Η ανακοίνωση του ενδιαφέροντος της αμερικανικής Chevron για τα τέσσερα θαλάσσια οικόπεδα νότια και νοτιοδυτικά της Κρήτης που προκήρυξε η ελληνική κυβέρνηση αποτελεί μια εξέλιξη με έντονο γεωπολιτικό βάρος, πέραν της αδιαμφισβήτητης επενδυτικής της αξίας, που αγγίζει την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης, την ισορροπία δυνάμεων στην Ανατολική Μεσόγειο και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Ψήφος εμπιστοσύνης στην Ελλάδα
Η εμπλοκή ενός ενεργειακού κολοσσού όπως η Chevron, με ισχυρές αναφορές στο «βαθύ» αμερικανικό κράτος, ενισχύει θεαματικά το διεθνές προφίλ της Ελλάδας ως χώρας με ενεργειακές προοπτικές. Μετά την πολυετή καθυστέρηση στην αξιοποίηση των θαλάσσιων οικοπέδων, η παρουσία της Chevron λειτουργεί ως «ψήφος εμπιστοσύνης» στη γεωλογική σημασία της περιοχής και ταυτόχρονα ως έμπρακτη στήριξη των ελληνικών θέσεων έναντι της Τουρκίας.
Η γεωγραφική θέση των οικοπέδων, σε περιοχή που επικαλύπτεται από τις μονομερείς διεκδικήσεις του τουρκολιβυκού μνημονίου του 2019, σημαίνει ότι η αξιοποίησή τους δεν είναι απλώς οικονομικό ζήτημα, αλλά πράξη κυριαρχίας. Η Ελλάδα, με τη συνεργασία μιας αμερικανικής πολυεθνικής, ενισχύει την ικανότητά της να προβάλει τα δικαιώματά της στην υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ της.
Τουρκικές διεκδικήσεις και «Γαλάζια Πατρίδα»
Η Τουρκία έχει επενδύσει πολύ πολιτικά και διπλωματικά στην προώθηση της «Γαλάζιας Πατρίδας», του δόγματος που επιχειρεί να επεκτείνει την τουρκική επιρροή στην Ανατολική Μεσόγειο. Το μνημόνιο που υπέγραψε με την κυβέρνηση της Τρίπολης το 2019 παραβλέπει πλήρως τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας νότια της Κρήτης και επιχειρεί να οριοθετήσει θαλάσσιες ζώνες με βάση μια ανύπαρκτη γεωγραφική «συνέχεια».
Η είσοδος της Chevron στην περιοχή αποδυναμώνει τις τουρκικές αξιώσεις. Καθώς η εταιρεία είναι αμερικανικών συμφερόντων, η Άγκυρα γνωρίζει ότι κάθε κίνηση αμφισβήτησης δεν θα είναι πλέον μόνο ελληνοτουρκικό ζήτημα, αλλά και πεδίο πιθανής έντασης με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Έτσι, η παρουσία της Chevron λειτουργεί ως έμμεση «ασπίδα» έναντι της τουρκικής προκλητικότητας.
Ενεργειακή κρίση και στρατηγικό ενδιαφέρον
Η ενεργειακή κρίση που προκάλεσε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία κατέστησε σαφές ότι η Ευρώπη χρειάζεται εναλλακτικές πηγές φυσικού αερίου. Η Ανατολική Μεσόγειος είναι μία από αυτές, και η εμπλοκή της Chevron δίνει σήμα πως οι ΗΠΑ δεν αφήνουν την περιοχή εκτός στρατηγικού ενδιαφέροντος.
Για την Ουάσινγκτον, η συμμετοχή της Chevron στα οικόπεδα της Κρήτης εξυπηρετεί διπλό στόχο: Πρώτον, στηρίζει μια σύμμαχο χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ και δεύτερον περιορίζει την τουρκική δυνατότητα να μονοπωλήσει την κυριαρχία της στην Ανατολική Μεσόγειο. Για τις Βρυξέλλες, η Ελλάδα ενισχύεται ως ενεργειακή πύλη, στοιχείο που ταιριάζει με τα σχέδια διαφοροποίησης από το ρωσικό αέριο.
Λιβύη και περιφερειακή σταθερότητα
Επίσης, δεν πρέπει να παραγνωρίζεται ότι τα ελληνικά οικόπεδα «συνορεύουν» γεωπολιτικά με τη Λιβύη, μια χώρα βυθισμένη στη διχόνοια. Η κυβέρνηση της Τρίπολης εξακολουθεί να στηρίζεται πολιτικά από την Άγκυρα, ενώ η Ανατολική Λιβύη του στρατηγού Χαφτάρ έχει διαφορετικούς προσανατολισμούς. Η ύπαρξη ενεργειακών συμφερόντων αμερικανικής εταιρείας στα νερά νότια της Κρήτης μπορεί να λειτουργήσει ως σταθεροποιητικός παράγων, μειώνοντας τον χώρο για μονομερείς κινήσεις από την Τρίπολη.
→ Διαβάστε επίσης: Ελλάδα - Τουρκία: Κλειστό πόκερ πάνω στην «τσόχα» της Λιβύης
Επενδυτικές προοπτικές και προκλήσεις
Αν τα γεωλογικά δεδομένα επιβεβαιωθούν, η Ελλάδα θα μπορούσε να αποκτήσει νέες πηγές εσόδων και να μειώσει την εξάρτησή της από εισαγόμενα καύσιμα. Ωστόσο, η εξόρυξη σε μεγάλα θαλάσσια βάθη συνεπάγεται υψηλό κόστος και σημαντικές περιβαλλοντικές προκλήσεις. Η πολιτική διαχείριση του έργου θα πρέπει να ισορροπήσει ανάμεσα στις επενδυτικές φιλοδοξίες, τις διεθνείς συμμαχίες και τις ανησυχίες της κοινωνίας για την κλιματική αλλαγή.
Σε κάθε περίπτωση, η δέσμευση της Chevron προσδίδει αξιοπιστία στο εγχείρημα και δημιουργεί πίεση για σταθερή στρατηγική από πλευράς Αθήνας, η οποία οφείλει να αποφύγει τις παλινωδίες του παρελθόντος.
Ουσιαστικά, η παρουσία της Chevron στα οικόπεδα νότια της Κρήτης αποτελεί μια εξέλιξη που ενισχύει τη γεωστρατηγική θέση της Ελλάδας, επαναφέρει στο προσκήνιο τη σημασία της Ανατολικής Μεσογείου και θέτει νέα δεδομένα για τις ισορροπίες δυνάμεων στην περιοχή.
Από την Ουάσινγκτον ως τις Βρυξέλλες, το μήνυμα είναι σαφές: η Ανατολική Μεσόγειος δεν είναι χώρος όπου η Τουρκία μπορεί να συμπεριφέρεται ως να έχει το μονοπώλιο, αλλά είναι πεδίο συνεργασίας όπου η Ελλάδα μπορεί να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
