Tο 1981, όταν η Airbus ανακοίνωσε ότι θα μπει στην κατηγορία των αεροσκαφών μονού διαδρόμου για να ανταγωνιστεί την Boeing, το 737 κυριαρχούσε.
Το αμερικανικό μοντέλο, ήδη σε χρήση πάνω από μια δεκαετία, είχε αλλάξει το παιχνίδι της αεροπορίας, κάνοντας τις σύντομες διαδρομές πιο προσιτές και πιο κερδοφόρες. Μέχρι το 1988, όταν η Airbus ξεκίνησε την παραγωγή του A320, η Boeing είχε ήδη παραδώσει περίπου 1.500 αεροσκάφη, χτίζοντας ένα ισχυρό προβάδισμα.
Σχεδόν τέσσερις δεκαετίες αργότερα, η ισορροπία αλλάζει. Η σειρά A320 είναι έτοιμη να ξεπεράσει το 737 ως το πιο παραδοθέν εμπορικό αεροπλάνο όλων των εποχών, σύμφωνα με την Cirium. Στις αρχές Αυγούστου, η Airbus είχε μειώσει τη διαφορά σε μόλις 20 αεροσκάφη, με 12.155 συνολικές παραδόσεις. Το χάσμα αναμένεται να κλείσει τον επόμενο μήνα.
«Ποιος θα φανταζόταν τότε ότι θα γινόταν νούμερο ένα – και σε τόσο μεγάλους όγκους παραγωγής;» σχολίασε ο Max Kingsley-Jones της Cirium.
Η διαδρομή της Airbus
Η επιτυχία του A320 αποτυπώνει την εντυπωσιακή άνοδο της Airbus: από μια νεοσύστατη κοινοπραξία σε ισότιμο ανταγωνιστή της Boeing – και τελικά σε παγκόσμιο ηγέτη.
Από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, οι ετήσιες παραδόσεις του A320 είχαν ξεπεράσει το 737, ενώ το 2019 οι συνολικές παραγγελίες του πέρασαν μπροστά. Ωστόσο, το 737 παρέμενε μέχρι πρόσφατα το αεροπλάνο με τις περισσότερες παραδόσεις στην ιστορία.
Η Airbus ξεκίνησε με σοβαρά εμπόδια. Δημιουργήθηκε το 1970 με τη στήριξη ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, χωρίς πλήρη γκάμα μοντέλων και με εσωτερικές έριδες που καθυστερούσαν αποφάσεις. Παρ’ όλα αυτά, ήταν σαφές ότι έπρεπε να εισέλθει στη χρυσή κατηγορία των αεροσκαφών στενής ατράκτου, που αποτελεί τη ραχοκοκαλιά των πτήσεων μικρών και μεσαίων αποστάσεων.
Το ρίσκο που απέδωσε
Η Airbus τόλμησε να καινοτομήσει. Εισήγαγε το fly-by-wire, αντικατέστησε το παραδοσιακό χειριστήριο με side-stick, και σχεδίασε το αεροσκάφος πιο ψηλά ώστε να μπορεί να δεχτεί διαφορετικούς κινητήρες.
Το στοίχημα της «βγήκε». Σήμερα, τα A320 και 737 αποτελούν σχεδόν το 50% του παγκόσμιου στόλου επιβατικών αεροσκαφών. Η επιτυχία του A320 ξεχωρίζει από αποτυχίες όπως το γιγαντιαίο A380, που αποσύρθηκε πρόωρα. Αντίθετα, η Boeing είχε επενδύσει στο πιο ευέλικτο 787 Dreamliner – και δικαιώθηκε.
Τα λάθη και τα προβλήματα
Η κυριαρχία των δύο μοντέλων εγείρει ερωτήματα: μήπως η σταθερότητα του «δίπολου» Airbus–Boeing εμποδίζει την καινοτομία;
Η Airbus έφερε πρώτη το A320neo, που γνώρισε τεράστια επιτυχία. Η Boeing απάντησε με το 737 Max, αλλά η βιασύνη οδήγησε σε δύο πολύνεκρα δυστυχήματα και σε παγκόσμια καθήλωση του μοντέλου για 20 μήνες.
Ακόμη και η Airbus, όμως, βρέθηκε αντιμέτωπη με τεχνικά προβλήματα στους κινητήρες Pratt & Whitney του A320neo, που ανάγκασαν εκατοντάδες αεροσκάφη να μείνουν στο έδαφος.
Η επόμενη μέρα
Με τα δύο μοντέλα να πλησιάζουν στο τέλος του κύκλου τους, όλοι αναρωτιούνται ποιο θα είναι το επόμενο βήμα.
Η Κίνα επιχειρεί να εισέλθει στην αγορά με το Comac C919, που όμως δεν έχει ακόμα πιστοποιηθεί για πτήσεις σε Ευρώπη και ΗΠΑ.
Η Boeing δηλώνει ότι εργάζεται σε νέο σχέδιο, αλλά –όπως είπε ο CEO Kelly Ortberg– «αυτό δεν είναι υπόθεση του σήμερα ούτε του αύριο».
Η Airbus, με υγιέστερα οικονομικά, έχει μεγαλύτερη ευχέρεια κινήσεων. Ο CEO Guillaume Faury έχει μιλήσει για υδρογονοκίνητο αεροσκάφος, αλλά πλέον δίνει προτεραιότητα στη διάδοχη γενιά του A320. Σχέδια όπως οι open-rotor κινητήρες δείχνουν τον δρόμο για το μέλλον.
«Το A320 είναι πλέον μια παλιά πλατφόρμα», παραδέχθηκε ο Faury στο Paris Air Show. «Η δέσμευσή μας είναι σαφής: να ετοιμάσουμε την επόμενη γενιά αεροσκαφών στενής ατράκτου».
Με πληροφορίες από Bloomberg