Μετά από μακρόχρονη επαγγελματική εμπειρία Μηχανικού – Εμπειρογνώμονα Ασφαλίσεων, με βεβαιότητα μπορώ να ισχυριστώ πως η Ασφάλιση Επαγγελματικής Ευθύνης, μολονότι θα έπρεπε, αν όχι δια νόμου τουλάχιστον θεσμικά, να εφαρμόζεται υποχρεωτικά σε όλα τα δημόσια έργα υποδομών και στα ιδιωτικά οικοδομικά έργα, είναι πρακτικά άγνωστη στη χώρα μας. Στο βαθμό δε που εφαρμόζεται ως συμβατική υποχρέωση σε κάποια σημαντικά τεχνικά έργα ή σε συμβάσεις παροχής υπηρεσιών με ξένους Επενδυτές ή Εργοδότες, θεωρείται ένα “εξωτικό” ασφαλιστικό προϊόν. Και όμως, θα πρέπει να γίνει κατανοητό πως η ασφάλιση αυτή αποτελεί αναγκαίο επαγγελματικό “εργαλείο”, που απαραίτητα ακολουθεί τη διεθνή πρακτική στη διαδικασία μελέτης και κατασκευής τεχνικών έργων.
«Εγγύηση Υπηρεσιών» που δεν γνωρίζουμε!
Οι περισσότεροι, αν όχι όλοι, οι ανεξάρτητοι επαγγελματίες Μηχανικοί ή Εταιρείες Μελετών - Συμβούλων που διατηρούν ένα ασφαλιστήριο επαγγελματικής ευθύνης, συνήθως αγνοούν την πραγματική αξία του και απλά το αντιμετωπίζουν στην πράξη σαν ένα τυπικό έντυπο για την ικανοποίηση κάποιας συμβατικής απαίτησης. Σχετικά, κρίνω σκόπιμο να αναφέρω το παρακάτω συμβάν από την προσωπική μου εμπειρία.
Κάποτε, ο Διευθύνων Σύμβουλος μελετητικής εταιρείας που διατηρούσε Ασφάλιση Επαγγελματικής Ευθύνης μέσω του Γραφείου μου, αναστατωμένος μου τηλεφώνησε λέγοντας πως κάποιος υποψήφιος Εργοδότης τους (φορέας του εξωτερικού) στο πλαίσιο διαπραγμάτευσης για κάποια σύμβαση παροχής υπηρεσιών ζητάει “τρελά πράγματα” σχετικά με την ασφάλιση.
Μου εξήγησε πως η συγκεκριμένη σύμβαση έχει σημαντικό επιχειρηματικό ενδιαφέρον αλλά ο συγκεκριμένος Εργοδότης επιμένει να περιλαμβάνεται ειδική ρήτρα στη σύμβαση, όπου ρητά θα αναφέρεται πως “οι υπηρεσίες μελέτης και επίβλεψης στο κατασκευαστικό έργο, θα εγγυώνται τις παρακάτω παραμέτρους: Ευστάθεια, αντοχή στο χρόνο, ασφάλεια, οικονομία, λειτουργικότητα, συντηρησιμότητα και αρμονική ένταξη του έργου στο περιβάλλον”!
Αυθόρμητα του εξήγησα πως μια τέτοια συμβατική απαίτηση δεν είναι παράλογη σε παρόμοιες συμβάσεις στο εξωτερικό και θα μπορούσε κάλλιστα να γίνει αποδεκτή. Διευκρίνισα δε πως το ασφαλιστήριο είναι ένα είδος εγγύησης για την αξιοπιστία και ποιότητα των υπηρεσιών αφού θα μπορεί να αποζημιώνει αξιώσεις αποζημίωσης για οικονομικές συνέπειες από ενδεχόμενα λάθη ή παραλείψεις.
Επιπλέον, επεσήμανα πως επί της ουσίας η εν λόγω συμβατική ρήτρα εντάσσεται στο πνεύμα ενός ασφαλιστηρίου επαγγελματικής ευθύνης σαν αυτό που υπήρχε σε ισχύ! Επειδή η δήλωσή μου φαινόταν κάπως “παράξενη” προκειμένου να υπογράψει τελικά τη σύμβαση ο συγκεκριμένος Πελάτης μου, χρειάστηκε να διατυπώσω εγγράφως την άποψή μου, στηριζόμενος στη δική μου ασφαλιστική κάλυψη επαγγελματικής ευθύνης.
Τι κινδύνους καλύπτει
Πολλές φορές ασφαλισμένοι πελάτες μου ζητούν να τους εξηγήσω αν το τάδε περιστατικό όπου εμπλέκεται με κάποια ενδεχόμενη ευθύνη του, καλύπτεται από το ασφαλιστήριο. Εξηγώ κάθε φορά πως ένα αξιόπιστο διεθνών προδιαγραφών ασφαλιστήριο, δεν μπορεί να αναφέρει, ρητά και δεσμευτικά. συγκεκριμένες περιπτώσεις κινδύνων που καλύπτονται από αυτό. Πέρα από κάποιες standard εξαιρέσεις που εδώ και πολλά χρόνια έχουν εμπεδωθεί στην πράξη και έχουν υποστεί ερμηνεία με σχετικές νομολογίες σε διάφορες χώρες, υπάρχει στην αρχή του κειμένου του ασφαλιστηρίου ρητή δήλωση (contract agreement) για το πνεύμα της κάλυψης που παρέχει.
Ειδικότερα σε ένα κλασσικό ασφαλιστήριο, αναφέρονται περίπου τα εξής: “Καλύπτονται αξιώσεις αποζημίωσης από την πλευρά Τρίτων για Σωματικές βλάβες ή θάνατο και υλικές ζημιές καθώς επίσης άμεσες ή και έμμεσες επακόλουθες οικονομικές απώλειες, που ανάγονται σε ζημιογόνα γεγονότα στα οποία ενέχεται ευθύνη του Ασφαλισμένου σε περιπτώσεις παράβασης επαγγελματικού καθήκοντος, αμέλειας, λάθους ή παράλειψης.
Επιπλέον, καλύπτονται δαπάνες και δικαστικά έξοδα στην περίπτωση που η αξίωση αποζημίωσης εις βάρος του Ασφαλισμένου δεν μπορεί να διευθετηθεί εξωδικαστικά με βάση κάποια τεχνική ή/και νομική πραγματογνωμοσύνη”.
Οι εξελίξεις
Τελικά, είναι η μακρόχρονη διεθνής πρακτική εμπειρία και οι διάφορες νομολογίες, που διαμόρφωσαν ένα standard ασφαλιστήριο το οποίο ισχύει διεθνώς και ανταποκρίνεται στο αστικό δίκαιο των πολιτισμένων χωρών του δυτικού κόσμου.
Συνήθως, από τη γεωγραφική κάλυψη εξαιρούνται οι ΗΠΑ και ο Καναδάς. Ωστόσο, σε περίπτωση συμβάσεων με εργοδότες από τις συγκεκριμένες χώρες το ασφαλιστήριο επαγγελματικής ευθύνης παραμένει ισχυρό και η ενδεχόμενη αξίωση αποζημίωσης μπορεί να αντιμετωπιστεί σύμφωνα με το δίκαιο οποιασδήποτε άλλης χώρας.
Είναι ανάγκη η ασφάλιση επαγγελματικής ευθύνης να θεσπιστεί και να εφαρμοστεί συστηματικά στον κλάδο των κατασκευών, όπου η έννοια της επαγγελματικής ευθύνης ενυπάρχει με αυξημένο βαθμό επικινδυνότητας.
Η έλλειψη νομικής ή θεσμικής απαίτησης, για μια τέτοια ασφαλιστική κάλυψη, δεν βοήθησε μέχρις στιγμής στο να διαμορφωθεί το κατάλληλο πλαίσιο για την ανάπτυξη και εμπέδωσης της Ασφάλισης Επαγγελματικής Ευθύνης στην πράξη. Ωστόσο, οι συνθήκες αλλάζουν και η προσαρμογή στα ισχύοντα διεθνή πρότυπα είναι αναγκαία.
Ο κ. Γιώργος Κουτίνας είναι Μηχανικός ΕΜΠ & ENSPM Γαλλίας, Εμπειρογνώμων Ασφαλίσεων σε θέματα αστικής ευθύνης, επιχειρηματικών κινδύνων & τεχνικών έργων
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
