Καθοριστική για την τύχη και τις προοπτικές της Μονής της Αγίας Αικατερίνης στο όρος Σινά αναμένεται να είναι η επίσκεψη στο Κάιρο του υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη, επικεφαλής ελληνικής αντιπροσωπείας, που ξεκινά σήμερα.
Με την υπόθεση να προκαλεί έντονη ανησυχία στην Αθήνα, ο κ. Γεραπετρίτης μεταβαίνει στην αιγυπτιακή πρωτεύουσα με στόχο να επιτύχει μια πολιτική διευθέτηση που θα διασφαλίζει τη συνέχεια του ιστορικού ελληνικού μοναστηριού και θα αποκαθιστά το νομικό και ιδιοκτησιακό του καθεστώς.
Η απόφαση του αιγυπτιακού δικαστηρίου της Ισμαηλίας, που ελήφθη πρόσφατα και η οποία, σύμφωνα με το σκεπτικό της, αφαιρεί από τη Μονή το δικαίωμα κυριότητας σε μεγάλα τμήματα των περιουσιακών της στοιχείων, προκάλεσε έντονες αντιδράσεις που προήλθαν τόσο από την Εκκλησία της Ελλάδος όσο και από την πολιτική ηγεσία του τόπου. Το ζήτημα θεωρείται πλέον υψηλής διπλωματικής προτεραιότητας.
Επιστροφή στη συμφωνία του 2024
Είναι πλέον προφανές ότι η επίσκεψη Γεραπετρίτη δεν είναι απλώς μια διπλωματική συζήτηση, αλλά μια στοχευμένη αποστολή που αποσκοπεί στην επαναφορά του πλαισίου συμφωνίας που είχε επιτευχθεί το 2024 μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου, αλλά ουδέποτε υλοποιήθηκε.
Το πλαίσιο αυτό περιλάμβανε:
- Την αναγνώριση της Μονής ως νομικού προσώπου με ιδιοκτησιακά δικαιώματα.
- Την εγκαθίδρυση εξωδικαστικού συμβιβασμού, ώστε να τερματιστεί η πολυετής δικαστική διαμάχη.
- Τη διασφάλιση της κυριότητας και της λειτουργικής αυτονομίας των μετοχίων της Μονής.
- Κυρίως, δε, την πλήρη αποδοχή της διαχρονικής ελληνορθόδοξης παρουσίας της Μονής στο Σινά.
Σύμφωνα με τα έγγραφα που έχουν βγει στη δημοσιότητα, η συμφωνία είχε ήδη εγκριθεί από ελληνικής πλευράς και βρισκόταν σε προχωρημένο στάδιο, πριν «παγώσει» από την αιγυπτιακή κυβέρνηση, η οποία φέρεται να επικαλέστηκε εσωτερικές αντιδράσεις.
Η απόφαση του αιγυπτιακού δικαστηρίου, αν και δεν προβλέπει έξωση των μοναχών ή παύση λειτουργίας της Μονής, αποψιλώνει τον θεσμό από τα περιουσιακά του δικαιώματα, επιτρέποντας την παραμονή μόνο στους καθαρά θρησκευτικούς χώρους. Αυτό μεταφράζεται από την Αθήνα ως μια έμμεση υποβάθμιση του ιστορικού χαρακτήρα της Μονής.
Διεθνείς δεσμεύσεις και πολιτιστική κληρονομιά
Παράλληλα, ανακύπτουν ερωτήματα σχετικά με την παραβίαση της διεθνούς υποχρέωσης της Αιγύπτου απέναντι στην UNESCO, δεδομένου ότι η Μονή είναι εγγεγραμμένο μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, και ως εκ τούτου οφείλει να προστατεύεται στο σύνολο της ιστορικής και ιδιοκτησιακής της οντότητας.
Η ελληνική αντιπροσωπεία δεν μεταβαίνει στην Αίγυπτο με σκοπό την κλιμάκωση, αλλά σαφή πολιτική δέσμευση από το Κάιρο για επιστροφή στο πνεύμα της διμερούς συμφωνίας. Δεν είναι τυχαίο ότι η επίσκεψη του υπουργού πλαισιώνεται από υψηλόβαθμους διπλωμάτες και εκπροσώπους της Εκκλησίας και του Υπουργείου Παιδείας, με στόχο να αναδειχθεί ο διαθρησκευτικός και πολιτισμικός χαρακτήρας της Μονής, και όχι μόνο το διοικητικό της ζήτημα.
Η βασική επιδίωξη είναι να υπάρξει ρητή αιγυπτιακή πρωτοβουλία, είτε με πολιτική πράξη είτε με νομοθετική ρύθμιση, που να ακυρώνει στην πράξη την εφαρμογή της απόφασης και να επιβεβαιώνει το υπάρχον status quo.
Η ελληνική κυβέρνηση θεωρεί ότι έχει ισχυρά επιχειρήματα, καθώς η ίδια η Αίγυπτος είχε αναγνωρίσει τη Μονή ως κάτοχο των μετοχίων κατά την ένταξή της στον κατάλογο της UNESCO. Επιπλέον, η παρουσία της Μονής στο Σινά χρονολογείται από τον 6ο αιώνα και συνδέεται άρρηκτα με τον ελληνορθόδοξο μοναχισμό.
→ Διαβάστε επίσης: Αγία Αικατερίνη Σινά: Ούτε βήμα πίσω από την κυβέρνηση – Τα όπλα της ελληνικής αποστολής στην Αίγυπτο
Οι γεωπολιτικές προεκτάσεις
Η διπλωματική διάσταση αφορά επίσης στις σχέσεις της Ελλάδας με τον αιγυπτιακό λαό και την κυβέρνηση αλ Σίσι, σε μια περίοδο που η Αθήνα επενδύει στρατηγικά στη διμερή συνεργασία σε ενέργεια, ασφάλεια και άμυνα. Το ενδεχόμενο ύπαρξης «σκιών» στις διμερείς σχέσεις εξαιτίας ενός θρησκευτικού-πολιτιστικού θέματος θα υπονόμευε την εικόνα της Αιγύπτου ως περιφερειακού εταίρου σταθερότητας.
Η ελληνική πλευρά αναμένει ότι η επίσκεψη θα οδηγήσει τουλάχιστον σε επανέναρξη των επίσημων συνομιλιών και σε δέσμευση της αιγυπτιακής κυβέρνησης για επίλυση του ζητήματος. Δεν αποκλείεται, επίσης, η διαμόρφωση ενός συμβιβαστικού σχήματος, με περιορισμένη κρατική εποπτεία επί των περιουσιών, αλλά με σαφή εγγύηση της αυτονομίας και κυριότητας της Μονής.
Σε κάθε περίπτωση, η επιτυχία ή αποτυχία της αποστολής Γεραπετρίτη θα αξιολογηθεί όχι επικοινωνιακά, αλλά επί του πεδίου: από την ασφάλεια των μοναχών, τη δυνατότητα λειτουργίας των μετοχίων και την επίσημη στάση του Καΐρου.
Το Σινά, πέρα από σύμβολο πίστης και ιστορίας, αναδεικνύεται έτσι σε τεστ πολιτισμικής ευαισθησίας, διεθνούς αξιοπιστίας και πολιτικής αποφασιστικότητας. Για την Αθήνα, η έκβαση της υπόθεσης θα κρίνει πολλά, όχι μόνο για τη Μονή, αλλά και για την αξιοπιστία της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής όταν πρόκειται για ζητήματα αξιών και εθνικού πολιτισμικού αποτυπώματος.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
