Η επικείμενη επίσκεψη του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη στη Λιβύη, μόλις λίγες ημέρες μετά την αντίστοιχη επίσκεψη στην Αίγυπτο, όπου συζήτησε με την κυβέρνηση του Καΐρου το πρόβλημα της Μονής Σινά χωρίς όμως να υπάρξει ως τώρα λύση, επιχειρεί να αναστρέψει άλλη μια δυσμενή για τα εθνικά μας συμφέροντα εξέλιξη: την προσέγγιση του στρατηγού Χαλίφα Χαφτάρ, ο οποίος ελέγχει την ανατολική Λιβύη, με την Τουρκία!
Στο επίκεντρο το τουρκολιβυκό μνημόνιο
Το τουρκολιβυκό μνημόνιο, που υπέγραψε η Άγκυρα με την κυβέρνηση της Τρίπολης το 2019 και επεξέτεινε το 2022, τίθεται στο επίκεντρο της ελληνικής διπλωματίας ως απειλή για τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας και της Κύπρου, καθώς στην περίπτωση επικύρωσής του από την λιβυκή Εθνοσυνέλευση, την οποία ελέγχει ο Χαλίφα Χαφτάρ, θα νομιμοποιηθεί διεθνώς.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, με τον κ. Γεραπετρίτη να ηγείται της αποστολής, επιχειρεί τώρα να βρει τρόπους «να μπλοκάρει» ή να ακυρώσει στην πράξη τις συνέπειες του μνημονίου. Ειδικότερα, η ελληνική πλευρά επιδιώκει μια συνολικότερη συμφωνία με τη Λιβύη, που θα περιλαμβάνει τα θαλάσσια σύνορα, την οριοθέτηση ΑΟΖ και τη δημιουργία ανοικτών διαύλων για το εμπόριο και τις διμερείς οικονομικές σχέσεις.
Βεβαίως η χώρα μας συνεχίζει να θεωρεί ότι το τουρκολιβυκό μνημόνιο παραβιάζει το διεθνές δίκαιο και τις διεθνείς συμφωνίες και επιδιώκει την απόσυρσή του ως βάση μιας αμοιβαία επωφελούς, διμερούς διαπραγμάτευσης.
Μεταναστευτικές ροές και οικονομική συνεργασία
Επίσης, στο επίκεντρο των συζητήσεων θα βρεθεί και το ζήτημα των μεταναστευτικών ροών, που το τελευταίο διάστημα έχουν αυξηθεί σημαντικά από τη Λιβύη προς τα νότια σύνορα της Ελλάδας. Η ελληνική κυβέρνηση προσανατολίζεται στο να προτείνει ένα διμερές μνημόνιο για την αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης.
Η ηγεσία της Λιβύης θεωρεί την επίσκεψη Γεραπετρίτη ως σημαντικό βήμα ενίσχυσης της σταθερότητας. Σύμφωνα με τη Libya Observer, η Τρίπολη τονίζει τη σημασία «ενίσχυσης της διμερούς συνεργασίας σε πολλούς τομείς» και ειδικά της εκ νέου συνεργασίας των δυο χωρών στους τομείς των αερομεταφορών, των ναυτιλιακών γραμμών και γενικότερα των εμπορικών σχέσεων». Αυτά βέβαια δεν μπορούν να προχωρήσουν με το τουρκολιβυκό μνημόνιο να χωρίζει τις δυο χώρες.
Οι σχέσεις με την Αγκυρα
Παράλληλα, στα μέσα ενημέρωσης της Λιβύης τονίζεται ότι η χώρα επιζητεί ορθολογική οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών και διαφανείς συνεργασίες, αλλά προειδοποιεί ότι θα απορρίψει κάθε συμφωνία που διαταράσσει συμμαχίες, όπως αυτή με την Τουρκία.
Την ίδια στιγμή, η συνεχιζόμενη αναταραχή στο εσωτερικό της χώρας υπογραμμίζει την ανάγκη για πολιτική σταθερότητα, ένα στοιχείο που η ελληνική αποστολή εμφανίζεται έτοιμη να ενισχύσει, συμπράττοντας σε πρωτοβουλίες ειρήνευσης και προστασίας του πληθυσμού.
Από την πλευρά της, η Άγκυρα φιλοδοξεί να εμφανιστεί ως «ειρηνοποιός» μεταξύ των αντιμαχομένων πλευρών στη Λιβύη. Τουρκικά ΜΜΕ και επίσημες φωνές ζητούν καθολική εκεχειρία, ενώ η Τουρκία διατυπώνει τη θέση ότι το μνημόνιο με τη Λιβύη έχει νόημα ως μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής – υπονοώντας την ανεδαφική θεωρία της «Γαλάζιας Πατρίδας».
Η Άγκυρα υποστηρίζει πως οι ελληνικές πρωτοβουλίες ανατροπής του μνημονίου εκλαμβάνονται ως προσπάθεια αναθεώρησης της ισχύος του τουρκολιβυκού άξονα. Με άλλα λόγια, η Τουρκία μιλάει για «αναθεωρητισμό» δείχνοντας την… Ελλάδα!
Διπλωματική αντεπίθεση με δύο άξονες
Η επίσκεψη Γεραπετρίτη στη Λιβύη έρχεται τη στιγμή που η Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσω ευρωβουλευτών και ψηφισμάτων, υποστηρίζει την ακύρωση του τουρκολιβυκού μνημονίου, κρίνοντας ότι αυτό παραβιάζει τα δικαιώματα της Ελλάδας και της Κύπρου.
Στη Λιβύη, οι αναταραχές καθιστούν επιτακτική την ανάγκη επανεκκίνησης διμερών σχέσεων, ειδικά με χώρες όπως η Ελλάδα, που αποτελούν αξιόπιστο δίαυλο προς την Ε.Ε., με προφανή οικονομικά οφέλη για τους πολίτες της Λιβύης.
Αντίθετα, στην Τουρκία το ταξίδι Γεραπετρίτη – όπως και οποιαδήποτε ελληνική πρωτοβουλία – αντιμετωπίζεται με επιφυλακτικότητα, στο πλαίσιο ενός άτυπου, πλην σαφούς, γεωπολιτικού και γεωστρατηγικού ανταγωνισμού.
Συνεπώς, η ελληνική διπλωματική αντεπίθεση κινείται σε δύο επίπεδα: από τη μια μεριά διμερής διπλωματία με τη Λιβύη, κι από την άλλη, ώθηση και στήριξη ευρωπαϊκών θέσεων στη βόρεια Αφρική, με σαφές μήνυμα: Η Ελλάδα επανέρχεται ως ενεργός παράγοντας ασφαλείας, οικονομίας και γεωπολιτικής στον νότιο άξονα της Μεσογείου.
→ Διαβάστε επίσης: Κυβέρνηση: Σε αγώνα δρόμου για λύσεις σε ακρίβεια, Τέμπη και διπλωματικό μέτωπο
Φιλόδοξοι στόχοι, δύσκολες ισορροπίες
Υπό το φως αυτών των δεδομένων, η επίσκεψη Γεραπετρίτη στη Λιβύη αποκτά ιδιαίτερη σημασία και καταγράφει φιλόδοξους στόχους: επαναπροσέγγιση με την Τρίπολη, στήριξη κυβερνητικών δομών σε περιόδους κρίσης, άσκηση πίεσης στο τουρκολιβυκό μνημόνιο και ανάδειξη της Ελλάδας σε περιφερειακό πυλώνα σταθερότητας για την Ευρώπη και τη Μεσόγειο.
Το βέβαιο είναι ότι η ελληνική πρωτοβουλία θα δοκιμαστεί στην πράξη, καθώς η ανατροπή ενός συμφωνημένου πλαισίου Τουρκίας - Λιβύης είναι δύσκολη υπόθεση. Αλλά στο καθαρά πολιτικό πεδίο, μια Ελλάδα που πρωταγωνιστεί διεθνώς μπορεί να περάσει μήνυμα υπεράσπισης κυριαρχικών δικαιωμάτων, ειδικά σε μια περίοδο που η Μεσόγειος ανακτά το γεωπολιτικό της ενδιαφέρον.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
