Μια νέα και εξαιρετικά φορτισμένη πολιτική φάση ανοίγει για την υπόθεση του τραγικού δυστυχήματος στα Τέμπη, με τη Βουλή να καλείται να αποφασίσει, για πρώτη φορά στη μεταπολίτευση, για τη σύσταση προανακριτικής επιτροπής με ενδεχόμενη παραπομπή ακόμα και του εν ενεργεία πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη.
Πολιτικές εντάσεις και διαφωνίες
Τρεις διαφορετικές προτάσεις, δεκατέσσερα πολιτικά πρόσωπα, δεκάδες διαφωνίες, εσωκομματικές συγκρούσεις και θεσμικές αψιμαχίες συνθέτουν ένα σκηνικό υψηλής πολιτικής και κοινωνικής έντασης, με την κοινή γνώμη να αναμένει απονομή δικαιοσύνης, όχι μόνο για την τραγωδία, αλλά και για τον τρόπο που όλοι οι εμπλεκόμενοι αντέδρασαν και διαχειρίστηκαν τις συνέπειές της.
Η Ολομέλεια της Βουλής αναμένεται να συζητήσει τις τρεις προτάσεις για σύσταση προανακριτικής επιτροπής σχετικά με την υπόθεση των Τεμπών:
- Την πρόταση του ΠΑΣΟΚ, με στόχο τη διερεύνηση πιθανών ευθυνών για τον πρώην υπουργό Κώστα Καραμανλή, τον Χρήστο Σπίρτζη (ΣΥΡΙΖΑ) και έξι υφυπουργούς,
- Την πρόταση της Νέας Δημοκρατίας, περιορισμένη σε μία υπόθεση πλημμεληματικού χαρακτήρα για τον Κ. Καραμανλή και
- Την πρόταση 32 βουλευτών, στη σύνταξη της οποίας πρωταγωνίστησε η πρόεδρος του συλλόγου «Τέμπη 2023» Μαρία Καρυστιανού, και συνυπέγραψαν τα 32 μέλη του Κοινοβουλίου, με τη συμμετοχή κομμάτων όπως η Ελληνική Λύση, η Πλεύση Ελευθερίας και η Νίκη, και βουλευτές που κινούνται στο πολιτικό περιβάλλον του Κινήματος Δημοκρατίας του Στέφανου Κασσελάκη. Η πρόταση αυτή περιλαμβάνει βαρύτατο κατηγορητήριο για 11 πολιτικά πρόσωπα, συμπεριλαμβανομένου του Πρωθυπουργού, με αναφορές ακόμη και για εσχάτη προδοσία, ανθρωποκτονία από ενδεχόμενο δόλο, κακουργηματική έκθεση, και άλλα.
Η διαδικασία της ψηφοφορίας
Οι 14 κάλπες που θα στηθούν αφορούν πρόσωπο προς πρόσωπο, με μυστική ψηφοφορία και δικαίωμα ψήφου σε περισσότερες από μία προτάσεις. Δεν θα ψηφίζουν για τον εαυτό τους οι βουλευτές που είναι εγκαλούμενοι.
Η διαδικασία έχει προκαλέσει πρωτοφανή κοινοβουλευτική αναστάτωση. Η αρχική πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ ναυάγησε μετά την αιφνιδιαστική απόσυρση των έξι ανεξάρτητων βουλευτών που πρόσκεινται στον Στέφανο Κασσελάκη. Αυτή η πολιτική μανούβρα, αν και θεσμικά προβληματική σύμφωνα με κοινοβουλευτικούς παρατηρητές, άνοιξε τον δρόμο στην πρόταση των συγγενών των θυμάτων και έθεσε εκτός παιχνιδιού την Κουμουνδούρου.
Από τον ΣΥΡΙΖΑ κάνουν λόγο για «μικροκομματικά παιχνίδια», «θεσμική εκτροπή» και εργαλειοποίηση μιας εθνικής τραγωδίας, ενώ η πλευρά Κασσελάκη ισχυρίζεται ότι η πρόταση των συγγενών πρέπει να είναι η μοναδική αντιπολιτευτική πρωτοβουλία που θα αντιπαρατεθεί με εκείνη της κυβέρνησης.
Το ΠΑΣΟΚ, από την πλευρά του, προτάσσει τη δική του πρόταση, επικαλούμενο το προηγούμενο της τραγωδίας στο Μάτι, όπου είχε παραπεμφθεί ο τότε γενικός γραμματέας, αλλά όχι ο πολιτικός προϊστάμενος.
Η στάση της κυβέρνησης
Η αντίδραση της κυβέρνησης ήταν άμεση και έντονη. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης χαρακτήρισε «αδιανόητη και νομικά αβάσιμη» την κατηγορία περί εσχάτης προδοσίας, κάνοντας λόγο για απόπειρα «επικοινωνιακής εκμετάλλευσης» της τραγωδίας. Ο Άκης Σκέρτσος μίλησε για «πολιτική τερατογέννεση», πιο επικίνδυνη ακόμα και από εκείνη των ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ.
Η Νέα Δημοκρατία τονίζει ότι δεν πρόκειται να αντιπαρατεθεί με τους συγγενείς, αλλά στέκεται απέναντι στις κατηγορίες που «στερούνται νομικού, ηθικού και πολιτικού ερείσματος».
Το πολιτικό διακύβευμα
Η συζήτηση στην Ολομέλεια θα είναι μαραθώνια και με το πολιτικό θερμόμετρο στα ύψη. Εφόσον κάποια από τις προτάσεις συγκεντρώσει τουλάχιστον 151 θετικές ψήφους, θα προχωρήσει η σύσταση της προανακριτικής. Αν κριθεί ότι στερείται βάσης, δεν θα μπορεί να επανυποβληθεί, εκτός εάν υπάρξουν νέα στοιχεία.
Το διακύβευμα είναι διπλό: από τη μια η απόδοση δικαιοσύνης και πολιτικών ευθυνών για την τραγωδία των Τεμπών· από την άλλη, ο τρόπος με τον οποίο το πολιτικό σύστημα στέκεται απέναντι σε μια κοινωνική πληγή που παραμένει ανοιχτή.
Επίσης δοκιμάζεται και η πολιτική συνοχή της κυβερνητικής παράταξης, που διαθέτει 155 βουλευτές και χρειάζεται 151 ψήφους για τη δική της πρόταση, σε μια περίοδο που υπάρχουν αρκετοί δυσαρεστημένοι βουλευτές για τη μη συμμετοχή τους στην κυβέρνηση, αλλά και μέλη της Βουλής που βρίσκονται κοντά στους κ.κ. Καραμανλή και Σαμαρά.
Η στάση της κοινωνίας
Στην κοινωνία η κόπωση, η απογοήτευση και η καχυποψία είναι διάχυτες. Πολλοί πολίτες βλέπουν στην υπόθεση της προανακριτικής μια ευκαιρία λογοδοσίας, αλλά και ένα τεστ για τη σοβαρότητα των θεσμών.
Ο σύλλογος των συγγενών δηλώνει ότι δεν έχει πρόθεση πολιτικής εργαλειοποίησης και υπογραμμίζει ότι ο στόχος είναι να φτάσει η υπόθεση ως το τέλος, χωρίς πολιτικές εκπτώσεις και με πλήρη διαφάνεια.
Καθώς πλησιάζει η κρίσιμη εβδομάδα της συζήτησης στην Ολομέλεια, ένα είναι βέβαιο: τα Τέμπη επιστρέφουν στο προσκήνιο όχι μόνο ως τραγωδία, αλλά ως μέτρο της δημοκρατικής συνείδησης των πολιτικών και των πολιτών.