Ένα από τα παράδοξα της ελληνικής πολιτικής είναι ότι πολλές φορές ξεσπούν αιφνίδιες εσωτερικές κρίσεις όχι τόσο στις κυβερνήσεις, όσο στις αξιωματικές αντιπολιτεύσεις, όπως συμβαίνει τις τελευταίες ημέρες με το ΠΑΣΟΚ.

Στη Χαριλάου Τρικούπη το κλίμα φορτίστηκε επικίνδυνα την εβδομάδα που πέρασε. Οι δημόσιες παρεμβάσεις κορυφαίων στελεχών, οι αιχμές για τον τρόπο λειτουργίας του κόμματος και η συζήτηση γύρω από τη φυσιογνωμία του ΠΑΣΟΚ επανάφεραν το γνώριμο φαινόμενο της εσωστρέφειας. 

Κι ενώ ο Νίκος Ανδρουλάκης προσπαθεί να οικοδομήσει την εικόνα ενός σύγχρονου κόμματος που μπορεί να αποτελέσει πειστική εναλλακτική απέναντι στη Νέα Δημοκρατία, η επικοινωνιακή ατζέντα κυριαρχείται από εσωτερικές αντιπαραθέσεις.

Βολές εκ των έσω

Πρόσωπα με αυξημένο ειδικό βάρος, όπως οι Παύλος Γερουλάνος, Χάρης Δούκας, Χάρης Καστανίδης και Άννα Διαμαντοπούλου, δεν έκρυψαν τον προβληματισμό τους. Ο κ.Γερουλάνος μίλησε για δημοσκοπική ακινησία και ζήτησε συνέδριο ουσίας΄. 

Ο κ. Καστανίδης αναφέρθηκε σε θεσμική αδράνεια, ενώ η κ. Διαμαντοπούλου προειδοποίησε να μη διολισθήσει το κόμμα σε λαϊκιστικές πρακτικές «α λα ΣΥΡΙΖΑ». 

Ο κ. Δούκας ζήτησε ανοιχτό συνέδριο, όπου ο πρόεδρος του κόμματος θα δεσμευτεί να μην συνεργαστεί επ’ ουδενί με τη Νέα Δημοκρατία, ενώ ο Δήμαρχος Αθηναίων τόνισε την ανάγκη θεσμικής λειτουργίας του ΠΑΣΟΚ.

Αυτές οι τοποθετήσεις δημιούργησαν μια εικόνα διασταυρούμενων πυρών, που σε μεγάλο βαθμό έσβησαν επικοινωνιακά την προσπάθεια της ηγεσίας να προβάλει το κυβερνητικό πρόγραμμα που παρουσίασε στη ΔΕΘ.

Οι δημοσκοπήσεις δεν ευνοούν τον Ανδρουλάκη

Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ προσπάθησε να κλείσει το νέο μέτωπο που δημιουργήθηκε απρόσμενα, αποφεύγοντας προσωπικές αντιπαραθέσεις. Δήλωσε ότι τα ζητήματα έχουν απαντηθεί και ότι η μόνη προτεραιότητα είναι η πολιτική αλλαγή απέναντι στη ΝΔ. Παράλληλα χαρακτήρισε το πρόγραμμα που κατέθεσε στη ΔΕΘ ως «ευαγγέλιο της νίκης» και κάλεσε τα στελέχη να δώσουν τη μάχη της εξωστρέφειας.

Ωστόσο, όσο κι αν ο Νίκος Ανδρουλάκης επιχειρεί να αλλάξει την ατζέντα, η εικόνα ενός κόμματος σε διαρκή εσωτερικό αναβρασμό λειτουργεί ανασταλτικά για την αξιοπιστία του αφηγήματος περί «εναλλακτικής διακυβέρνησης».

Η συζήτηση τροφοδοτείται και από τα δημοσκοπικά ποσοστά. Το ΠΑΣΟΚ εμφανίζεται να ανεβαίνει οριακά, χωρίς όμως να εκτινάσσεται. Η Χαριλάου Τρικούπη επικαλείται τα ποιοτικά στοιχεία, τα οποία δείχνουν μεγαλύτερη αποδοχή του σχεδίου του κόμματος σε σχέση με το εκλογικό του ποσοστό. Ωστόσο, οι επικριτές θεωρούν ότι η στασιμότητα είναι σημάδι πως η στρατηγική δεν αποδίδει.

Ο Παύλος Γερουλάνος μάλιστα έθεσε «τελεσίγραφο» για αλλαγές, ζητώντας ουσιαστική δημοσκοπική ανάκαμψη μέσα σε δίμηνο, αλλιώς, όπως είπε, θα χρειαστεί αλλαγή στρατηγικής. Οι παρεμβάσεις αυτές δείχνουν ότι το εσωκομματικό ρήγμα δεν αφορά απλώς προσωπικές φιλοδοξίες, αλλά αγγίζει τον πυρήνα της πολιτικής κατεύθυνσης.

Η κυβέρνηση, παρά τη φθορά της, εξακολουθεί να διατηρεί σαφές δημοσκοπικό προβάδισμα, κάτι που δημιουργεί σοβαρό πρόβλημα στη στρατηγική Ανδρουλάκη. Το ΠΑΣΟΚ θα ήθελε να εμφανιστεί ως ώριμη εναλλακτική λύση, όμως η δημοσκοπική στασιμότητα φέρνει εσωστρέφεια κι αυτή του στερεί τη δυνατότητα να αξιοποιήσει τα λάθη της ΝΔ. 

Οι αναφορές στην «προχειρότητα και ερασιτεχνισμό» της κυβέρνησης για το ναυάγιο της συνάντησης Μητσοτάκη – Ερντογάν, αν και αιχμηρές, επισκιάστηκαν επικοινωνιακά από τις εσωτερικές κόντρες.

Ανησυχία κομματικών στελεχών

Την ίδια στιγμή, το ΠΑΣΟΚ δεν έχει καταφέρει να αξιοποιήσει ούτε τα κενά που αφήνει η αντιπολίτευση του ΣΥΡΙΖΑ. Ο κ.Ανδρουλάκης προσπαθεί να διαφοροποιηθεί από την ριζοσπαστική πολιτική τακτική της Κουμουνδούρου, προβάλλοντας ένα αφήγημα θεσμικής σοβαρότητας. Όμως οι πολίτες βλέπουν ένα κόμμα που ακόμα παλεύει με τα εσωτερικά του και δεν μπορούν εύκολα να το φανταστούν ως δύναμη ουσιαστικής εναλλακτικής λύσης.

Κομματικά στελέχη της περιφέρειας εκφράζουν ανησυχία ότι οι εσωτερικές τριβές αποθαρρύνουν τα μεσαία και νεότερα στελέχη, που θα έπρεπε να βγαίνουν μπροστά. Όπως σημειώνουν, η κοινωνία δεν ασχολείται με το αν το κόμμα χρειάζεται ή όχι συνέδριο, αλλά με το αν έχει λύσεις για την ακρίβεια, το εισόδημα και την παιδεία. Η αίσθηση ότι το ΠΑΣΟΚ αναλώνεται σε εσωτερικά ζητήματα, την ώρα που οι πολίτες πιέζονται από την καθημερινότητα, απομακρύνει από το κόμμα μεγάλες δεξαμενές της κοινωνίας.

Η εικόνα ενός κόμματος που δαπανά ενέργεια σε εσωτερικές έριδες είναι επιζήμια, ειδικά σε μια συγκυρία όπου οι πολίτες αναζητούν απαντήσεις για την ακρίβεια, την υγεία και τις διεθνείς προκλήσεις. Αντί οι συζητήσεις να επικεντρώνονται στο πρόγραμμα προοδευτικής διακυβέρνησης, κυριαρχεί το αφήγημα περί «κύκλου εσωστρέφειας».

Πηγές κοντά στη Χαριλάου Τρικούπη σημειώνουν ότι αυτό λειτουργεί αντικειμενικά ως τροχοπέδη για τη στρατηγική Ανδρουλάκη. Η αξιοπιστία μιας εναλλακτικής πρότασης δεν εξαρτάται μόνο από την τεκμηρίωση του προγράμματος, αλλά και από την ενότητα και πειθαρχία με την οποία αυτό το πρόγραμμα προβάλλεται.

Το ΠΑΣΟΚ βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι. Από τη μια πλευρά, η ηγεσία του επιχειρεί να πείσει ότι έχει σχέδιο διακυβέρνησης, όμως από την άλλη, οι εσωτερικές τριβές ακυρώνουν σε μεγάλο βαθμό αυτή την προσπάθεια. Η «εξ αντικειμένου» δυσκολία είναι εμφανής: ένα κόμμα που εμφανίζεται διχασμένο δύσκολα μπορεί να πείσει ότι είναι έτοιμο να κυβερνήσει.

Η επόμενη περίοδος θα δείξει αν ο Νίκος Ανδρουλάκης θα καταφέρει να κλείσει τον κύκλο της εσωστρέφειας και να επαναφέρει το ΠΑΣΟΚ σε τροχιά ουσιαστικής πολιτικής και δημοσκοπικής ανάκαμψης. Μέχρι τότε, η στρατηγική του να παρουσιαστεί ως αξιόπιστη εναλλακτική απέναντι στη ΝΔ παραμένει αμφισβητούμενη, εντός κι εκτός κόμματος.

Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!