Δημογραφικούς κινδύνους στο ασφαλιστικό διαβλέπει το Ελεγκτικό Συνέδριο λόγω της εξάρτησης του συστήματος από τον πρώτο πυλώνα (δημόσιο αναδιανεμητικό σύστημα), ενώ καυτηριάζει και την αμέλεια του Δημοσίου να καταβάλλει εγκαίρως τους πόρους στο ΑΚΑΓΕ.
Ειδικότερα, το Ελεγκτικό Συνέδριο στην ετήσια έκθεσή του για τα πεπραγμένα του 2024 αναφέρεται:
1. Στο ΑΚΑΓΕ
Το Ελεγκτικό Συνέδριο βγάζει «κίτρινη κάρτα» στους φορείς του Δημοσίου για την πλημμελή ανταπόκρισή τους στην υποχρέωσή τους να αποδίδουν πόρους στο ΑΚΑΓΕ (Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών), που δημιουργήθηκε με σκοπό την προστασία των συντάξεων των μελλοντικών γενεών, ένεκα κυρίως του δημογραφικού κινδύνου.
Το ποσό των οφειλών – σημειώνει – είναι ανέφικτο να προσδιοριστεί επαρκώς με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία· εκτιμάται, όμως, ότι υπερβαίνει το ένα δισεκατομμύριο ευρώ.
Σε συμμόρφωση προς τις διαπιστώσεις της Έκθεσης Ελέγχου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ο e-ΕΦΚΑ στο τέλος του 2024 προέβη στην καταβολή, αντί της προγραμματισμένης δόσης των 50.000.000 ευρώ, δόσης 250.000.000 ευρώ υπέρ του ΑΚΑΓΕ, έναντι των οφειλών του από τα πρώην κοινωνικοασφαλιστικά ταμεία που ενσωματώθηκαν σε αυτόν.
Επιπλέον, στις 31.12.2024 το Δημόσιο προέβη στην καταβολή ποσού 617.413.902 ευρώ με τη μορφή κρατικής επιχορήγησης υπέρ του ΑΚΑΓΕ.
Σημειώνεται ότι σήμερα τα διαθέσιμα του ΑΚΑΓΕ ξεπερνούν τα 17 δισ. ευρώ.
Παράλληλα, το Ελεγκτικό Συνέδριο χαρακτηρίζει επισφαλές και δυσλειτουργικό το νομοθετικό πλαίσιο για τους πόρους του ΑΚΑΓΕ, εξαιτίας της πληθώρας των τροποποιήσεων που έχουν υποστεί οι σχετικές διατάξεις και, σε ορισμένες περιπτώσεις, των κακοτεχνιών στη διατύπωσή τους.
Επίσης, σημειώνει ότι δεν υφίστανται εγκεκριμένοι, από τους συναρμόδιους Υπουργούς Οικονομικών και Εργασίας, ετήσιοι απολογισμοί και ισολογισμοί του ΑΚΑΓΕ, λόγω και της εκκρεμότητας ως προς την κατάρτιση των αντίστοιχων λογαριασμών των ασφαλιστικών ταμείων, από τα οποία προέρχεται μεγάλο μέρος των εσόδων του Κεφαλαίου.
Επιπλέον, δεν διενεργείται τακτικός έλεγχος της διαχείρισης του ΑΚΑΓΕ από τα όργανα του Υπουργείου Εργασίας.
2. Στη βιωσιμότητα του συστήματος
Δημογραφικούς κινδύνους στο ασφαλιστικό διαβλέπει το Ελεγκτικό Συνέδριο λόγω της εξάρτησης του συστήματος από τον πρώτο πυλώνα (δημόσιο αναδιανεμητικό σύστημα) και την έλλειψη, παράλληλα, συμπληρωματικών συνταξιοδοτικών συστημάτων επαγγελματικής και ιδιωτικής ασφάλισης που θα μπορούσαν να απορροφήσουν τους μελλοντικούς κραδασμούς του δημόσιου συνταξιοδοτικού συστήματος.
Στην ενότητα για τη δημοσιονομική βιωσιμότητα και αναφορικά με το ασφαλιστικό, το Ελεγκτικό Συνέδριο αναφέρει τα εξής:
«Ως προς τη βιωσιμότητα της Δημόσιας Ασφάλισης, διαπιστώθηκε ότι το ελληνικό συνταξιοδοτικό σύστημα στηρίζεται σε υπερβολικό βαθμό (περίπου 95%) στον πρώτο πυλώνα (δημόσια ασφάλιση), καθώς οι λοιποί δύο πυλώνες (επαγγελματική ασφάλιση, ιδιωτική ασφάλιση) αντιστοιχούν σε πολύ μικρό μέρος των συνολικών παροχών (1% και 4% αντίστοιχα).
Λόγω της ιδιαιτερότητας αυτής, η βιωσιμότητα του συστήματος επηρεάζεται έντονα από τα δημογραφικά δεδομένα, τα οποία κατά τον παρόντα χρόνο είναι δυσμενή και εκτιμάται ότι θα επιδεινωθούν περαιτέρω μελλοντικά, καθώς αναμένεται αύξηση του αριθμού των συνταξιούχων και συρρίκνωση του αριθμού των ασφαλισμένων».
Για να μετριαστούν οι κίνδυνοι, το Ελεγκτικό Συνέδριο συστήνει την περαιτέρω ενίσχυση των επαγγελματικών ταμείων και της ιδιωτικής ασφάλισης ως δύο συμπληρωματικών πυλώνων του ασφαλιστικού, που θα μπορούσαν να απορροφήσουν τους μελλοντικούς κραδασμούς του δημόσιου συνταξιοδοτικού συστήματος.
Υπενθυμίζεται ότι το Υπουργείο Εργασίας ετοιμάζεται να προωθήσει σχέδιο νόμου, το οποίο θα βελτιώνει τις διατάξεις του με στόχο τη θεσμική θωράκιση των ΤΕΑ αλλά και την ισονομία μεταξύ ΤΕΑ και Ομαδικών Συμβολαίων.
Σημαντικό ρόλο στη διαδικασία αυτή διαδραματίζει και η Τράπεζα της Ελλάδος, καθώς από την 1η Ιανουαρίου 2025 η Κεντρική Τράπεζα ασκεί αποκλειστικά την εποπτεία των ΤΕΑ.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στόχος της πλέον κομβικής παρέμβασης είναι να επέλθει εξίσωση στους όρους λειτουργίας ανάμεσα στα ΤΕΑ και στα Ομαδικά Ασφαλιστήρια, κάτι που δεν προβλέφθηκε με τον Νόμο 5078/23.
Συζητούνται επίσης μια σειρά από διευκολύνσεις στην ανταλλαγή ασφαλισμένων μεταξύ Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΤΕΑ) και ομαδικών συμβολαίων.
Μεγαλύτερο «αγκάθι» παραμένει το φορολογικό καθεστώς, όπως αυτό διαμορφώθηκε από τον προηγούμενο νόμο. Μάλιστα, εκπρόσωποι των ΤΕΑ εκτιμούν ότι εξαιτίας του νέου φορολογικού καθεστώτος, η αγορά των ΤΕΑ έχει «παγώσει».
Σε αυτό το πλαίσιο, το Υπουργείο Εργασίας, με πρόσφατη απόφασή του, ανέβαλε για δύο έτη την εφαρμογή της διάταξης του Ν. 5078/2023 για το Ταμείο Αλληλοβοήθειας Υπαλλήλων Φαρμακευτικών Εργασιών (ΤΑΥΦΕ), η οποία προβλέπει το τέλος της υποχρεωτικής ασφάλισης των δεκάδων χιλιάδων εργαζομένων στο φάρμακο στο ΤΑΥΦΕ.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του ΤΑΥΦΕ, με αυτή την απόφαση άνοιξε ένας ουσιαστικός δίαυλος επικοινωνίας με την ηγεσία του Υπουργείου Εργασίας, προκειμένου να δοθεί ο απαραίτητος χρόνος για την επίτευξη της βέλτιστης λύσης, που είναι η διαχρονική βιωσιμότητα του Ταμείου και η προστασία των συμφερόντων των ασφαλισμένων.
→ Διαβάστε επίσης: Ανεργία: Η Ελλάδα πρωταθλήτρια Ευρωζώνης στη μείωση – Αδύναμος κρίκος οι γυναίκες
3. Στις δαπάνες κοινωνικής προστασίας
Επίσης, το Ελεγκτικό Συνέδριο στην έκθεσή του κάνει συστάσεις και στο πεδίο των δαπανών κοινωνικής προστασίας, καθώς το σύστημα συνεχίζει να είναι κατακερματισμένο ως προς τις κατηγορίες και τον αριθμό των κοινωνικών επιδομάτων, ενώ δεν έχει θεσμοθετηθεί ένας ισχυρός και αποτελεσματικός μηχανισμός παρακολούθησης και αξιολόγησης της κοινωνικής πολιτικής, έτσι ώστε τα επιδόματα να χορηγούνται σε αυτούς που πραγματικά τα έχουν ανάγκη.
Κατά τη διάρκεια των εργασιών της Ολομέλειας και των Τμημάτων του Ελεγκτικού Συνεδρίου εκδόθηκαν 5.626 αποφάσεις, οι οποίες αφορούσαν σε συνταξιοδοτικά αιτήματα και συναφείς χρηματικές αξιώσεις κατά του Ελληνικού Δημοσίου.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
