Μια ομιλία με πολλούς αποδέκτες, προσεκτικά δομημένη και με πολλαπλές στοχεύσεις ήταν αυτή που εκφώνησε χθες το βράδυ από το βήμα του Βελλίδειου Συνεδριακού Κέντρου ο πρωθυπουργός, στα εγκαίνια της 89ης Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης.
Η φετινή ΔΕΘ αποτέλεσε για τον Κυριάκο Μητσοτάκη έναν κομβικό σταθμό: καθώς βρισκόμαστε στα μισά της δεύτερης θητείας του, χρησιμοποίησε το βήμα όχι μόνο για να παρουσιάσει ένα εκτεταμένο πλέγμα οικονομικών και κοινωνικών μέτρων, αλλά και για να χαράξει μια πολιτική στρατηγική που στοχεύει στην ανανέωση της κοινωνικής στήριξης προς τη Νέα Δημοκρατία ενόψει του 2027.
Το μείγμα παροχών, φορολογικών ελαφρύνσεων και συμβολικών πρωτοβουλιών είναι ενδεικτικό για όποιον θέλει να δει ποιες κατηγορίες πολιτών επιδιώκει να προσεταιριστεί η κυβέρνηση και πώς επιχειρεί να αντισταθμίσει τη φθορά της εξουσίας.
Οι βασικοί ωφελημένοι των μέτρων είναι οι εξής:
α. Οικογένειες σε συνάρτηση με το δημογραφικό
Η πρώτη μεγάλη παρέμβαση αφορά στην οικογένεια. Ο φορολογικός συντελεστής μειώνεται κλιμακωτά ανάλογα με τον αριθμό παιδιών: από το 22% πέφτει στο 18% για ένα παιδί, στο 16% για δύο, στο 9% για τρία και μηδενίζεται για όσες οικογένειες έχουν τέσσερα παιδιά. Η στόχευση είναι διπλή: αφενός οικονομική ενίσχυση οικογενειών μεσαίου εισοδήματος που πλήττονται από την ακρίβεια, αφετέρου ένα έμπρακτο κίνητρο για την αντιμετώπιση του οξύτατου δημογραφικού προβλήματος. Με τον τρόπο αυτό, η κυβέρνηση προσπαθεί να εδραιώσει δεσμούς με τη μεσαία τάξη, αλλά και να εμφανιστεί ως η μόνη δύναμη με συγκροτημένη στρατηγική για τη γονιμότητα και την οικογενειακή πολιτική.
β. Νέοι εργαζόμενοι και γενιά 20–30 ετών
Η δεύτερη παρέμβαση αφορά στη ριζική μείωση της φορολογίας για τους νέους. Όσοι είναι έως 25 ετών και έχουν εισόδημα μέχρι 20.000 ευρώ απαλλάσσονται πλήρως από τον φόρο εισοδήματος, ενώ οι 25–30 ετών θα φορολογούνται με συντελεστή μόλις 9% αντί για 22%. Πρόκειται για μια ξεκάθαρη προσπάθεια να σταλεί μήνυμα ελπίδας στη νεολαία, που συχνά αισθάνεται αποκλεισμένη από την αγορά εργασίας και απογοητευμένη από τις χαμηλές αμοιβές. Η επιλογή δεν είναι μόνο οικονομική. Είναι βαθιά πολιτική, αφού στοχεύει να ανακτήσει μια γενιά που έδειξε να παίρνει σημαντικές αποστάσεις από τη ΝΔ στις τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις.
γ. Μισθωτοί, επαγγελματίες και μεσαία τάξη
Η εξαγγελία για μείωση φορολογικών συντελεστών και δημιουργία ενδιάμεσου συντελεστή 39% για εισοδήματα 40.000–60.000 ευρώ στοχεύει στα δυναμικά στρώματα της μεσαίας τάξης: όσους επιστρέφουν από το εξωτερικό, αυτοαπασχολούμενους, νέους επιχειρηματίες. Πρόκειται για κοινωνικό ακροατήριο που θεωρείται κρίσιμο για το κυβερνών κόμμα, καθώς τα προηγούμενα χρόνια εξέφρασε έντονη δυσαρέσκεια λόγω των δυσβάστακτων φορολογικών βαρών.
δ. Συνταξιούχοι
Ιδιαίτερη σημασία είχε η εξαγγελία για την οριστική κατάργηση της «προσωπικής διαφοράς» ως το 2027. Το μέτρο αφορά περίπου 671.000 συνταξιούχους που έως τώρα δεν ωφελούνταν από τις αυξήσεις. Σε συνδυασμό με τις μειώσεις φόρων, η παρέμβαση απευθύνεται σε μια ηλικιακή κατηγορία με υψηλή εκλογική συμμετοχή, από την οποία η ΝΔ αντλεί παραδοσιακά ισχυρά ερείσματα.
ε. Κάτοικοι της περιφέρειας και των ακριτικών νησιών
Η κατάργηση του ΕΝΦΙΑ σε χωριά κάτω των 1.500 κατοίκων και η μείωση του ΦΠΑ κατά 30% σε νησιά κάτω των 20.000 κατοίκων αποτελούν μέτρα με ισχυρό συμβολικό φορτίο. Αναγνωρίζουν την εγκατάλειψη της υπαίθρου και τις δυσκολίες της νησιωτικότητας, ενώ ενισχύουν το αίσθημα κρατικής μέριμνας στις πιο ευάλωτες και γεωπολιτικά ευαίσθητες περιοχές.
στ. Μικροϊδιοκτήτες ακινήτων και ενοικιαστές
Η μείωση της φορολογίας για εισοδήματα από ενοίκια και η μόνιμη επιστροφή ενός ενοικίου κάθε Νοέμβριο είναι μέτρα τα οποία επιχειρούν να στηρίξουν τόσο τους ενοικιαστές που δοκιμάζονται από την κρίση στέγης όσο και τους μικροϊδιοκτήτες. Πρόκειται για μια προσπάθεια ισορροπίας σε ένα κοινωνικό ζήτημα με υψηλό πολιτικό κόστος.
ζ. Ένστολοι και διπλωμάτες
Αυξήσεις στα μισθολόγια των Ενόπλων Δυνάμεων, της Αστυνομίας, της Πυροσβεστικής, του Λιμενικού αλλά και των διπλωματών, δείχνουν ότι η κυβέρνηση συνεχίζει να επενδύει στην ενίσχυση θεσμών που συνδέονται με την ασφάλεια και την εξωτερική πολιτική, δηλαδή με κρίσιμα πεδία για τη διατήρηση συντηρητικού και πατριωτικού ακροατηρίου.
Πολιτική στόχευση και επανασυσπείρωση
Πέρα από τις οικονομικές εξαγγελίες, το πολιτικό αφήγημα του Κυριάκου Μητσοτάκη στη ΔΕΘ είχε σαφείς στόχους επανασυσπείρωσης μιας κοινωνικής πλειοψηφίας που του εξασφάλισε δυο απαντωτές εκλογικές νίκες το 2019 και το 2023.
Η σύγκριση της Ελλάδας του 2015 με το σήμερα, με έμφαση στη μείωση του χρέους, την αποκλιμάκωση της ανεργίας και την αύξηση των επενδύσεων, λειτουργεί ως «αφήγημα επιτυχίας» που αντιπαρατίθεται στον κίνδυνο αστάθειας. Ο κ. Μητσοτάκης επιχειρεί να πείσει ότι μόνο η Νέα Δημοκρατία μπορεί να εγγυηθεί οικονομική σταθερότητα σε καιρούς μεγάλων διεθνών αναταράξεων.
Επίσης, τα μέτρα καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα: από νέους και οικογένειες έως συνταξιούχους και αγρότες. Με αυτόν τον τρόπο, η κυβέρνηση προσπαθεί να περιορίσει τη φθορά από διαφορετικές πλευρές και να ανακτήσει κοινωνικά στρώματα που ένιωσαν παραμελημένα.
Επιπροσθέτως, οι αναφορές στην άμυνα, στην Κύπρο και στην ανάγκη ισχυρής διεθνούς παρουσίας εντάσσονται στη στρατηγική να συσπειρωθεί το πιο παραδοσιακό εκλογικό σώμα της ΝΔ, ιδιαίτερα σε περιβάλλον διεθνούς αστάθειας.
Επανειλημμένα ο πρωθυπουργός τόνισε ότι η Ελλάδα διαθέτει το πλεονέκτημα της σταθερής κυβέρνησης, σε αντίθεση με χώρες όπως η Γαλλία. Το μήνυμα είναι σαφές: η εναλλαγή εξουσίας εγκυμονεί κινδύνους, ενώ η παραμονή της Νέας Δημοκρατίας στην κυβέρνηση αποτελεί εγγύηση.
Τέλος, κατηγορώντας την αντιπολίτευση για «όχι σε όλα» και για ατεκμηρίωτη γκρίνια, ο πρωθυπουργός προσπαθεί να εμφανίσει το κυβερνών κόμμα ως τον μοναδικό σοβαρό και αξιόπιστο φορέα διακυβέρνησης.
Το «πακέτο ΔΕΘ» ως ανάχωμα
Η γενναιοδωρία των κυβερνητικών εξαγγελιών δεν προέκυψε για εντυπωσιασμό. Η κυβέρνηση γνωρίζει ότι η ακρίβεια παραμένει το κεντρικό πρόβλημα των νοικοκυριών και ότι η κοινωνική δυσαρέσκεια αυξάνεται. Έτσι, το «πακέτο ΔΕΘ» λειτουργεί ως ανάχωμα: επιχειρεί να μετατρέψει τη δημοσιονομική σταθερότητα σε πολιτικό κεφάλαιο, δείχνοντας ότι η χώρα έχει πλέον «χώρο» για φοροελαφρύνσεις και ενισχύσεις.
Παράλληλα, οι παρεμβάσεις στηρίζουν κρίσιμες εκλογικές δεξαμενές:
- τη νεολαία που κινδυνεύει με αποχή ή ψήφο διαμαρτυρίας,
- τη μεσαία τάξη που συχνά αμφιταλαντεύεται,
- τους συνταξιούχους που παραμένουν πολιτικά βαρύνοντες,
- τους κατοίκους ακριτικών περιοχών, οι οποίοι κουβαλούν έντονο συμβολισμό εθνικής συνοχής.
Ανανεωμένο κοινωνικό συμβόλαιο
Η ομιλία Μητσοτάκη στη φετινή ΔΕΘ 2025 δεν ήταν απλώς ένας κατάλογος παροχών. Αποτέλεσε την έκφραση μιας συνειδητής πολιτικής στρατηγικής. Με στοχευμένα μέτρα που αφορούν σε διαφορετικές κοινωνικές κατηγορίες, ο πρωθυπουργός επιχειρεί να αναχαιτίσει τη φθορά, να καλλιεργήσει αίσθημα δικαιοσύνης και να ξαναχτίσει δεσμούς εμπιστοσύνης με κρίσιμες δεξαμενές ψηφοφόρων.
Το κεντρικό μήνυμα του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι διπλό: η Νέα Δημοκρατία παραμένει η μόνη δύναμη που μπορεί να εξασφαλίσει σταθερότητα και ευημερία, ενώ ταυτόχρονα ακούει τις ανησυχίες των πολιτών και τους επιστρέφει το μέρισμα της ανάπτυξης.
Σε μια συγκυρία διεθνούς αβεβαιότητας και εσωτερικών πιέσεων, η φετινή ΔΕΘ επιχειρείται να λειτουργήσει ως απόπειρα ανανέωσης του κοινωνικού συμβολαίου της Νέας Δημοκρατίας με την ελληνική κοινωνία.