Με εκκαθαριστικά στα οποία ο φόρος θα έχει προσδιοριστεί κατ’ εκτίμηση από τη φορολογική διοίκηση θα βρεθούν αντιμέτωποι φέτος όσοι φορολογούμενοι δεν υποβάλουν φορολογική δήλωση έως και τις 15 Ιουλίου 2025, ημερομηνία κατά την οποία εκπνέει η προθεσμία υποβολής των δηλώσεων για το φορολογικό έτος 2024.
Η σχετική δυνατότητα ενεργοποιείται για πρώτη φορά θεσμικά μέσω νέας διάταξης που προστέθηκε στον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας και εισάγει τη διαδικασία του «εκτιμώμενου προσδιορισμού φόρου» για περιπτώσεις μη συμμόρφωσης.
Η ρύθμιση προβλέπει ότι εφόσον ο φορολογούμενος δεν υποβάλει τη δήλωση εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας, η ΑΑΔΕ δύναται να εκδώσει πράξη προσδιορισμού φόρου στηριζόμενη σε κάθε διαθέσιμο στοιχείο.
Στα δεδομένα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν περιλαμβάνονται ενδείξεις για το επίπεδο διαβίωσης, την άσκηση επαγγελματικής ή επιχειρηματικής δραστηριότητας, αλλά και συγκριτικά δεδομένα από ομοειδείς δραστηριότητες.
Με άλλα λόγια, η Εφορία θα αξιοποιεί τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή της – όπως εισοδήματα προηγούμενων ετών, τεκμήρια, αποδείξεις δαπανών, ακόμη και καταθέσεις ή συναλλαγές – για να εκτιμήσει τον φόρο που κατά την άποψή της αντιστοιχεί στον υπόχρεο.
Ο εκτιμώμενος φόρος μπορεί να ακυρωθεί
Η πράξη εκτιμώμενου φόρου δεν είναι τελεσίδικη. Μπορεί να ακυρωθεί αυτομάτως, εφόσον ο φορολογούμενος υποβάλει τη δήλωσή του, έστω και εκπρόθεσμα.
Ωστόσο, η καθυστερημένη υποβολή συνοδεύεται από τις αντίστοιχες προσαυξήσεις και πρόστιμα εκπρόθεσμης δήλωσης. Επιπλέον, ο φορολογούμενος έχει δικαίωμα προσφυγής κατά της πράξης, εντός 30 ημερών από την κοινοποίησή της, μέσω της διαδικασίας της ενδικοφανούς προσφυγής.
Στο εκκαθαριστικό που θα αποσταλεί ηλεκτρονικά, θα αναφέρεται ρητά ότι η φορολογική υποχρέωση προσδιορίστηκε εκτιμητικά λόγω μη υποβολής δήλωσης. Παράλληλα, θα αναγράφονται τα στοιχεία και τα κριτήρια που ελήφθησαν υπόψη για τον υπολογισμό του φόρου.
Αν εν συνεχεία ο φορολογούμενος προχωρήσει σε εκπρόθεσμη δήλωση, η αρχική πράξη ακυρώνεται και εκδίδεται νέα εκκαθάριση βάσει των υποβληθέντων στοιχείων και δικαιολογητικών. Αν το ποσό του τελικώς οφειλόμενου φόρου είναι μικρότερο από αυτό που είχε εκτιμηθεί, το επιπλέον διαγράφεται ή επιστρέφεται, εφόσον έχει καταβληθεί.
Πότε γίνεται η πληρωμή φόρου
Η καταβολή του εκτιμώμενου φόρου πρέπει να γίνει εντός 30 ημερών από την κοινοποίηση της σχετικής πράξης, εκτός αν μεσολαβήσει υποβολή δήλωσης που οδηγεί σε νέα εκκαθάριση.
Ουσιαστικά, το κράτος εισάγει έναν διοικητικό μηχανισμό πίεσης, προκειμένου να ενισχύσει τη συμμόρφωση των φορολογουμένων και να περιορίσει το φαινόμενο της μη υποβολής δηλώσεων, το οποίο διαχρονικά στερεί σημαντικά έσοδα από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Το εργαλείο αυτό είχε εφαρμοστεί πιλοτικά και το προηγούμενο έτος, οπότε η ΑΑΔΕ εντόπισε συνολικά 37.637 φυσικά πρόσωπα που δεν είχαν υποβάλει δήλωση. Μετά από σειρά ειδοποιήσεων μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και τηλεφωνικών επικοινωνιών, συμμορφώθηκαν 8.444 φορολογούμενοι, δηλαδή το 22,4% του συνόλου, με συνολικό ποσό βεβαιωθέντων φόρων που ξεπέρασε τα 13,6 εκατ. ευρώ.
Η εμπειρία αυτή ενίσχυσε την απόφαση της διοίκησης να ενσωματώσει μόνιμα το μέτρο στη φορολογική νομοθεσία και να του δώσει κανονιστική υπόσταση.
Η φορολογική διοίκηση επενδύει πλέον συστηματικά σε εργαλεία αυτόματης συμμόρφωσης, αξιοποιώντας την τεχνολογική της αναβάθμιση και τα διασυνδεδεμένα πληροφοριακά της συστήματα. Ο εκτιμώμενος προσδιορισμός φόρου έρχεται να συμπληρώσει τη γενικότερη πολιτική προληπτικών ελέγχων και έγκαιρων παρεμβάσεων, αποσκοπώντας στη διεύρυνση της φορολογικής βάσης και την ενίσχυση της φορολογικής συνείδησης.
Το μήνυμα προς τους φορολογούμενους είναι σαφές: η υποβολή δήλωσης δεν αποτελεί πλέον απλή τυπική υποχρέωση, αλλά προϋπόθεση για να μην «λογαριαστούν» τεκμαρτά εισοδήματα και φόροι, με βάση ενδεχομένως ελλιπή ή δυσμενή δεδομένα.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
