Αν κάτι επιβεβαίωσε (και) η χθεσινή συνεδρίαση της Εξεταστικής Επιτροπής για τον ΟΠΕΚΕΠΕ, είναι ότι ο θεσμός αυτός έχει χάσει τον λόγο ύπαρξής του. Όχι απλώς δεν διερευνά, αλλά λειτουργεί σαν σκηνικό όπου τα κόμματα παίζουν ξανά και ξανά τον ίδιο κουρασμένο ρόλο: να αποδείξουν ότι «φταίει ο άλλος». Το πραγματικό σκάνδαλο, δηλαδή οι στρεβλώσεις στη διαχείριση των αγροτικών επιδοτήσεων και οι πολιτικές ευθύνες πίσω από αυτό, πνίγεται μέσα σε μια παράσταση ένθεν κακείθεν, χωρίς ίχνος αυτογνωσίας.
Αψιμαχίες αντί για διερεύνηση
Η εικόνα των τελευταίων ημερών ήταν αποκαλυπτική. Αντί να εστιάσουν στην ουσία της υπόθεσης, δηλαδή στο πώς έγιναν οι κατανομές του εθνικού αποθέματος, ποιοι έλεγχαν, ποιοι αποφάσιζαν και με ποια κριτήρια, οι εκπρόσωποι των κομμάτων ξόδεψαν το μεγαλύτερο μέρος της συνεδρίασης σε μικροκομματικές αψιμαχίες.
Αφορμή ήταν η κατάθεση του αντιπεριφερειάρχη Κρήτης, Σταύρου Τζεδάκη, που εξελίχθηκε σε έναν ακόμη γύρο πολιτικής αντιπαράθεσης. Η συνεδρίαση διακόπηκε μέσα σε φωνές και εκατέρωθεν αιχμές, σε ένα θέατρο που όσο και αν επαναλαμβάνεται, εξακολουθεί να απογοητεύει.
Η ουσία θάβεται κάτω από την ένταση
Το πραγματικό πρόβλημα είναι το γεγονός ότι η ένταση έχει αντικαταστήσει την έρευνα. Κάθε ερώτηση διατυπώνεται όχι για να διαφωτίσει ένα σημείο, αλλά για να στηρίξει ένα αφήγημα. Κάθε αντίδραση δεν έχει στόχο την αλήθεια, αλλά τις εντυπώσεις. Ακόμη και όταν ανακύπτουν ουσιαστικά στοιχεία, θάβονται κάτω από το βάρος της κομματικής αξιοποίησης.
Το ίδιο συνέβη και με την υπόθεση Ξυλούρη («φραπές»). Η άρνηση του μάρτυρα να καταθέσει, αντί να αποτελέσει αφορμή θεσμικής αντιμετώπισης, με βίαιη προσαγωγή ή άμεση παρέμβαση της Δικαιοσύνης, μετατράπηκε σε επικοινωνιακό εργαλείο.
Η αντιπολίτευση αποχώρησε για να καταγγείλει «ομερτά» και «σκοτάδι». Η κυβέρνηση έστειλε τον μάρτυρα στον εισαγγελέα. Όμως πίσω από τις δηλώσεις, η ουσία χάθηκε: ένας κρίσιμος μάρτυρας δεν κατέθεσε και η Επιτροπή έμεινε να παίζει επικοινωνιακό πινγκ-πονγκ.
Το ίδιο μοτίβο φάνηκε και με την περίπτωση Στρατάκη («χασάπης»). Για μήνες παρουσιάστηκε ως «κεντρικός κρίκος» ενός υποτιθέμενου δικτύου. Χθες, τα ίδια κόμματα που τον έσερναν στα δελτία ειδήσεων τον απάλλαξαν από κάθε υποψία! Όχι επειδή προέκυψαν νέα στοιχεία, αλλά επειδή διαπίστωσαν ότι δεν μπορούσαν να στηρίξουν το αφήγημά τους.
Η Νέα Δημοκρατία έσπευσε να επισημάνει ότι ποτέ δεν υιοθέτησε τις καταγγελίες σε βάρος του. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης έκαναν οπισθοχώρηση χωρίς να δώσουν εξηγήσεις για τη ρητορική των προηγούμενων εβδομάδων. Έτσι καταρρίπτεται κάθε ίχνος αξιοπιστίας.
Κανείς δεν θέλει πραγματική κάθαρση
Σε όλο αυτό το σκηνικό υπάρχει μια σταθερά: κανείς δεν φαίνεται να θέλει πραγματική κάθαρση. Η κυβέρνηση πιέζει την ιδέα ότι το ζήτημα είναι «διαχρονικό» και άρα «διακομματικό», αφήνοντας να εννοηθεί ότι όλοι έχουν μερίδιο ευθύνης και ότι η σημερινή διοίκηση απλώς κληρονόμησε προβλήματα.
Η αντιπολίτευση προσπαθεί να αποδείξει ότι το σκάνδαλο είναι πρωτίστως «της κυβέρνησης», ότι επί της τωρινής περιόδου γιγαντώθηκε, συσκοτίστηκε και έφτασε σε οριακό σημείο.
Τα δύο αφηγήματα είναι πλήρως ασύμβατα. Και όταν έχεις δύο ασύμβατες γραμμές, δεν μπορεί να υπάρξει κοινό πόρισμα. Αυτό δεν είναι πρόβλεψη, είναι βεβαιότητα.
Μια διαδικασία που δεν πείθει κανέναν
Η Εξεταστική θα καταλήξει, όπως σχεδόν όλες πριν από αυτήν, σε ξεχωριστά πορίσματα που απλώς θα επιβεβαιώνουν τις κομματικές θέσεις με διαφορετικές λέξεις.
Και έτσι η κοινωνία θα παρακολουθεί ξανά μια διαδικασία που κανονικά θα έπρεπε να την αφορά άμεσα, γιατί αφορά δισεκατομμύρια ευρώ σε ευρωπαϊκούς πόρους, την αξιοπιστία των ελέγχων, τη λειτουργία της αγροτικής οικονομίας, αλλά έχει μετατραπεί σε μια βαρετή, κενή περιεχομένου, προβλέψιμη σύγκρουση χωρίς καμία απόδοση ευθύνης.
→ Διαβάστε επίσης: ΟΠΕΚΕΠΕ: Κορυφώνεται το blame game ΝΔ και ΠΑΣΟΚ για το σκάνδαλο
Η παραίτηση της κοινωνίας
Η μεγαλύτερη απώλεια δεν είναι η χαμένη αλήθεια. Είναι ότι η κοινή γνώμη έχει πια εκπαιδευτεί να μην περιμένει τίποτα από μια Εξεταστική. Κι αυτό είναι το πιο ανησυχητικό σημείο: όταν οι πολίτες παραιτούνται από την απαίτηση για λογοδοσία, τα κόμματα θεωρούν ότι μπορούν να συνεχίζουν με την ίδια ευκολία το παιχνίδι τους.
Η Εξεταστική του ΟΠΕΚΕΠΕ θα μπορούσε να ήταν μια ευκαιρία να σπάσει αυτός ο κύκλος. Αντί γι’ αυτό, απλώς απέδειξε πόσο βαθιά έχει ριζώσει.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
