Με τον προϋπολογισμό του 2026 ως βασικό πολιτικό εργαλείο, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανεβαίνει σήμερα το απόγευμα στο βήμα της Βουλής σε μια συγκυρία σύνθετη: από τη μία πλευρά, η κυβέρνηση διαθέτει ισχυρά μακροοικονομικά στοιχεία, αλλά από την άλλη βρίσκεται αντιμέτωπη με κοινωνικές πιέσεις που απειλούν να διαβρώσουν το αφήγημα της σταθερότητας. Η ομιλία του πρωθυπουργού δεν θα είναι απλώς μια παρουσίαση αριθμών, αλλά μια συνολική πολιτική αποτίμηση της πορείας της χώρας και, ταυτόχρονα, μια προσπάθεια να πεισθεί η κοινωνία ότι η οικονομική πρόοδος μπορεί να μεταφραστεί σε καθημερινή ανακούφιση.
Στον πυρήνα της ομιλίας του, ο πρωθυπουργός αναμένεται να αναδείξει τη θετική εικόνα της ελληνικής οικονομίας, όπως αποτυπώνεται στον προϋπολογισμό της επόμενης χρονιάς. Η ανάπτυξη προβλέπεται στο 2,3%, η ανεργία υποχωρεί περαιτέρω κάτω από το 9%, ενώ το πρωτογενές πλεόνασμα στο 2,1% του ΑΕΠ επιβεβαιώνει, σύμφωνα με το κυβερνητικό αφήγημα που θα αναπτύξει ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ότι η χώρα έχει αφήσει οριστικά πίσω της την εποχή των ελλειμμάτων και της επιτήρησης.
Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στη συνεχιζόμενη μείωση του δημόσιου χρέους, το οποίο έχει υποχωρήσει κοντά στο 147% του ΑΕΠ, από επίπεδα που κάποτε θεωρούνταν μη διαχειρίσιμα. Για την κυβέρνηση, αυτή η εξέλιξη δεν είναι απλώς λογιστικό επίτευγμα, αλλά πολιτικό επιχείρημα: η δημοσιονομική σταθερότητα παρουσιάζεται ως προϋπόθεση για κοινωνικές παρεμβάσεις και αναπτυξιακές πολιτικές.
Ο πρωθυπουργός θα αναφερθεί επίσης στη βελτίωση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας, στην αύξηση των επενδύσεων και στη σταθεροποίηση του τραπεζικού συστήματος, υποστηρίζοντας ότι αυτά τα στοιχεία επιτρέπουν στη χώρα να σχεδιάζει πολιτικές με μεγαλύτερη αυτονομία.
Κοινωνικές πιέσεις και πολιτική φθορά
Ωστόσο, όσο ισχυρά κι αν είναι τα μακροοικονομικά δεδομένα, η κυβέρνηση γνωρίζει ότι οι αριθμοί από μόνοι τους δεν αρκούν. Το πολιτικό πρόβλημα δεν είναι αν η οικονομία «πηγαίνει καλύτερα», αλλά αν αυτή η βελτίωση γίνεται αισθητή σε ευρύτερα κοινωνικά στρώματα. Και εδώ ακριβώς εντοπίζεται η μεγάλη δυσκολία: η θετική συνολική εικόνα συνυπάρχει με έντονες ανισότητες και πιέσεις στο εισόδημα.
Το πιο δύσκολο και πολιτικά φορτισμένο κομμάτι της ομιλίας του πρωθυπουργού αναμένεται να αφορά στους αγρότες. Οι κινητοποιήσεις βρίσκονται σε εξέλιξη, τα μπλόκα αυξάνονται και η κοινωνική ένταση μεταφέρεται άμεσα στην πολιτική ατζέντα. Παρά τις αυξημένες προβλέψεις του προϋπολογισμού 2026 για τον πρωτογενή τομέα, η αίσθηση στον αγροτικό κόσμο είναι ότι το εισόδημα συρρικνώνεται και το κόστος παραγωγής παραμένει δυσβάσταχτο.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται να αναφερθεί στις ενισχύσεις που προβλέπονται, στις αποζημιώσεις για φυσικές καταστροφές, στα έργα υποδομής και στις ενεργειακές παρεμβάσεις. Παράλληλα, θα επαναλάβει τη θέση ότι η κυβέρνηση είναι ανοιχτή στον διάλογο, αλλά εντός δημοσιονομικών ορίων και με θεσμικό τρόπο, θέλοντας να πιέσει τους αγρότες να προσέλθουν στο τραπέζι των συζητήσεων ή, διαφορετικά, να εκτεθούν στα μάτια της κοινωνίας.
Εδώ όμως βρίσκεται και το πολιτικό ρίσκο: για τους αγρότες, οι γενικές δεσμεύσεις δεν απαντούν στα άμεσα αιτήματα για φθηνό ρεύμα, αφορολόγητο πετρέλαιο και εγγυημένες τιμές. Η κυβέρνηση εμφανίζεται να κινείται ανάμεσα στην ανάγκη στήριξης και στον φόβο δημοσιονομικού εκτροχιασμού, γεγονός που τροφοδοτεί την κριτική ότι «ακούει, αλλά δεν απαντά». Επιμέρους αναφορές του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης στο χθεσινό του μήνυμα, ότι υπάρχουν περιθώρια για κάποιες παραχωρήσεις αλλά σε καμία περίπτωση για όσες δεν αντέχει η οικονομία ή απαγορεύει η Ευρώπη, αποτελούν ακόμα ένα δέλεαρ για να ξεκινήσει ο διάλογος.
→ Διαβάστε επίσης: Αγρότες: Σε τροχιά μετωπικής σύγκρουσης με την κυβέρνηση - Τα μπλόκα, ο διάλογος και το πολιτικό κόστος
Το στεγαστικό και το πολιτικό διακύβευμα
Στο τρίτο σκέλος της ομιλίας του, ο πρωθυπουργός θα αγγίξει το στεγαστικό πρόβλημα, το οποίο έχει εξελιχθεί σε μείζον κοινωνικό ζήτημα, ιδιαίτερα για τους νέους και τα χαμηλότερα εισοδήματα. Ο προϋπολογισμός 2026 προβλέπει συνέχιση και ενίσχυση προγραμμάτων όπως το «Σπίτι μου», φορολογικά κίνητρα για την αξιοποίηση κλειστών κατοικιών και μέτρα για την αύξηση της προσφοράς στην αγορά.
Η κυβέρνηση αναγνωρίζει ότι τα υψηλά ενοίκια και η δυσκολία πρόσβασης στην κατοικία απειλούν την κοινωνική συνοχή. Ωστόσο, η κριτική εστιάζει στο κατά πόσο τα μέτρα αυτά επαρκούν ή αν λειτουργούν περισσότερο ως «ανάσες», χωρίς να αντιμετωπίζουν τις δομικές αιτίες του προβλήματος.
Η σημερινή ομιλία Μητσοτάκη αποτελεί ταυτόχρονα ευκαιρία και κίνδυνο. Ευκαιρία, γιατί η κυβέρνηση μπορεί να αναδείξει μια πραγματική βελτίωση της οικονομικής εικόνας της χώρας. Κίνδυνο, γιατί η απόσταση ανάμεσα στη μακροοικονομική επιτυχία και την καθημερινή εμπειρία μεγάλων κοινωνικών ομάδων παραμένει.
Το πολιτικό ερώτημα δεν είναι αν η κυβέρνηση έχει επιχειρήματα. Τα έχει. Το ερώτημα είναι αν αυτά αρκούν για να πείσουν μια κοινωνία που πιέζεται από το κόστος ζωής, τις ανισότητες και την αβεβαιότητα. Ο προϋπολογισμός 2026 δίνει το πλαίσιο, αλλά η πολιτική μάχη θα κριθεί στο αν η σταθερότητα μεταφράζεται σε απτό όφελος για τους πολλούς.