Σημαντικές αλλαγές εισάγονται στην αγορά βραχυχρόνιας μίσθωσης στην Ελλάδα, με αιχμή το Airbnb, καθώς από την 1η Οκτωβρίου 2025 τα καταλύματα που δεν έχουν δηλωθεί ως κύριας χρήσης θα διαγράφονται αυτόματα από τις λίστες της ΑΑΔΕ, θεωρούμενα παράνομα.
Η διαδικασία θα γίνει με ηλεκτρονικό έλεγχο, ενώ η ΑΑΔΕ θα ενημερώσει άμεσα τις πλατφόρμες για την αφαίρεση των παραβατών. Κάθε παράβαση επισύρει πρόστιμο 5.000 ευρώ, με αυξανόμενα πρόστιμα σε περίπτωση υποτροπής εντός 12 μηνών: 10.000 ευρώ για δεύτερη και 20.000 ευρώ για τρίτη και επόμενες παραβάσεις.
Η υπουργός Τουρισμού, Όλγα Κεφαλογιάννη, υπογράμμισε ότι ο νόμος θα εφαρμοστεί αυστηρά και προανήγγειλε επέκταση των περιορισμών σε άλλες περιοχές.
Οι δειγματοληπτικοί έλεγχοι θα πραγματοποιούνται από μικτά κλιμάκια της ΑΑΔΕ και του Υπουργείου Τουρισμού, αλλά και κατόπιν καταγγελιών, με ειδοποίηση των ιδιοκτητών 10 ημέρες πριν.
Οι χώροι κύριας χρήσης
Σύμφωνα με τη νομοθεσία, κάθε ακίνητο βραχυχρόνιας μίσθωσης πρέπει να πληροί συγκεκριμένες προϋποθέσεις: χώροι κύριας χρήσης με επαρκή φωτισμό και αερισμό, κλιματισμό και θέρμανση σε όλους τους βασικούς χώρους, αντιηλεκτροπληξιακό ρελέ (RCD), πυροσβεστήρες και ανιχνευτές καπνού, σήμανση εξόδου κινδύνου, υπεύθυνη δήλωση ηλεκτρολόγου για την ασφάλεια της εγκατάστασης, υποχρεωτική ασφάλιση αστικής ευθύνης, πιστοποιητικό μυοκτονίας και απεντόμωσης, φαρμακείο πρώτων βοηθειών και έντυπο ή ηλεκτρονικό οδηγό έκτακτης ανάγκης.
Η ελληνική πρωτεύουσα εντάσσεται σε ένα ευρύτερο διεθνές πλαίσιο αυστηρών ρυθμίσεων. Στην Αθήνα, το ιστορικό κέντρο, το Παγκράτι, τα Εξάρχεια και περιοχές του Νέου Κόσμου τέθηκαν εκτός νέων καταχωρίσεων.
Το μέτρο δεν ακυρώνει τις υπάρχουσες καταχωρίσεις, αλλά περιορίζει την είσοδο νέων παικτών στην αγορά. Οι γειτονιές αυτές βιώνουν έντονα την τουριστική πίεση, με πολυκατοικίες να λειτουργούν σχεδόν ως ξενοδοχεία, συχνές εναλλαγές ενοικιαστών και σημαντικές μεταβολές στις αξίες μισθώσεων.
Παρά το γεγονός ότι σε εθνικό επίπεδο μόλις το 0,4% του αποθέματος κατοικιών χρησιμοποιείται αποκλειστικά για βραχυχρόνια μίσθωση (και 3% μαζί με δυνητικά ακίνητα), η τοπική πραγματικότητα δημιουργεί ισχυρές κοινωνικές αντιδράσεις.
Τι ισχύει διεθνώς
Διεθνώς, παρατηρούνται ανάλογες πολιτικές:
- Ηνωμένες Πολιτείες: Στη Νέα Υόρκη, ο νόμος Local Law 18 μείωσε κατά 80–90% τις διαθέσιμες καταχωρίσεις Airbnb. Τα ενοίκια παρέμειναν σταθερά, ενώ οι τιμές των ξενοδοχείων αυξήθηκαν, δείχνοντας τη στενή σύνδεση της αγοράς κατοικίας με τη φιλοξενία.
- Ισπανία: Η Βαρκελώνη αποφάσισε την πλήρη κατάργηση όλων των αδειών τουριστικών διαμερισμάτων έως το 2028, ως στρατηγική επαναφοράς των πόλεων στους κατοίκους τους.
- Ιταλία: Στη Φλωρεντία, το ιστορικό κέντρο έχει κλείσει για νέες άδειες, προστατεύοντας τον αυθεντικό αστικό ιστό.
- Βόρεια Ευρώπη: Στο Παρίσι εφαρμόστηκε όριο 120 ημερών ανά έτος για βραχυχρόνιες μισθώσεις και στο Άμστερνταμ μόλις 30 ημέρες, περιορίζοντας τη διαθεσιμότητα κατοικιών για τουριστική χρήση.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι η επίδραση στις τιμές δεν είναι εκρηκτική, αλλά μετρήσιμη και ιδιαίτερα έντονη τοπικά. Στη Βαρκελώνη οι βραχυχρόνιες μισθώσεις αυξάνουν τα ενοίκια κατά 1,9%, ενώ στο Βερολίνο κάθε νέο εμπορικό ακίνητο συνδέεται με επιβάρυνση 0,13–0,24 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, αύξηση 1% στις καταχωρίσεις οδηγεί σε μικρή αλλά στατιστικά σημαντική άνοδο 0,018% στα ενοίκια και έως 0,043% στις τιμές κατοικιών. Οι αριθμοί μπορεί να φαίνονται χαμηλοί, όμως σε περιοχές υψηλής συγκέντρωσης τουριστικών διαμερισμάτων η αντίληψη των αλλαγών είναι έντονη, εξηγώντας γιατί οι αντιδράσεις των κατοίκων συχνά είναι ισχυρές και πολιτικά σημαντικές.
Η ουσία του ζητήματος αφορά το διαχρονικό δίλημμα ανάμεσα στο δικαίωμα των ιδιοκτητών να αξιοποιούν την περιουσία τους και την ανάγκη των ενοικιαστών για προσιτή στέγη.
Ο τουρισμός παραμένει βασικός πυλώνας ανάπτυξης, αλλά η κοινωνική συνοχή κινδυνεύει όταν η κατοικία μετατρέπεται σε προϊόν αποκλειστικά για επισκέπτες.
Οι εμπειρίες από ΗΠΑ και Ευρώπη δείχνουν ότι δεν υπάρχει πανάκεια· οι απόλυτες απαγορεύσεις μπορεί να μεταφέρουν τη ζήτηση αλλού ή να ενισχύσουν παράπλευρες αγορές, ενώ οι πιο ήπιες ρυθμίσεις απαιτούν σαφή πλαίσια και συνεχείς ελέγχους.
Στην Ελλάδα, η βραχυχρόνια μίσθωση παραμένει ισχυρή λόγω τουρισμού και κινητικότητας στην εργασία. Η πρόκληση είναι να εξασφαλιστεί επαρκές και προσιτό απόθεμα κατοικιών για νέους, οικογένειες και εργαζόμενους, χωρίς να υπονομευθεί η τουριστική οικονομία, που στηρίζει σημαντικό μέρος του ΑΕΠ.
Οι προσεχείς κινήσεις της ΑΑΔΕ και του Υπουργείου Τουρισμού θα καθορίσουν την ισορροπία ανάμεσα στην οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή, θέτοντας σταθερούς, δίκαιους κανόνες και προσαρμόζοντάς τους στις τοπικές ανάγκες. Η εφαρμογή των ηλεκτρονικών ελέγχων, σε συνδυασμό με σαφείς τεχνικές προδιαγραφές, θα καθορίσει τη μορφή και τη βιωσιμότητα της αγοράς για τα επόμενα χρόνια.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
