Οι τελευταίες ημέρες εισέφεραν μια ακόμα απογοήτευση της πολιτικής προς την κοινωνία, ως προς τη διερεύνηση του σκανδάλου του ΟΠΕΚΕΠΕ. Η Εξεταστική, που ξεκίνησε με φιλοδοξία να ρίξει φως σε ένα σύστημα επιδοτήσεων όπου διαχρονικά έχουν ακουστεί καταγγελίες για αδιαφάνεια, ρουσφέτια και πελατειακές σχέσεις, έχει πλέον μετατραπεί σε μια από τις πλέον χαρακτηριστικές περιπτώσεις κοινοβουλευτικής ανεπάρκειας.
Το πρόβλημα δεν περιορίζεται σε μια πλευρά. Αντίθετα, αυτό που καταγράφεται τις τελευταίες ημέρες είναι μια σχεδόν συλλογική αδυναμία των πολιτικών δυνάμεων να διασφαλίσουν σοβαρότητα, συνέπεια και κοινό στόχο στην αναζήτηση της αλήθειας.
Καταθέσεις που προκαλούν αμηχανία
Η πιο πρόσφατη δημόσια εικόνα της Επιτροπής επιβεβαίωσε αυτό το κλίμα. Από τη μία, η κυβέρνηση βρέθηκε σε δύσκολη θέση όταν μάρτυρες που θεωρούνταν «κρίσιμοι» έδωσαν καταθέσεις που προκάλεσαν αμηχανία και ερωτήματα. Η περίπτωση της μάρτυρος με τη Ferrari, η οποία δήλωσε με χαρακτηριστική άνεση ότι δεν γνωρίζει αν ο σύντροφός της έχει κερδίσει το… Τζόκερ, έγινε αντικείμενο χλευασμού, σύγχυσης και πολιτικής εκμετάλλευσης.
Το πρόβλημα, ωστόσο, δεν είναι η ίδια η δήλωση, όσο το πώς διαχειρίστηκαν οι πολιτικές δυνάμεις μια κατάθεση που, σε άλλη περίπτωση, θα προκαλούσε σοβαρή συζήτηση για την ανάγκη στοιχειωδών ελέγχων και διαφάνειας.
Από την άλλη πλευρά, μερίδα της αντιπολίτευσης επέλεξε να μετατρέψει την επιτροπή σε πεδίο επικοινωνιακής αντιπαράθεσης, συχνά προωθώντας υπερβολικές ή αποσπασματικές εκδοχές γεγονότων. Η κατάθεση Ντόγκουλη (πρόεδρος του Παραρτήματος Κεντρικής Ελλάδας του ΓΕΩΤΕΕ), για παράδειγμα, όπου ακούστηκαν απίστευτες εκφράσεις, αντί να γίνει αντικείμενο ψύχραιμης διερεύνησης, αξιοποιήθηκε σε δηλώσεις, αναρτήσεις και διαρροές που ενίσχυσαν το θολό τοπίο. Το αποτέλεσμα ήταν ένα ακόμη επεισόδιο πολιτικής φασαρίας, χωρίς ουσιαστική προσέγγιση των πραγματικών ζητημάτων.
Η υπόθεση «Φραπέ» και η κυβερνητική μεταστροφή
Το ίδιο μοτίβο είδαμε και στο ζήτημα της περιβόητης «βίαιης προσαγωγής» του μάρτυρα που έχει γίνει γνωστός ως «Φραπές». Για ημέρες, κυβερνητικά στελέχη υποστήριζαν ότι ακόμη κι αν διατάσσονταν μέτρα εξαναγκασμού, ο μάρτυρας δεν θα προσέφερε καμία ουσιαστική πληροφορία. Ήταν μια θέση που – ανεξάρτητα από την ορθότητά της – εξέπεμπε την εικόνα πολιτικού υπολογισμού και όχι σεβασμού στη διαδικασία.
Ωστόσο, μετά από νέα στοιχεία και καταθέσεις, η κυβερνητική στάση άλλαξε και η κοινοβουλευτική πλειοψηφία συναίνεσε τελικά στο να κληθεί εκ νέου, ακόμη και με τη δυνατότητα βίαιης προσαγωγής αν χρειαστεί.
Η «κυβίστηση», όπως χαρακτηρίστηκε, δεν είναι όμως μόνο κυβερνητική υπόθεση. Η αντιπολίτευση, που αρχικά είχε αποδεχθεί ότι η διαδικασία θα συνεχιστεί χωρίς αναγκαστικά μέτρα, επέλεξε να κλιμακώσει όταν θεώρησε ότι μπορεί να καρπωθεί πολιτικό όφελος από την εικόνα της σύγκρουσης.
Τι κοστίζει η πολιτική σύγκρουση
Αυτές οι εκατέρωθεν τακτικές έχουν συνέπειες.
Το πρώτο αποτέλεσμα είναι η απαξίωση της Εξεταστικής, η οποία εμφανίζεται όλο και περισσότερο ως θεσμός τηλεοπτικής σύγκρουσης και όχι θεσμικής σοβαρότητας.
Το δεύτερο είναι η κούραση της κοινωνίας, ιδιαίτερα των αγροτών, που βλέπουν τα προβλήματα του ΟΠΕΚΕΠΕ – καθυστερήσεις πληρωμών, ασάφειες δικαιολογητικών, τεχνικές δυσλειτουργίες – να παραμένουν άλυτα, ενώ η πολιτική σκηνή ασχολείται με το ποιος θα κερδίσει τις εντυπώσεις.
Το τρίτο, και ίσως σημαντικότερο, είναι ότι η χώρα χάνει ακόμη μία ευκαιρία να διερευνήσει διεξοδικά ένα ζήτημα που επί χρόνια αποτελεί πεδίο διακομματικών υποψιών αλλά ελάχιστης συνεννόησης.
Παθογένειες με ιστορία και διακομματικές ρίζες
Η δομή του ΟΠΕΚΕΠΕ και των επιδοτήσεων δεν είναι θέμα που αφορά μία ή δύο κυβερνήσεις. Η διαχείριση των δικαιωμάτων, η ένταξη στα μητρώα, οι έλεγχοι, η διαδικασία καταβολής – όλα αυτά έχουν αποτελέσει αντικείμενο ρυθμίσεων από διαφορετικές πολιτικές δυνάμεις. Η ανάδειξη των παθογενειών ως μονοκομματικό φαινόμενο αφαιρεί από τον διάλογο την έννοια της ιστορικής συνέχειας.
Αντίστοιχα, το ζήτημα των «κουμπαριών» και των άτυπων κοινωνικών δικτύων στον αγροτικό χώρο έχει μακρά και διακομματική ιστορία. Η πρόσφατη άτυπη αντιπαράθεση για φιλίες, γνωριμίες και κοινωνικές σχέσεις – είτε αφορά την κυβέρνηση είτε την αντιπολίτευση – δεν ρίχνει φως στη λειτουργία του Οργανισμού. Αντίθετα, ενισχύει την αντίληψη ότι το πολιτικό σύστημα λειτουργεί ακόμη μέσα από ανεπίσημα δίκτυα επιρροής.
Είναι προφανές ότι η ευθύνη για το αδιέξοδο δεν βαραίνει μόνο μία πλευρά.
Η κυβέρνηση οφείλει σοβαρότητα και συνέπεια στη δημόσια στάση της.
Η αντιπολίτευση οφείλει να αποφεύγει τα επικοινωνιακά πυροτεχνήματα.
Και οι δύο οφείλουν να αποδείξουν ότι μια Εξεταστική έχει ουσία και όχι μόνο πολιτική χρησιμότητα.
→ Διαβάστε επίσης: Κυβέρνηση: Δίχτυα σε μισθωτούς, οικογένειες και μεσαία τάξη μέσω υπουργικού συμβουλίου
Μια ευκαιρία που δεν πρέπει να χαθεί
Η υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ προσφέρει μια σπάνια ευκαιρία: να συζητηθεί σοβαρά το σύστημα αγροτικών ενισχύσεων, να αποκαλυφθούν οι πραγματικές παθογένειες και να τεθούν οι βάσεις για ένα σύγχρονο, διαφανές, αξιόπιστο πλαίσιο.
Αν όμως η Εξεταστική συνεχίσει να κυριαρχείται από τακτικές εντυπώσεων, αντιφατικές αποφάσεις και διασταυρούμενες καχυποψίες, το αποτέλεσμα θα είναι ένα ακόμη χαμένο κεφάλαιο στη μακρά ιστορία των θεσμικών ευκαιριών που η χώρα δεν αξιοποίησε.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
