Η εικόνα των αγροτών να ταρακουνούν σαν «καρυδότσουφλο» το αστυνομικό βαν στον Πλατύκαμπο, μέσα σε σύννεφα χημικών, συμπύκνωσε σε λίγα δευτερόλεπτα την ατμόσφαιρα ενός μείζονος ξεσηκωμού. 

Αυτό που ξεκίνησε ως διαμαρτυρία για τις καθυστερημένες και «κουρεμένες» ενισχύσεις, μετατρέπεται με γεωμετρική πρόοδο σε εθνικό μέτωπο οργής, μια κινητοποίηση που απλώνεται σε Νίκαια, Καρδίτσα, Μάλγαρα, Σέρρες, Ροδόπη, Έβρο, Κοζάνη. Και το χειρότερο για το Μέγαρο Μαξίμου είναι ότι η οργή αυτή προέρχεται από έναν χώρο που υπήρξε βασικός πυλώνας της εκλογικής κυριαρχίας της ΝΔ από το 2019 και μετά.

Οι αγρότες, παραδοσιακά «γαλάζιοι», όπως εύστοχα επεσήμανε ένας από αυτούς σε μπλόκο της Πιερίας, μιλούν πλέον ανοιχτά για απώλεια εμπιστοσύνης, για «σφαγή» τους και για ένα κράτος που μοιάζει να τους αντιμετωπίζει ως αντιπάλους. Και αν κάτι προκύπτει από τα ρεπορτάζ και τις μαρτυρίες, είναι ότι η κυβέρνηση έχει στη διάθεσή της ελάχιστο χρόνο για να αντιστρέψει το πολιτικό κόστος πριν η κατάσταση γίνει μη αναστρέψιμη.

Η αφορμή

Η αφορμή είναι γνωστή: οι πληρωμές της βασικής ενίσχυσης. Σύμφωνα με τα στοιχεία των αγροτικών οργανώσεων, περίπου 140.000 παραγωγοί, σχεδόν το 23%, είδαν στους λογαριασμούς τους «0 ευρώ» ή ελάχιστα χρήματα. Άλλοι υπολόγιζαν προκαταβολή 7.500 ευρώ και είδαν… 170. Άλλοι, με κόστη που ξεπερνούν κατά περίπτωση τα 20.000 ευρώ, έλαβαν 3.000. Ακόμη χειρότερα, αυτόματα χρέη προς ΕΛΓΑ και προμηθευτές απορρόφησαν τα περισσότερα από τα ήδη κουτσουρεμένα ποσά. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο ΕΛΓΑ εισέπραξε από την πληρωμή σχεδόν 90 από τα 363 εκατ. ευρώ, αφήνοντας στην αγορά πραγματικό ποσό περί τα 250 εκατομμύρια, μόλις 500 ευρώ κατά κεφαλή.

Η κυβέρνηση προσπάθησε να απαντήσει με non papers, πίνακες και αναρτήσεις πανηγυρικού χαρακτήρα από τον πρωθυπουργό, που επέμενε πως «η χώρα δεν θα χάσει ούτε ένα ευρώ». Όμως οι εξηγήσεις περί «ελλείψεων στοιχείων» και «μικρότερου αριθμού δηλώσεων» ήχησαν ως εμπαιγμός, την ώρα που τα τρακτέρ ήδη είχαν βγει στο δρόμο.

Σκηνές έντασης

Οι σκηνές από τη Λάρισα και την Καρδίτσα θυμίζουν περισσότερο επεισόδια κοινωνικής έκρηξης παρά μια «τεχνική» διαφωνία για ενισχύσεις. Στον Πλατύκαμπο, το περιπολικό που έφραζε τον δρόμο δέχθηκε ισχυρές πιέσεις από τους συγκεντρωμένους, με αποτέλεσμα να σπάσει το παρμπρίζ. Τα ΜΑΤ απάντησαν με χημικά και κρότου λάμψης, προκαλώντας λιποθυμίες και τραυματισμούς, μεταξύ των οποίων και ο γνωστός συνδικαλιστής Χρ. Σιδερόπουλος.

Στην Καρδίτσα, το φράγμα της ΕΛ.ΑΣ. στον Ε65 έσπασε υπό το βάρος εκατοντάδων τρακτέρ. «Θα μείνουμε μέχρι και τα Χριστούγεννα αν δεν ικανοποιηθούν τα αιτήματα», προειδοποιούν οι τοπικοί εκπρόσωποι.

Στα Μάλγαρα, στη Ροδόπη, στον Έβρο, στη Σιάτιστα, παντού, οι κινητοποιήσεις κλιμακώνονται παράλληλα, και μάλιστα με συμμετοχή νέων αγροτών που δεν είχαν ξαναβρεθεί σε μπλόκα.

Το πολιτικό διακύβευμα

Το βασικό πρόβλημα για το Μαξίμου δεν είναι μόνο το εύρος των κινητοποιήσεων. Είναι η προέλευση των ανθρώπων που συμμετέχουν σε αυτές. Πρόκειται για στρώματα που στήριξαν συντριπτικά τη Νέα Δημοκρατία στις προηγούμενες τρεις εκλογικές αναμετρήσεις. Η απώλεια αυτής της βάσης δεν είναι δημοσκοπικό πλήγμα, περισσότερο κινδυνεύει να μετατραπεί σε στρατηγικό.

Το επιπλέον πρόβλημα είναι ότι η κυβέρνηση δεν έχει πια τη «πολυτέλεια του χρόνου» για να ελπίζει σε αποκλιμάκωση.

Οι αγρότες δεν μιλούν πλέον για «αδυναμία συνεννόησης», μιλούν για έλλειψη εμπιστοσύνης.

Η αντιπολίτευση έχει ήδη «μυριστεί αίμα». Το ΠΑΣΟΚ μιλά για «θαύμα που δεν κράτησε ούτε μία μέρα». Ο ΣΥΡΙΖΑ κατηγορεί την κυβέρνηση ότι «πρώτα τους κλέβει, μετά τους κοροϊδεύει, στο τέλος τους δέρνει». Το ΚΚΕ μιλά για δομικά προβλήματα της ΚΑΠ. Η Πλεύση Ελευθερίας καλεί την κυβέρνηση να αποσύρει τα ΜΑΤ. Η Νέα Αριστερά σημειώνει δηκτικά: «λεφτά υπάρχουν μόνο για δακρυγόνα».

Αν το Μέγαρο Μαξίμου επιμείνει στη γραμμή της καταστολής και των εξηγήσεων περί «πακτωλού που έρχεται», η σύγκρουση θα γίνει μετωπική και θα περιλάβει ευρύτερα κοινωνικά στρώματα.

→ Διαβάστε επίσης: Ο Τσίπρας παρουσιάζει την «Ιθάκη» - Τα κόμματα ετοιμάζονται να τον αντιμετωπίσουν

Ενας χειμώνας που προμηνύεται δύσκολος

Η Ελλάδα μπαίνει σε έναν χειμώνα που ήδη προμηνύεται δύσκολος: υψηλές τιμές ζωοτροφών, αυξημένες τιμές ενέργειας, ευλογιά που αποδεκατίζει κοπάδια, έλλειψη ρευστότητας, και έναν ΟΠΕΚΕΠΕ τραυματισμένο από το σκάνδαλο των παράνομων επιδοτήσεων. Οι αγρότες υποστηρίζουν ότι έχουν φτάσει στο όριο. Το αίτημά τους δεν είναι «λίγα ευρώ παραπάνω», αλλά η ίδια η δυνατότητα να συνεχίσουν να καλλιεργούν.

Για την κυβέρνηση, το στοίχημα δεν είναι πια μόνο οικονομικό. Είναι βαθύτατα πολιτικό: ή θα βιαστεί να ομαλοποιήσει την κατάσταση, αποκαθιστώντας τη ζημιά στις ενισχύσεις και ανοίγοντας πραγματικό διάλογο, ή θα δει μια κρίσιμη δεξαμενή ψηφοφόρων να απομακρύνεται, ίσως οριστικά.

Γιατί όταν οι αγρότες της Νίκαιας, της Καρδίτσας και των Μαλγάρων λένε «δεν μας κρατάει τίποτα», δεν το εννοούν μόνο για τους δρόμους. Το εννοούν και για τις κάλπες.

Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!