Σε μια κρίσιμη καμπή για το ενεργειακό μέλλον της Ευρώπης, η πράσινη μετάβαση αναδεικνύεται ταυτόχρονα ως αναγκαιότητα και πρόκληση. Ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση επενδύει δισεκατομμύρια για να χτίσει μια πιο βιώσιμη ήπειρο, ο λογαριασμός ανεβαίνει, για πολίτες, επιχειρήσεις και βιομηχανίες. Ο Γιάννης Μανιάτης, Ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ και μέλος της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου: «Ναι στην πράσινη μετάβαση, αλλά με σχέδιο και άμυνες».
Σε συνέντευξή του στην «Η» μιλά για τον κίνδυνο μπλακάουτ τύπου Ισπανίας και την ανάγκη επενδύσεων σε δίκτυα και αποθήκευση ενέργειας. Προειδοποιεί για τον «αφανισμό» της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, ζητά στήριξη στους Έλληνες επιχειρηματίες που δεν ανταγωνίζονται επί ίσοις όροις με ΗΠΑ και Κίνα, και επισημαίνει τη γεωπολιτική σημασία του ηλεκτρικού καλωδίου Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ, που παραμένει «παγωμένο».
Η Ευρωπαϊκή Ένωση επενδύει μαζικά στην πράσινη μετάβαση. Πολλές χώρες, ανάμεσά τους και η Ελλάδα, ανησυχεί ότι αυτό αυξάνει το ενεργειακό κόστος
Η επένδυση στην πράσινη μετάβαση είναι μία υποχρέωση απέναντι στον εαυτό μας και τη μοίρα μας. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος να μειώσουμε τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, παρά μόνο αν επενδύσουμε στην πράσινη μετάβαση. Το πρόβλημα λοιπόν είναι πως επενδύουμε και με ποιο τρόπο προστατεύουμε τους καταναλωτές αλλά και το ενεργειακό σύστημα. Νομίζω ότι έχουμε πια τη δυνατότητα, μετά και από την πρόσφατη εμπειρία στην Ισπανία, να δούμε που έγιναν λάθη, να ερμηνεύσουμε τα λάθη αυτά και να πάρουμε πρόνοια ώστε να μη συμβεί σε οποιαδήποτε άλλη χώρα και αυτό που ενδιαφέρει εμάς είναι να μην συμβεί και στην Ελλάδα. Κατά συνέπεια, για να είμαι σύντομος, ναι στην πράσινη μετάβαση, αλλά πάντα με πρόνοια ώστε να μην μας συμβεί το απρόοπτο. Και αν αυτό συμβεί, τότε να είμαστε έτοιμοι ώστε γρήγορα να επαναφέρουμε το ενεργειακό μας σύστημα στην κατάσταση λειτουργίας.
Αρκετοί επιχειρηματίες που χτυπάνε το καμπανάκι γιατί μειώνεται η ανταγωνιστικότητα τους προς τους κύριους αντιπάλους ΗΠΑ και Κίνα, οι οποίοι δεν ακολουθούν τους ίδιους κανόνες
Πολύ σωστά. Και δεν είναι μόνο οι μεγάλοι επιχειρηματίες, είναι και οι μικρομεσαίοι επιχειρηματίες. Να σας πω μόνο χαρακτηριστικά ότι στις Ηνωμένες Πολιτείες το ρεύμα είναι τρεις φορές πιο φτηνό απ ότι στην Ευρώπη και το φυσικό αέριο είναι 6 φορές πιο φτηνό από ότι στην Ευρώπη. Άρα ο Ευρωπαίος επιχειρηματίας και ασφαλώς και ο Έλληνας επιχειρηματίας δεν ανταγωνίζεται επί ίσοις όροις με τον Αμερικανό ή με τον Κινέζο ανταγωνιστή του. Γιατί η Κίνα ακολουθεί μία πολιτική υπόγειων, μη εμφανών επιδοτήσεων σε όλες τις επιχειρήσεις της. Αντίθετα, η Ευρώπη είναι υποχρεωμένη να είναι διαφανής, να στηρίζει τον ανταγωνισμό. Αλλά πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι αυτό που λέει και ο Μάριο Ντράγκι στην έκθεσή του, δηλαδή ότι το μέλλον της Ευρώπης είναι μόνο μέσα από την ανάπτυξη της ανταγωνιστικότητας. Αυτό θα το κάνουμε πράξη και εμείς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και πολύ περισσότερο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που έχει το συντονισμό μαζί με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Πάντως υπάρχουν φωνές γνωστών βομηχάνων που λένε ότι κινδυνεύει η ευρωπαϊκή βιομηχανία με αφανισμό. Το ε΄χιε αντιληφθεί η ΕΕ;
Έτσι είναι. Και δυστυχώς είμαστε σε ένα στάδιο όπου πολλές μεγάλες και ενεργοβόρες ευρωπαϊκές βιομηχανίεςέχουν ήδη μετεγκατασταθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες ή σκέφτονται τώρα να μετεγκατασταθούν. Επειδή λοιπόν θα είναι τραγικό για την Ευρώπη να συνεχιστεί αυτή η πορεία, θα πρέπει άμεσα να ανακρούσουν πρύμναν, να γυρίσουμε και να δούμε πως μπορούμε να στηρίξουμε τις δικές μας επιχειρήσεις. Ουσιαστικά να το πω αλλιώς, να στηρίξουμε τις δικές μας θέσεις εργασίας στην Ευρώπη. Γιατί θα αδικήσουμε το ιστορικό αυτό πείραμα που λέγεται Ευρωπαϊκή Ένωση, που είναι πρωτοφανές και εξαιρετικά θετικό για την παγκόσμια ιστορία. Εάν δεν καταφέρουμε να κρατήσουμε τις θέσεις εργασίας εδώ στον τόπο.
Γιατί άργησε να το αντιληφθεί η ΕΕ;
Είμαι από αυτούς που εδώ και περίπου μια δεκαετία χτυπούν όχι καμπανάκια, καμπάνες δυνατές και ηχηρές. Και στο ζήτημα της ανταγωνιστικότητας και στο ζήτημα της διασφάλισης των ορυκτών πρώτων υλών, αλλά και στα ζητήματα της μεταξύ μας συνεργασίας ανάμεσα στα κράτη μέλη. Εμείς θα συνεχίσουμε να είμαστε 27 διαφορετικά κράτη μέλη που το κάθε κράτος μέλος ακολουθεί τη δική του πορεία, μη αντιλαμβανόμενο ότι αν δεν ενώσουμε τις δυνάμεις με τα υπόλοιπα κράτη μέλη, ο. Από κει και από κει είτε οι Ηνωμένες Πολιτείες, είτε η Κίνα και η Ινδία, που έχει αρχίσει και αναπτύσσεται και έχει ένα τεράστιο δυναμικό. Τότε αυτή η αποχή θα κερδίσουμε. Το λέω αυτό γιατί αυτό συνέβαινε στις Ηνωμένες Πολιτείες και με πρόεδρο πάντα συμβαίνει τώρα με πολύ πιο σκληρό, ωμό και κυνικό τρόπο. Τώρα με τον πρόεδρο Τραμπ. Άρα εμείς πρέπει να πάρουμε μαθήματα από το πώς μας αντιμετωπίζουν και αντίστοιχα να αναπτύξουμε τις δικές μας άμυνες, ουσιαστικά τις άμυνες της διατήρησης καλών θέσεων εργασίας στην Ευρώπη.
Το μπλακάουτ στην Ισπανία στοίχισε τη ζωή σε πέντε ανθρώπους και είχε τεράστιο κόστος. Που πιστεύετε ότι οφείλεται και δεν θα μπορούσε να προβλεφθεί, με όλα αυτά τα μέσα που υπάρχουν πλέον;
Κανείς ακόμη δεν ξέρει τι συνέβη. Αυτό που ξέρουμε είναι ότι ξαφνικά, μέσα σε πέντε δευτερόλεπτα υπήρξε μία απώλεια δύναμης του ενεργειακού συστήματος της Ισπανίας, της τάξης περίπου του 50%. Ξαφνικά, μέσα σε πέντε δευτερόλεπτα το σύστημα έχασε το 50% των μεγαβάτ που είχε. Αμέσως για λόγους ασφαλείας άρχισαν να κλείνουν το ένα σύστημα μετά το άλλο και μέσα σε ελάχιστα δευτερόλεπτα είχαμε συνολικό μπλακάουτ. Τώρα αν με ρωτάτε αν μπορούσα να το έχουμε αποφύγει, πιθανά εάν βρούμε ποια ήταν η αιτία να μπορέσουμε εκ των υστέρων να πούμε ότι θα μπορούσε να το είχε αποφύγει. Όμως, ξέρετε, τα μπλακάουτ δυστυχώς είναι μέσα στη ζωή των ενεργειακών συστημάτων, τα οποία πρέπει σε κάθε δέκατο του δευτερολέπτου να βρίσκουν την κατάλληλη ισορροπία ανάμεσα στο πόση ενέργεια παράγεται και πόση ενέργεια καταναλώνεται. Γιατί δυστυχώς, ακόμη και αυτό είναι ένα απ τα λάθη της Ευρώπης και των κυβερνήσεων των κρατών μελών. Ούτε τα δίκτυα μας έχουμε αναβαθμίσει ώστε να μπορούμε να κάνουμε το χειρισμό ψηφιακά και πιο αποτελεσματικά. Και το ακόμη χειρότερο, δεν έχουμε αναπτύξει μπαταρίες για να μπορέσουμε να αποθηκεύσουμε την ενέργεια. Έτσι λοιπόν είμαστε εδώ που βρισκόμαστε. Νομίζω ότι το ισπανικό παράδειγμα θα είναι πολύτιμο και για την Ελλάδα και για τα υπόλοιπα κράτη μέλη. Εμείς το παρακολουθούμε από πλευράς Κοινοβουλίου και νομίζω ότι πολύ σύντομα θα υπάρξουν σχετικές ανακοινώσεις.
Κινδυνεύει η Ελλάδα από ένα μπλακάουτ;
Είναι πάντα μέσα στο πρόγραμμα. Λυπάμαι που το λέω. Νομίζω ότι έχουν παρθεί όλα τα απαραίτητα μέτρα, αλλά ποτέ δεν μπορεί κανείς σε οποιαδήποτε χώρα του κόσμου να αποκλείσει μια τέτοια πιθανότητα, γιατί μπορεί να συμβεί από μια ξαφνική Κυβερνοεπίθεση από κάποιους που δεν τους. Δεν το περιμένεις και δεν έχεις αναπτύξει μηχανισμούς προστασίας σου ή αυτό το απότομο, ανεξήγητο προς το παρόν που συνέβη στην Ισπανία. Νομίζω πάντως ότι στην Ελλάδα όλα τα μας τα μέτρα που έχουν πάρει οι αρμόδιοι φορείς, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, βαθμιαία όλα τα συστήματά μας διασφαλίζουν ότι τουλάχιστον σε επίπεδο το ανθρωπίνως δυνατό, κάνουμε ότι περνάει από το χέρι μας. Όμως κρατήστε κάτι στο μυαλό σας. Το πολύ θετικό των πολλών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έχει και ένα αρνητικό. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έχουν πολλές αυξομειώσεις μέσα στο ίδιο λεπτό, άρα θα πρέπει τα συστήματα που διασφαλίζουν αυτή την ισορροπία παράγουν και καταναλώνουν να είναι σύγχρονα, να είναι ψηφιακά, να είναι διαρκώς σε εγρήγορση και ασφαλώς κάθε φορά η αρμόδια κυβέρνηση, στην περίπτωσή μας ελληνική κυβέρνηση Να στηρίξει απολύτως αυτούς τους φορείς και από πλευράς επενδύσεων που έχουν ανάγκη, αλλά και από πλευράς ανθρώπινου δυναμικού πρέπει να είναι το υψηλότερο 50%.
Να περάσουμε και στην ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ, το πολύπαθο αυτό έργο
Μιλάτε για ένα από τα πνευματικά και πολιτικά παιδιά μου. Έτσι το καλώδιο αυτό το σχεδιάσαμε το 2011. Το 2013 το ενσωματώσαμε στα χρηματοδοτούμενα ευρωπαϊκά προγράμματα και το '14 το εντάξαμε στις ελληνικές στρατηγικές επενδύσεις. Ένα σπουδαίο έργο που συνδέει την Ασία με την Ευρώπη, Ισραήλ, Κύπρο, Ελλάδα ενισχύει την ενεργειακή ασφάλεια ολόκληρης της Ένωσης και γι αυτό η Ευρώπη το ενσωμάτωσε και το χρηματοδοτεί με κατ' ελάχιστον 658 εκατομμύρια ευρώ. Έχω καταθέσει σχετικές ερωτήσεις στην Ύπατη Εκπρόσωπο για το πώς σκοπεύει να στηρίξει τις προσπάθειες της ελληνικής και της κυπριακής κυβέρνησης, προκειμένου να γίνει κατανοητό το εξής: το έργο αυτό δεν είναι απλώς ένα ελληνοκυπριακό έργο ή ένα έργο ελληνοκυπριακό με το Ισραήλ. Είναι ένα έργο ενεργειακής ασφάλειας ολόκληρης της Ένωσης. Άρα έχει χρέος η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την ενεργειακή ασφάλεια όλων των κρατών μελών να τη στηρίξει.
Ωστόσο, αυτή τη στιγμή έχει παγώσει για γεωπολιτικούς λόγους και αυτό αυξάνει και το κόστος
Δεν θέλω από δω από το Στρασβούργο να είμαι έντονα επικριτικός στην ελληνική κυβέρνηση. Θεωρώ βέβαια ότι έχει κάνει σοβαρά λάθη. Έπρεπε να έχουν επιλυθεί αυτά τα ζητήματα και να σας δώσω ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, έχω πει δημοσίως και έχω καταθέσει ότι ο κύριος Πρωθυπουργός, ο Έλληνας πρωθυπουργός, μπορεί και πρέπει το θέμα αυτό να το φέρει στο ανώτατο πολιτικό επίπεδο που είναι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, δηλαδή στους ομολόγους του πρωθυπουργούς και με την τεκμηρίωση που μόλις σας προείπα, ότι δηλαδή είναι ευρωπαϊκό έργο, χρηματοδοτείται, στηρίζει την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης, αίρει την ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου που είναι ένα απομονωμένο νησί. Όλα αυτά είναι ένα πολύ ισχυρό όπλο στη φαρέτρα μας για να ζητήσει ο Έλληνας πρωθυπουργός τη στήριξη των υπολοίπων πρωθυπουργών. Λυπάμαι που δεν το έχει κάνει. Εγώ πάντως, από τη δική μου πλευρά, ως επικεφαλής των ευρωβουλευτών του ΠΑΣΟΚ και ως αντιπρόεδρος των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών και Δημοκρατών, που είμαστε η δεύτερη μεγαλύτερη ομάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχω τρεις φορές φέρει την Επιτροπή προ των ευθυνών της, την Ύπατη Εκπρόσωπο και ζητώ να δηλώσει ευθέως ότι οι παράνομες ή έκνομες ενέργειες της Τουρκίας Κάσο, Κάρπαθο, βόρεια της Κρήτης, όλα αυτά που ξέρουμε ότι έχουν συμβεί, πρέπει να καταδικαστούν αμέσως και με ομόφωνη απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Συμβουλίου και να προχωρήσουμε στην υλοποίησή του.
Πώς θα προχωρήσουμε όμως όταν η Τουρκία απειλεί;
Η Τουρκία είναι ένας παίκτης. Υπάρχουν και άλλοι παίκτες στην περιοχή. Είναι η Ελλάδα, η Κύπρος, το Ισραήλ, η Ευρωπαϊκή Ένωση προς την οποία προσβλέπει η Τουρκία. Η Ευρώπη αποφάσισε να επενδύσει 800 δισ. ευρώ στην άμυνά της τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Η Τουρκία λοιπόν, κρυφοκοιτάζει προς το παράθυρο που λέγεται ευρωπαϊκή άμυνα και άρα έχουμε ένα ακόμη όπλο στα χέρια μας προκειμένου η Ευρώπη να πιέσει την Τουρκία να εφαρμόσει το διεθνές δίκαιο. Πάντως είναι εξαιρετικά δύσκολο να συμμετάσχει. Πρέπει να είναι εμφανές ότι σέβεται το διεθνές δίκαιο, το δίκαιο της θάλασσας. Έχουμε πει ότι δεν μπορεί να απειλεί με ένα κράτος μέλος την Ελλάδα και δεν μπορεί να κατέχει το 37% ενός άλλου κράτους μέλους, όπως είναι η Κύπρος. Άρα αυτός που βρίσκεται σε δυσχερή θέση τώρα είναι η Τουρκία. Η Ελλάδα πρέπει να πιέσει σε αυτές τις γραμμές. Κυρίως με βασικό μας σύμμαχο την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση που έχει δικό της όφελος.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
