Ένα ακόμη stress test θα «τρέξει» το 2026, καθώς η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) θέλει να διαπιστώσει τις δυνατότητες 110 άμεσα εποπτευόμενων τραπεζών να διαχειριστούν τον γεωπολιτικό κίνδυνο. Πρόκειται για πιθανά σοκ που μπορεί να προκύψουν από γεωπολιτικές εντάσεις, ενεργειακές κρίσεις, εμπορικούς πολέμους, αλλά και κυβερνοεπιθέσεις μεγάλης κλίμακας.
Στόχος της άσκησης είναι η ενίσχυση των δυνατοτήτων διαχείρισης κινδύνου των τραπεζών, καθώς και η ικανότητά τους να σχεδιάζουν συνετά σχέδια κεφαλαιακής επάρκειας και ανάκαμψης.
Ο γεωπολιτικός κίνδυνος στο επίκεντρο της εποπτείας
Ο γεωπολιτικός κίνδυνος αποτελεί έναν διατομεακό παράγοντα που μπορεί να έχει εκτεταμένο αντίκτυπο στις παραδοσιακές κατηγορίες κινδύνου των τραπεζών. Επηρεάζει τους πιστωτικούς κινδύνους, τους αγοραίους, τη ρευστότητα, το επιχειρηματικό μοντέλο, τη διακυβέρνηση και τους λειτουργικούς κινδύνους.
Παράλληλα, μπορεί να επηρεάσει τις τράπεζες μέσω πολλαπλών καναλιών, όπως οι χρηματοπιστωτικές αγορές, η πραγματική οικονομία, αλλά και η ασφάλεια και προστασία των τραπεζικών λειτουργιών. Ως βασικός παράγοντας μακροοικονομικής αβεβαιότητας, ο γεωπολιτικός κίνδυνος παραμένει στο επίκεντρο των εποπτικών προτεραιοτήτων της ΕΚΤ για την περίοδο 2026–2028.
Αντίστροφη άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων
Ειδικότερα, η θεματική άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων θα ζητήσει από τις τράπεζες να αξιολογήσουν πώς ο γεωπολιτικός κίνδυνος επηρεάζει το επιχειρηματικό τους μοντέλο. Κάθε τράπεζα θα κληθεί να καθορίσει ένα σενάριο που θα οδηγεί σε προκαθορισμένο αποτέλεσμα μείωσης του δείκτη CET1 κατά τουλάχιστον 300 μονάδες βάσης.
Πρόκειται, ουσιαστικά, για μια αντίστροφη άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων, όπου κάθε τράπεζα θα «χτίσει» το δικό της σενάριο. Το σενάριο αυτό εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό και από τη γεωπολιτική θέση της χώρας στην οποία δραστηριοποιείται – προφανώς, οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι για μια ελληνική τράπεζα διαφέρουν από εκείνους μιας ολλανδικής. Παρ’ όλα αυτά, εκτιμάται ότι τα σενάρια των τεσσάρων συστημικών ελληνικών τραπεζών θα παρουσιάζουν μικρές διαφοροποιήσεις.
Κεφάλαια, ρευστότητα και χρηματοδότηση
Κάθε τράπεζα θα κληθεί να προσδιορίσει τα πιο σχετικά γεγονότα γεωπολιτικού κινδύνου που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μείωση τουλάχιστον 300 μονάδων βάσης στο κεφάλαιο κοινών μετοχών κατηγορίας 1 (CET1).
Πέραν της αξιολόγησης της φερεγγυότητάς τους, οι τράπεζες θα πρέπει να παράσχουν και αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με το πώς τα σενάρια γεωπολιτικού κινδύνου μπορεί να επηρεάσουν τη ρευστότητα και τις συνθήκες χρηματοδότησής τους.
→ Διαβάστε επίσης: Κλιματική αλλαγή: Γιγαντώνεται η πρόκληση για τράπεζες και οικονομίες - Η παρέμβαση Στουρνάρα
Πώς θα αξιοποιηθούν τα αποτελέσματα
Η αντίστροφη αυτή άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων, τα κύρια συγκεντρωτικά αποτελέσματα της οποίας θα ανακοινωθούν το καλοκαίρι του 2026, θα συμπληρώσει το stress test της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών (EBA) του 2025, το οποίο βασίστηκε σε κοινό σενάριο για όλες τις τράπεζες και οδήγησε σε διαφοροποιήσεις ως προς την εξάντληση των κεφαλαίων τους.
Τα αποτελέσματα θα χρησιμοποιηθούν για την ενημέρωση και συμπλήρωση της Διαδικασίας Εποπτικής Εξέτασης και Αξιολόγησης (SREP) με ποιοτικό τρόπο, σε συνδυασμό με την εσωτερική διαδικασία αξιολόγησης κεφαλαιακής επάρκειας (ICAAP) των τραπεζών για το 2026.
Οι αδυναμίες που θα αποκαλυφθούν από τη δοκιμή ακραίων καταστάσεων θα τροφοδοτήσουν την αξιολόγηση της SREP, με έμφαση στην ικανότητα των τραπεζών να ενσωματώνουν τον γεωπολιτικό κίνδυνο στις αξιολογήσεις ουσιώδους σημασίας κινδύνου, στα πλαίσια και τις δυνατότητες stress testing, καθώς και στις δυνατότητες συγκέντρωσης και αναφοράς δεδομένων κινδύνου.