση με βαθύ συμβολισμό, γιατί σ’ αυτούς τους δύσκολους καιρούς, στέλνουμε από τη Θράκη μήνυμα εθνικής αυτογνωσίας και αποφασιστικότητας.
Εδώ, όπου η Ελλάδα συναντά το μέλλον της, η Τοπική Αυτοδιοίκηση δηλώνει παρούσα και δυναμική».
Και συνέχισε:
«Οι καιροί αλλάζουν γρήγορα, οι κρίσεις δεν περιμένουν αποφάσεις — απαιτούν δράση. Η Αυτοδιοίκηση ήταν πάντα παρούσα: στην υγειονομική κρίση, στην οικονομική, στην ενεργειακή, απλώνοντας δίχτυ κοινωνικής προστασίας στους ευάλωτους συμπολίτες μας.
Σήμερα όμως δεν αρκεί η παρουσία — χρειάζεται φωνή, όραμα και διεκδίκηση. Ζούμε εποχή έντονης κοινωνικής πίεσης. Παρά τους περιορισμένους πόρους και το αβέβαιο θεσμικό πλαίσιο, οι δήμοι συνεχίζουν να κρατούν την καθημερινότητα σε λειτουργία.
Δεν ζητάμε προνόμια — ζητάμε το αυτονόητο: ισότιμη συμμετοχή, οικονομική αυτοτέλεια και δυνατότητα να σχεδιάζουμε το μέλλον μας. Κάθε απόφαση που λαμβάνεται χωρίς εμάς, πλήττει την κοινωνία».
Ο κ. Παπαναστασίου αναφέρθηκε και στο υπουργείο Εσωτερικών και τον υπουργό Θ. Λιβάνιο, λέγοντας ότι «διατηρεί ευήκοα ώτα και καταβάλλει καθημερινές προσπάθειες στήριξης της Αυτοδιοίκησης».
Αντίθετα, κατηγόρησε το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ότι «κινείται μονομερώς» και δεν αποδέχεται τις τεκμηριωμένες προτάσεις της ΚΕΔΕ, προκαλώντας καθυστερήσεις σε ανακύκλωση, απορρίμματα, χωροταξία και ενεργειακή αυτονομία.
«Θέλουμε δήμους ενεργειακά αυτόνομους και όχι πελάτες των μονοπωλίων», υπογράμμισε.
Αναφέρθηκε ακόμη στο κλείσιμο των ΕΛΤΑ σε πολλές περιοχές, λέγοντας πως η Τοπική Αυτοδιοίκηση «δεν μπορεί να μένει θεατής σε αποφάσεις που αποδυναμώνουν την περιφέρεια», και στα πρόστιμα του ΚΟΚ, τονίζοντας ότι «δεν γίνεται να μην αποδίδονται στους δήμους όπως ίσχυε διαχρονικά».
Ολοκληρώνοντας, αναγνώρισε ότι «η σημερινή κυβέρνηση έκανε κάποια βήματα μπροστά», όπως:
- τη διασφάλιση της κυβερνησιμότητας των δήμων,
- τη στήριξη στην πανδημία,
- τον ψηφιακό μετασχηματισμό,
- και τον Νέο Κώδικα Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
«Όλα αυτά είναι βήματα προόδου — όχι αρκετά, αλλά σημαντικά. Δείχνουν πως όταν υπάρχει διάθεση συνεργασίας, η Αυτοδιοίκηση μπορεί να κατακτά τον ρόλο που της αξίζει», σημείωσε.
Και κατέληξε:
«Η παράταξή μας φέρνει στο Συνέδριο ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο θέσεων και διεκδικήσεων. Είναι καιρός να μετατρέψουμε τη συσσωρευμένη εμπειρία σε πολιτική πρόταση για το αύριο. Οφείλουμε να κρατήσουμε ζωντανό το κύρος της Αυτοδιοίκησης.»
Πελετίδης: «Εμείς είμαστε στην πρώτη γραμμή και χτίζουμε τον τόπο μας με τον λαό μας»
Από τη μεριά του, ο δήμαρχος Πατρέων Κώστας Πελετίδης, επικεφαλής της παράταξης «Λαϊκή Συσπείρωση», επισήμανε:
«Φτάσαμε σ’ ένα ακόμη συνέδριο που καταγράφει πως οι δήμοι μας, εξαιτίας των διαχρονικών κυβερνητικών επιλογών και του ασφυκτικού πλαισίου λειτουργίας, δεν μπορούν να καλύψουν τις σύγχρονες ανάγκες των πολιτών».
«Συζητάμε και ξανασυζητάμε, μένουμε στην περιγραφή, κάνουμε τεκμηριωμένα αιτήματα, όμως κάθε επαφή με υπουργούς και πρωθυπουργούς είναι κουραστική και απογοητευτική», είπε χαρακτηριστικά.
Ο κ. Πελετίδης σημείωσε πως υπάρχει γενικευμένη υποχρηματοδότηση και υποστελέχωση, παρότι η κυβέρνηση μιλά για οικονομική ανάπτυξη και πλεονάσματα.
«Οι μεγάλοι όμιλοι καταγράφουν τεράστια κέρδη, ενώ οι εργαζόμενοι και οι δήμοι παλεύουν να επιβιώσουν. Ο πληθωρισμός και η ακρίβεια τρώνε τα εισοδήματα και τα ταμεία μας. Γιατί δεν έχουμε χρηματοδότηση; Πού πάνε οι φόροι του λαού μας;» διερωτήθηκε.
Και πρόσθεσε:
«Ξέρουμε γιατί δεν υπάρχουν χρήματα για εμάς. Θα το αποδεχθούμε; Θα θυσιαστούμε για την ευτυχία των λίγων; Γιατί οι μεγάλες εταιρείες ρημάζουν τις πόλεις μας και δεν αποκαθιστούν τις ζημιές; Γιατί τα σχολεία μας ρημάζουν το 2025;»
«Η κυβέρνηση – σημερινή και χτεσινή – δεν μας δίνει τα εργαλεία να χτίσουμε τον τόπο μας. Αντί να οργανώσει τους δήμους, ακολουθεί αποτυχημένο μοντέλο, στήριξης των λίγων εις βάρος των πολλών», τόνισε.
Και κατέληξε με σαφές μήνυμα:
«Ήρθε η ώρα να μιλήσουμε στον λαό μας με ειλικρίνεια. Να του πούμε ποιοι κερδίζουν και ποιοι χάνουν. Δεν είναι τιμητικό να πηγαίνουμε από συνέδριο σε συνέδριο και να λέμε τα ίδια.
Εμείς είμαστε στην πρώτη γραμμή. Εμείς χτίζουμε τον τόπο μας με τον λαό μας. Αν δεν το καταλάβουν, δεν θα πάρουμε ούτε δεκάρα — και θα μας κοροϊδεύουν κι από πάνω».
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
