Οι έξι στους δέκα συνταξιούχους λαμβάνουν κάτω από 1.000 ευρώ και διαβιούν κάτω από τα όρια της φτώχειας, παρά τη βελτιωμένη εικόνα των ασφαλιστικών φορέων που έχουν πλεόνασμα πάνω από 2 δισ. ευρώ.
Έτσι μόνο τέσσερις στις δέκα συντάξεις – δηλαδή ποσοστό 41,21% – ξεπερνά τα 1.000 ευρώ, ενώ η μέση κύρια σύνταξη φθάνει μόλις τα 844 ευρώ και η μέση επικουρική τα 196 ευρώ, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του συστήματος ΗΛΙΟΣ μηνός Αυγούστου.
Το προφίλ των συνταξιούχων στην Ελλάδα
Η εικόνα των συνταξιούχων δείχνει ότι οι περισσότεροι εξ αυτών είναι ηλικίας 66 έως 75 ετών, στην πλειονότητά τους είναι άνδρες, και διαμένουν συνήθως στην Αττική ή στην Κεντρική Μακεδονία. Επίσης, η πλειονότητα των κυρίων συντάξεων εξακολουθεί να βρίσκεται μεταξύ των 500–1.000 ευρώ.
Ωστόσο, οι φτωχοποιημένοι συνταξιούχοι θα ήταν σε χειρότερη κατάσταση αν ο συντελεστής αναπλήρωσης δεν ήταν τόσο υψηλός τα τελευταία χρόνια λόγω της εθνικής σύνταξης, η οποία φαίνεται σημαντική λόγω των χαμηλών μισθών.
Όπως εξηγεί ο διδάκτορας του Παντείου Βασίλης Μπέτσης:
«Οι μέσες συντάξιμες αποδοχές είναι στα 1.300 ευρώ με 32 έτη μέσο χρόνο ασφάλισης. Έτσι, αν για παράδειγμα οι μέσες συντάξιμες αποδοχές ήταν 2.000 ευρώ, τότε η αναπλήρωση από την εθνική σύνταξη θα ήταν μόλις 21,8% και όχι 32% που είναι σήμερα εξαιτίας των χαμηλών μισθών που επικρατούν στην Ελλάδα σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη. Σε μια τέτοια περίπτωση ο συντελεστής αναπλήρωσης θα ήταν στο 66% και όχι στο 77% και αυτό δείχνει τον ρόλο της εθνικής σύνταξης στην προστασία των συνταξιούχων από την φτώχεια. Αν δεν υπήρχε η εθνική σύνταξη, η μέση σύνταξη θα ήταν 600 ευρώ κύρια και επικουρική αθροιστικά και ο συντελεστής αναπλήρωσης θα ήταν 45%, αν λάβουμε υπόψη ότι η μέση σύνταξη το 2025 είναι 1.040 ευρώ (844 ευρώ η κύρια και 196 ευρώ η επικουρική) σύμφωνα με τα στοιχεία του συστήματος ΗΛΙΟΣ (ΗΔΙΚΑ).»
Τα νούμερα που αλλάζουν την εικόνα
Για παράδειγμα, αν στη δημόσια κοινωνική ασφάλιση δεν υπήρχε η Εθνική Σύνταξη, τότε το ποσοστό της φτώχειας των ατόμων ηλικίας άνω των 65 ετών δεν θα ήταν 24,9% που ήταν το 2024, αλλά στο 32,4%. Δηλαδή, ο 1 στους 3 συνταξιούχους θα ήταν κάτω από το όριο της φτώχειας, αν λάβουμε υπόψη τα στοιχεία του συστήματος ΗΛΙΟΣ, όπου τον Αύγουστο του 2025 το 50% των συνταξιούχων λαμβάνει σύνταξη μέχρι 900 ευρώ.
Οι ατομικές κεφαλαιοποιητικές συντάξεις δεν έχουν καμία μορφή αλληλεγγύης, γιατί ό,τι έχει κάποιος αποταμιεύσει στον ατομικό λογαριασμό του, αυτό θα λάβει ως σύνταξη. Έτσι, αν μείνει ανάπηρος ή συμβεί θάνατος σε σχετικά μικρή ηλικία, τότε οι συντάξεις που προκύπτουν είναι μηδαμινές, αφού δεν θα έχουν συσσωρευτεί επαρκείς αποταμιεύσεις στον ατομικό λογαριασμό.
Η διάσταση των πυλώνων ασφάλισης
Από αυτό γίνεται αντιληπτό ποιος είναι ο ρόλος της κοινωνικής ασφάλισης και δεν θα πρέπει να συγχέεται με άλλες μορφές συντάξεων (Πυλώνες ΙΙ και ΙΙΙ), τον δεύτερο και τρίτο Πυλώνα που είναι οι επαγγελματικές συντάξεις και οι ιδιωτικές συντάξεις των ασφαλιστικών επιχειρήσεων, ειδικά από το Ελεγκτικό Συνέδριο. Οι Πυλώνες ΙΙ και ΙΙΙ είναι συμπληρωματικές μορφές σύνταξης και λειτουργούν σε προαιρετική βάση, αφού σε αυτούς δεν υπάρχει εξ ορισμού η αρχή της αλληλεγγύης. Η προοπτική της υποχρεωτικής ασφάλισης στον δεύτερο Πυλώνα της επαγγελματικής ασφάλισης, σε πρωτοασφαλισμένους, όπως υποστήριξε η Πρόεδρος της EIOPA, είναι δύσκολο να εφαρμοστεί στην Ελλάδα μετά τον Ν. 4826/2021 και την ίδρυση του ΤΕΚΑ (Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης), αφού ήδη στις νέες γενιές επιβλήθηκε υποχρεωτική αποταμίευση σε ατομικούς λογαριασμούς με την ίδρυση του ΤΕΚΑ (6% του μισθού τους). Οπότε προκύπτει το ερώτημα: Θα επιβληθεί και δεύτερη υποχρεωτική αποταμίευση στις νέες γενιές και όλο αυτό προκειμένου να χρηματοδοτηθούν οι αμυντικές δαπάνες;»
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
