Εκτός από τη μετεωρολογική υπηρεσία, που προβλέπει καύσωνα για την εβδομάδα που αρχίζει αύριο, η θερμοκρασία θα «κτυπήσει κόκκινο» και στην πολιτική σκηνή της χώρας, με επίκεντρο και πάλι το Κοινοβούλιο και τις νέες συγκρούσεις που αναμένονται εξ αιτίας του σκανδάλου του ΟΠΕΚΕΠΕ.
Η δυσώδης αυτή υπόθεση εξελίσσεται πλέον σε μία από τις πιο εκρηκτικές «μαύρες τρύπες» της πολιτικής, κατά την τελευταία δεκαετία. Οι αποκαλύψεις για παρατυπίες, κακοδιαχείριση και «τεχνικές λύσεις» που ευνόησαν επιδοτήσεις χωρίς αντίκρισμα έφεραν την Ελλάδα αντιμέτωπη με πρόστιμα- μαμούθ από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ύψους άνω των 1,4 δισ. ευρώ μόνο για την τελευταία τετραετία.
Για ακόμα μια φορά, η Βουλή ετοιμάζεται να μετατραπεί σε πολιτικό πεδίο μάχης, με όλα τα κόμματα να επιχειρούν να κεφαλαιοποιήσουν ή να αμυνθούν απέναντι στη δυσαρέσκεια της κοινής γνώμης.
Η κυβερνητική στρατηγική: διακομματικότητα και θεσμική κάθαρση
Η Νέα Δημοκρατία εμφανίζεται αποφασισμένη να διαχειριστεί την κρίση θεσμικά, προτείνοντας τη σύσταση Εξεταστικής Επιτροπής με αντικείμενο τη διαχρονική διερεύνηση των προβλημάτων του ΟΠΕΚΕΠΕ, από το 1998 έως το 2025. Το Μέγαρο Μαξίμου επιμένει ότι «οι παθογένειες είναι διαχρονικές και υπερκομματικές» και προσδοκά ότι η επιτροπή θα έχει ολοκληρώσει τις εργασίες της έως το τέλος του έτους, πριν τα Χριστούγεννα.
Η κυβερνητική γραμμή είναι καθαρή: «Μηδενική ανοχή και ανάληψη ευθύνης εκεί που πρέπει». Ήδη έχουν απομακρυνθεί τέσσερις υπουργοί και υφυπουργοί, ενώ αποφασίστηκε η απορρόφηση του ΟΠΕΚΕΠΕ από την ΑΑΔΕ. Όμως παρά την επικοινωνιακή προσπάθεια περί αυτοκριτικής, η κυβέρνηση αρνείται πως τα υπάρχοντα στοιχεία επαρκούν για να στηρίξουν σύσταση Προανακριτικής Επιτροπής. Προς το παρόν, η δικογραφία που διαβιβάστηκε στη Βουλή για τους πρώην υπουργούς Βορίδη και Αυγενάκη δεν πληροί, κατά τη ΝΔ, τα αναγκαία συνταγματικά κριτήρια.
Το ΠΑΣΟΚ ανάμεσα σε δύο κόσμους
Το ΠΑΣΟΚ προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στη δριμεία κριτική προς την κυβέρνηση και τη διαφοροποίησή του από τον ΣΥΡΙΖΑ. Ο Νίκος Ανδρουλάκης επιμένει ότι «η στρέβλωση ξεκίνησε επί ΣΥΡΙΖΑ» και υπερασπίζεται τη θέση του ότι η κάθαρση πρέπει να αγγίξει και τις προηγούμενες κυβερνήσεις.
Η Χαριλάου Τρικούπη απορρίπτει τις προτάσεις για κοινές πρωτοβουλίες της αντιπολίτευσης, ενισχύοντας την εντύπωση ότι η προοδευτική ενότητα παραμένει όνειρο απατηλό.
Η στάση αυτή, ωστόσο, προκάλεσε την οργή της Κουμουνδούρου, που βλέπει στο ΠΑΣΟΚ έναν εταίρο ο οποίος σταθερά κι επί πολλά χρόνια υπονομεύει κάθε πιθανότητα συνεργασίας. Η «βεντέτα» ανάμεσα στα δύο κόμματα αναζωπυρώνεται και μετατρέπεται πλέον σε στρατηγικό διακύβευμα: ποιος από τους δύο θα εδραιωθεί ως ο βασικός πόλος της Κεντροαριστεράς.
→ Διαβάστε επίσης: Σκάνδαλο ΟΠΕΚΕΠΕ: Η αμηχανία της κυβέρνησης και η ευκαιρία της αντιπολίτευσης
Η αριστερή αντιπολίτευση: σκανδαλολογία ή αναζήτηση δικαιοσύνης;
Ο ΣΥΡΙΖΑ και η Νέα Αριστερά βλέπουν στο σκάνδαλο μία ευκαιρία να χτυπήσουν την κυβέρνηση στο πιο αδύναμο σημείο της: την αξιοπιστία και τη διαχείριση του δημόσιου χρήματος. Στελέχη της Κουμουνδούρου ζητούν ευθέως Προανακριτική Επιτροπή, ενώ κατηγορούν τη ΝΔ για «επικοινωνιακή διαχείριση» και απόπειρα συγκάλυψης. Ο Σωκράτης Φάμελλος τόνισε πως η Εξεταστική Επιτροπή δεν πρέπει να γίνει εργαλείο συμψηφισμών και κάλεσε για «συνολική απάντηση στη διαφθορά»
Το πολιτικό διακύβευμα: ποιος θα καρπωθεί την κρίση
Σε επίπεδο πολιτικής στρατηγικής, κάθε κόμμα προσέρχεται στη σύγκρουση με ξεχωριστό στόχο:
Η ΝΔ επιδιώκει να ανακτήσει τον έλεγχο της ατζέντας, προβάλλοντας εικόνα θεσμικής ευθύνης και καθαρής γραμμής απέναντι σε ένα σύστημα που, όπως τονίζει, «εμπεριέχει λάθη όλων των κυβερνήσεων». Προσδοκά ότι η Εξεταστική θα εκτονώσει τη λαϊκή πίεση και θα απομακρύνει τις απαιτήσεις για Προανακριτική.
Το ΠΑΣΟΚ προσπαθεί να αυτοπροβληθεί ως η υπεύθυνη, θεσμική δύναμη που λέει «όχι» και στην κυβερνητική συγκάλυψη αλλά και στην αντιπολιτευτική λαϊκιστική εκμετάλλευση. Στοχεύει στους αναποφάσιστους της Κεντροαριστεράς που δεν πείθονται από τα κόμματα αυτού του χώρου, ούτε όμως κι από τον έτοιμο να επανακάμψει, Αλέξη Τσίπρα.
Ο ΣΥΡΙΖΑ ελπίζει να ξεφύγει από τα μονοψήφια ποσοστά και να εκφράσει τον κοινωνικό θυμό απέναντι στη «γαλάζια διαφθορά», με πρώτο βήμα τη συμπόρευση επί του θέματος με τη Νέα Αριστερά.
Πολιτικό ρίσκο για όλους
Η πολιτική μάχη για τον ΟΠΕΚΕΠΕ είναι μία δοκιμασία αντοχών για όλο το πολιτικό σύστημα. Για τη ΝΔ, αποτελεί ένα τεστ αξιοπιστίας σε μία κρίσιμη συγκυρία. Για το ΠΑΣΟΚ, ένα στοίχημα στρατηγικής και επιβίωσης. Για την Αριστερά, μία σπάνια ευκαιρία να επαναπροσδιορίσει τον ρόλο της.
Το κρίσιμο ερώτημα, ωστόσο, είναι αν το πολιτικό σύστημα συνολικά μπορεί να αντιμετωπίσει το σκάνδαλο όχι ως πεδίο επικοινωνιακών εντυπώσεων αλλά ως ευκαιρία κάθαρσης. Γιατί αν η υπόθεση ΟΠΕΚΕΠΕ καταλήξει κι αυτή σε ένα ακόμα επεισόδιο στείρας κομματικής αντιπαράθεσης, οι πολίτες δεν θα τιμωρήσουν μόνο τους υπαίτιους, αλλά και όσους απέτυχαν να δώσουν λύσεις.