Η απόφαση της κυβέρνησης να αναστείλει τη λειτουργία 204 υποκαταστημάτων των ΕΛΤΑ προκάλεσε ένα κύμα αντιδράσεων που ξεπερνά τα όρια μιας τυπικής διοικητικής μεταρρύθμισης. Παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση επιμένει πως πρόκειται για επιχειρησιακή επιλογή της διοίκησης των Ταχυδρομείων και όχι για πολιτική απόφαση, η πολιτική διάσταση είναι πλέον αδιαμφισβήτητη. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός φέρνει το θέμα στη Βουλή την Τρίτη, αναγνωρίζοντας εμμέσως πλην σαφώς ότι η κοινωνική δυσαρέσκεια έχει λάβει απρόβλεπτες διαστάσεις.
Η αιφνιδιαστική ανακοίνωση για τα «λουκέτα» στα υποκαταστήματα, κυρίως στην περιφέρεια, αιφνιδίασε και το ίδιο το κυβερνητικό επιτελείο. Δεν είναι λίγοι οι βουλευτές της ΝΔ που δέχθηκαν μαζικά τηλεφωνήματα από τις τοπικές κοινωνίες, χωρίς να έχουν στη διάθεσή τους ένα οπλοστάσιο επιχειρημάτων για να στηρίξουν την κυβερνητική πολιτική.
Στελέχη του κυβερνητικού μηχανισμού μιλούν για επικοινωνιακό στραβοπάτημα, καθώς το Μέγαρο Μαξίμου δεν είχε προετοιμαστεί να αντιμετωπίσει την οργή δημάρχων, αγροτών και ηλικιωμένων που βλέπουν τις δημόσιες υπηρεσίες να απομακρύνονται από τις τοπικές κοινωνίες.
Δεν είναι λίγοι οι βουλευτές της ΝΔ που δέχθηκαν μαζικά τηλεφωνήματα από τις τοπικές κοινωνίες, χωρίς να έχουν στη διάθεσή τους ένα οπλοστάσιο επιχειρημάτων για να στηρίξουν την κυβερνητική πολιτική.
Επικοινωνιακό αλλά κυρίως κοινωνικό το θέμα
Η ουσία όμως δεν είναι μόνο επικοινωνιακή. Τα ΕΛΤΑ, οργανισμός με ιστορία σχεδόν δύο αιώνων, αποτελούν σημείο κοινωνικής συνοχής για δεκάδες κοινότητες, ιδίως σε νησιά και ορεινά χωριά, όπου ο ταχυδρόμος δεν είναι απλώς δημόσιος υπάλληλος αλλά κοινωνικός σύνδεσμος, μεταφορέας ειδήσεων, συντάξεων, δεμάτων και ανθρωπιάς. Η κατάργηση αυτών των υποκαταστημάτων, έστω και υπό το πρόσχημα του «εξορθολογισμού», αγγίζει τον πυρήνα της σχέσης κράτους–πολίτη στην επαρχία.
Η κυβέρνηση αντιτείνει ότι η μεταρρύθμιση είναι αναπόφευκτη. Το 90% του επιστολικού προϊόντος έχει χαθεί την τελευταία δεκαετία, ενώ τα φυσικά καταστήματα των ΕΛΤΑ απορροφούν το 45% του συνολικού λειτουργικού κόστους, αποφέροντας λιγότερο από το 10% των εσόδων.
Η διοίκηση υποστηρίζει πως η καθολική ταχυδρομική υπηρεσία θα διατηρηθεί μέσω 1.400 ταχυδρόμων, 500 συνεργατών και 400 πρακτόρων courier, που θα εξυπηρετούν τους πολίτες κατ’ οίκον. Το σχέδιο «ΕΛΤΑ στο σπίτι» συνοδεύεται από τηλεφωνική γραμμή και ψηφιακές εφαρμογές για ραντεβού. Ωστόσο, για χιλιάδες ηλικιωμένους και ανθρώπους χωρίς πρόσβαση στην τεχνολογία, αυτά παραμένουν μάλλον ανεφάρμοστα στην πράξη.
Διαβάστε επίσης: Γρ. Σκλήκας (ΕΛΤΑ): Περίπου 100 καταστήματα στην Περιφέρεια θα μείνουν ανοιχτά - Δευτέρα κλείνουν μόνο στα αστικά κέντρα
Βολές από την Αντιπολίτευση και κυβερνητικούς βουλευτές
Η αντιπολίτευση βλέπει στην απόφαση ένα ακόμα δείγμα κυβερνητικής αποσύνδεσης από την κοινωνία. Το ΠΑΣΟΚ έκανε λόγο για απόφαση χωρίς διαβούλευση, που απειλεί τον καθολικό χαρακτήρα των υπηρεσιών. Ο ΣΥΡΙΖΑ έκανε λόγο για «διάλυση των ΕΛΤΑ» και κατέθεσε αίτημα κοινής συνεδρίασης των Επιτροπών Οικονομικών και Παραγωγής & Εμπορίου, με τη στήριξη όλων των κομμάτων.
Ο Σωκράτης Φάμελλος προειδοποίησε να μην κλείσουν τα υποκαταστήματα πριν τη συζήτηση στη Βουλή, επισημαίνοντας ότι πλήττονται οι συνταξιούχοι, οι αγρότες και οι τοπικές κοινωνίες.
Ακόμη και «γαλάζιοι» βουλευτές, όπως ο Στέλιος Πέτσας και η Μαρία Συρεγγέλα παραδέχθηκαν ότι υπάρχουν προβλήματα εξυπηρέτησης και κάλεσαν σε επανεξέταση του σχεδίου.
Διαβάστε επίσης: Κ. Χατζηδάκης για ΕΛΤΑ: Δεν είχε εξηγηθεί στην κοινωνία η οξύτητα του προβλήματος
Ισορροπία μεταξύ εξυγίανσης και κοινωνικής συνοχής
Η κυβέρνηση από την πλευρά της επιχειρεί να ισορροπήσει ανάμεσα στην ανάγκη εξυγίανσης και στη διατήρηση κοινωνικής συνοχής. Οι μεταρρυθμίσεις σε οργανισμούς κοινής ωφέλειας είναι αναγκαίες, όμως απαιτούν πολιτική προετοιμασία, ενημέρωση των τοπικών κοινωνιών και κοινωνικό διάλογο, δηλαδή στοιχεία που έλειψαν από αυτή την υπόθεση.
Η κυβέρνηση, εγκλωβισμένη στη λογική της τεχνοκρατικής αποτελεσματικότητας, παρέβλεψε τον συμβολισμό: τα ταχυδρομεία δεν είναι απλώς σημεία εξυπηρέτησης· είναι αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής ζωής εκατοντάδων χιλιάδων πολιτών.
Οι μεταρρυθμίσεις σε οργανισμούς κοινής ωφέλειας είναι αναγκαίες, όμως απαιτούν πολιτική προετοιμασία, ενημέρωση των τοπικών κοινωνιών και κοινωνικό διάλογο, δηλαδή στοιχεία που έλειψαν από αυτή την υπόθεση.
Επιπλέον, η απόφαση ανέδειξε θεσμικές αδυναμίες στη σχέση κυβέρνησης–Υπερταμείου. Το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης δηλώνει αναρμόδιο, καθώς τα ΕΛΤΑ ανήκουν στο Υπερταμείο, το οποίο λαμβάνει τις στρατηγικές αποφάσεις. Όμως, όταν πρόκειται για κοινωνικές επιπτώσεις τέτοιας κλίμακας, η κυβέρνηση δεν μπορεί να κρύβεται πίσω από νομικές λεπτομέρειες. Οι πολίτες δεν απευθύνονται στο Δ.Σ. του Υπερταμείου αλλά στην κυβέρνηση που τους διοικεί.
Υψηλό κοινωνικό κόστος
Σε πολιτικό επίπεδο, το ζήτημα των ΕΛΤΑ προστίθεται σε μια σειρά αποφάσεων με υψηλό κοινωνικό κόστος, από την τροπολογία για τον Άγνωστο Στρατιώτη μέχρι τις καθυστερήσεις στις αποζημιώσεις αγροτών. Κάθε τέτοια υπόθεση επιβεβαιώνει ότι η κυβέρνηση δείχνει όλο και περισσότερα δείγματα ότι έχει απωλέσει το «κοινωνικό αισθητήριο» που κάποτε της έδινε πολιτική υπεροχή.
Οι αντιδράσεις δεν περιορίζονται πια στην αντιπολίτευση αλλά διαπερνούν και τις γραμμές της ΝΔ, προμηνύοντας έναν δύσκολο χειμώνα στο εσωτερικό της.
Κρίσιμη η συνεδρίαση στη Βουλή την Τρίτη
Η ουσία είναι πως οι μεταρρυθμίσεις δεν απορρίπτονται από την κοινωνία όταν είναι δίκαιες, διαφανείς και πολιτικά τεκμηριωμένες με πειστικό τρόπο. Απορρίπτονται όταν γίνονται ερήμην της. Τα ΕΛΤΑ χρειάζονται πράγματι εξυγίανση. Όμως, χρειάζονται μια εξυγίανση που δεν θα ισοδυναμεί με κοινωνική ερημοποίηση.
Αν η κυβέρνηση επιθυμεί να παρουσιάσει ένα μεταρρυθμιστικό πρόσωπο, οφείλει να αποδείξει ότι μπορεί να συνδυάσει τον εκσυγχρονισμό με τη δικαιοσύνη, όχι να τον επιβάλλει ως τετελεσμένο γεγονός.
Η συνεδρίαση της Τρίτης στη Βουλή θα είναι μια κρίσιμη δοκιμασία όχι μόνο για το μέλλον των ΕΛΤΑ, αλλά και για το κατά πόσο η κυβέρνηση μπορεί ακόμη να ακούει την κοινωνία την οποία διοικεί.-
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
