Σε κρίσιμη φάση έχει εισέλθει ήδη η σύγκρουση κυβέρνησης – αγροτών, με τα μπλόκα να παραμένουν, τον διάλογο να ναυαγεί και το πολιτικό κόστος να αυξάνεται αισθητά. Η επίσημη πρόσκληση του πρωθυπουργού προς τους εκπροσώπους των αγροτών για σημερινή συνάντηση στο Μέγαρο Μαξίμου δεν οδήγησε σε εκτόνωση. Αντίθετα, ανέδειξε το βάθος της δυσπιστίας και την απόσταση που χωρίζει τις δύο πλευρές.
Η απόφαση της πλειοψηφίας των αγροτικών συνδικαλιστικών οργάνων να απορρίψουν τη συνάντηση, παρά τις εσωτερικές τους διαφωνίες, αποτυπώνει μια στρατηγική επιλογή: οι αγρότες δηλώνουν ότι δεν επιθυμούν έναν διάλογο «χωρίς ουσία», αλλά απαιτούν πρώτα συγκεκριμένες δεσμεύσεις και απαντήσεις στα αιτήματά τους, τα οποία θεωρούν ότι παραμένουν επί μήνες στο περιθώριο.
Στον πυρήνα των κινητοποιήσεων δεν βρίσκονται μεμονωμένα προβλήματα, αλλά ένα σύνολο αιτημάτων που αγγίζει το σύνολο της αγροτικής πολιτικής και, όπως υποστηρίζουν οι ίδιοι οι αγρότες, αφορά πλέον την ίδια τη βιωσιμότητα του πρωτογενούς τομέα.
Το κόστος παραγωγής στο επίκεντρο
Πρώτο και κεντρικό αίτημα αποτελεί η μείωση του κόστους παραγωγής, το οποίο, σύμφωνα με τους αγρότες, έχει καταστεί δυσβάσταχτο. Ενέργεια, καύσιμα, λιπάσματα, ζωοτροφές και αρδευτικό κόστος έχουν εκτοξευθεί, χωρίς αντίστοιχη στήριξη. Οι αγρότες ζητούν αφορολόγητο πετρέλαιο ή τουλάχιστον μόνιμο μηχανισμό επιστροφής του ΕΦΚ, καθώς και ουσιαστικές παρεμβάσεις στο ενεργειακό κόστος, ειδικά για τις αρδευτικές ανάγκες.
Δεύτερος βασικός άξονας είναι οι εγγυημένες τιμές στα αγροτικά προϊόντα, ώστε να καλύπτεται το κόστος παραγωγής και να εξασφαλίζεται αξιοπρεπές εισόδημα. Οι παραγωγοί καταγγέλλουν ότι σήμερα πωλούν κάτω του κόστους, ενώ τα περιθώρια κέρδους απορροφώνται από μεσάζοντες και αλυσίδες, χωρίς ουσιαστικό έλεγχο της αγοράς από το κράτος.
ΟΠΕΚΕΠΕ, ΕΛΓΑ και αποζημιώσεις
Ιδιαίτερη ένταση προκαλεί και το ζήτημα του ΟΠΕΚΕΠΕ. Οι αγρότες ζητούν την άμεση καταβολή όλων των καθυστερούμενων ενισχύσεων και αποζημιώσεων, αλλά και την ακύρωση της μεταφοράς του οργανισμού στην ΑΑΔΕ. Θεωρούν ότι αυτή η αλλαγή θα καταστήσει ακόμη πιο γραφειοκρατική και απρόσωπη τη διαδικασία, απομακρύνοντας τον έλεγχο από τις πραγματικές ανάγκες της αγροτικής παραγωγής.
Παράλληλα, διεκδικούν δίκαιες αποζημιώσεις από τον ΕΛΓΑ, με αλλαγή του κανονισμού ώστε να καλύπτονται πλήρως οι ζημιές από ακραία καιρικά φαινόμενα, τα οποία, όπως επισημαίνουν, δεν αποτελούν πλέον εξαίρεση αλλά κανονικότητα λόγω της κλιματικής κρίσης.
Στα αιτήματα περιλαμβάνεται επίσης η παραγραφή των αγροτικών διώξεων που σχετίζονται με κινητοποιήσεις προηγούμενων ετών, καθώς και η αποτροπή νέων ποινικών διώξεων, στοιχείο που ενισχύει το αίσθημα αδικίας και ποινικοποίησης του αγώνα τους.
Συνολικά, οι αγρότες δεν ζητούν απλώς οικονομικές διευκολύνσεις, αλλά αναθεώρηση της σχέσης κράτους – πρωτογενούς τομέα, με μόνιμα και θεσμικά μέτρα στήριξης και όχι αποσπασματικές παρεμβάσεις υπό πίεση.
Η κυβέρνηση έχει λάβει, μελετά και κοστολογεί τα αιτήματα του αγροτικού κόσμου και ο εκπρόσωπός της, Παύλος Μαρινάκης, αναμένεται να δώσει μια πρώτη απάντηση στη σημερινή ενημέρωση των πολιτικών συντακτών.
Είναι σαφές ότι κάποια αιτήματα εξετάζονται με την προοπτική να γίνουν δεκτά (π.χ. η αύξηση του πλαφόν ανά καλλιέργεια για επιστροφές στο ρεύμα), κάποια άλλα όμως αποκλείεται να υιοθετηθούν (π.χ. η ματαίωση της απορρόφησης του ΟΠΕΚΕΠΕ από την ΑΑΔΕ ή όσα αιτήματα δεν μπορούν να ικανοποιηθούν λόγω των δυνατοτήτων της οικονομίας).
→ Διαβάστε επίσης: Αγρότες: Η πρόσκληση Μητσοτάκη και το «όχι» των μπλόκων - Ολο το παρασκήνιο
Πολιτικές πιέσεις και σενάρια εξόδου
Η στάση των αγροτών δημιουργεί σοβαρή πίεση στην κυβέρνηση. Ο πρωθυπουργός, στη χθεσινή κυριακάτικη ανάρτησή του, επανέλαβε την έκκληση για διάλογο, υπογραμμίζοντας ότι αυτός δεν μπορεί να διεξάγεται με κλειστούς δρόμους και τελεσίγραφα. Ωστόσο, στο παρασκήνιο καταγράφεται έντονη κινητικότητα και πιέσεις προς αγροτοσυνδικαλιστές που πρόσκεινται στη Νέα Δημοκρατία, ώστε να υπάρξει έστω μια συμβολική επανεκκίνηση της συζήτησης.
Την ίδια στιγμή, αρκετοί βουλευτές της κυβερνώσας παράταξης, κυρίως από αγροτικές περιφέρειες, εκφράζουν προβληματισμό για την εικόνα παρατεταμένης αδιαλλαξίας, φοβούμενοι ότι το πολιτικό κόστος μπορεί να αποδειχθεί μακροπρόθεσμο.
Οι προοπτικές εξόδου από την κρίση παραμένουν ανοιχτές αλλά δύσβατες. Ένα πρώτο σενάριο είναι διάλογος με σαφείς δεσμεύσεις, όπου η κυβέρνηση θα προσέλθει με συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα πληρωμών και μέτρα άμεσης ανακούφισης. Ένα δεύτερο αφορά θεσμικές παρεμβάσεις στο πλαίσιο λειτουργίας ΟΠΕΚΕΠΕ και ΕΛΓΑ, που θα έδειχναν πρόθεση ουσιαστικής αλλαγής.
Υπάρχει, τέλος, και το σενάριο της σταδιακής εκτόνωσης μέσω μερικών οικονομικών παραχωρήσεων, χωρίς όμως να αντιμετωπίζονται οι βαθύτερες αιτίες της σύγκρουσης, κάτι που ενδέχεται να μεταθέσει, απλώς, το πρόβλημα στο μέλλον.
Σε κάθε περίπτωση, το αγροτικό ζήτημα δεν εξελίσσεται απλώς σε μια ακόμη κοινωνική διαμαρτυρία, αλλά σε πολιτικό τεστ αντοχής για την κυβέρνηση, με ανοιχτό το ερώτημα αν θα επιλεγεί η ουσιαστική διαπραγμάτευση ή η διαχείριση της έντασης μέχρι να εξαντληθούν οι κινητοποιήσεις.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
