Από τις αρχές του 2026 καταργείται σε επίπεδο ΕΕ η τελωνειακή απαλλαγή για δέματα αξίας κάτω των 150 ευρώ και όλα τα πακέτα από τρίτες χώρες θα περνούν πλέον από κανονικές τελωνειακές διαδικασίες, με επιβολή δασμών και προβλεπόμενων τελών διαχείρισης, όπως αποφάσισε την Πέμπτη το Συμβούλιο υπουργών Οικονομικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ECOFIN). Το μέτρο στηρίζει σθεναρά η Ελλάδα και ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης ως αναγκαίο για τον υγιή ανταγωνισμό, την προστασία των εσόδων και την ασφάλεια των προϊόντων.

Πλέον, επιχειρήσεις και καταναλωτές αρχίζουν να ζυγίζουν τα υπέρ και τα κατά των νέων εξελίξεων.

Για την Ελλάδα, η στήριξη και επίσπευση του μέτρου υπαγορεύεται από την ανάγκη για μια πολιτική που θα εξισορροπεί τα συμφέροντα καταναλωτή, του εγχώριου εμπορίου αλλά και την προστασία των δημοσίων εσόδων, βάζοντας τέλος σε στρεβλώσεις, «παράθυρα» και «Κερκόπορτες» που προέκυψαν με την έκρηξη του ηλεκτρονικού εμπορίου παγκοσμίως τις τελευταίες 2-3 δεκαετίες.

Θετικά και αρνητικά του νέου μέτρου

Στα «υπέρ» καταγράφονται η μείωση του αθέμιτου ανταγωνισμού από ξένες επιχειρήσεις, η αύξηση δημοσίων εσόδων, η αποτροπή αποστολής ακατάλληλων προϊόντων που δεν συμμορφώνονται με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, αλλά και περιβαλλοντικά οφέλη από την αποθάρρυνση παραγωγής και υπερκατανάλωσης αμφιβόλου ποιότητος και προέλευσης ειδών και υλικών.

Στα «κατά» περιλαμβάνονται οι αυξήσεις τελικών τιμών σε «πολύ φθηνά» προϊόντα από τρίτες χώρες λόγω δασμών και τέλους διεκπεραίωσης που κατακλύζουν την Ευρώπη, πιθανή επιβάρυνση των χαμηλότερων εισοδημάτων που «κυνηγούν» τις χαμηλές τιμές, κίνδυνος καθυστερήσεων και γραφειοκρατίας στις διεκπεραιώσεις στα τελωνεία, νέα κόστη και διαδικασίες για ταχυμεταφορές/ταχυδρομεία/τελωνεία, αλλά και ανάγκη για προσεκτικό και ισορροπημένο σχεδιασμό στην επιβολή του «τέλους διαχείρισης» ανά πακέτο (τουλάχιστον 1,5-2 ευρώ και άνω, σύμφωνα με τις ως τώρα προτάσεις).

Τι αποφάσισε το ECOFIN

Οι υπουργοί Οικονομικών της ΕΕ συμφώνησαν την περασμένη Πέμπτη στην κατάργηση της απαλλαγής τελωνειακών δασμών για δέματα χαμηλής αξίας, επιταχύνοντας το χρονοδιάγραμμα εφαρμογής (από το 2028 στις αρχές του 2026), που θα προβλέπει μια μεταβατική «απλή» λύση ώστε όλα τα δέματα να μπαίνουν σε διαδικασίες τελωνείου και δασμών. Ενώ σε δύο χρόνια, από το 2028, θα ληφθούν και αυστηρότερα μέτρα με νέα αναθεώρηση της Οδηγίας, με βάση μια νέα πλατφόρμα στην οποία θα γίνεται ηλεκτρονικά η εκκαθάριση κάθε αγοράς από ηλεκτρονικά e-shops τρίτων χωρών που εισάγεται στην ΕΕ.

Τα κράτη-μέλη θα φέρουν συγκεκριμένες προτάσεις υλοποίησης για έγκριση στο επόμενο ECOFIN σε λιγότερο από ένα μήνα (έως τις 12/12), με στόχο μια νέα αρχιτεκτονική εισαγωγών των μικροδεμάτων από Κίνα και τρίτες χώρες, η οποία θα λειτουργήσει «το συντομότερο δυνατόν» εντός του 2026, κατά τρόπο πάντως που να μη προκαλεί πρόσθετες καθυστερήσεις και προβλήματα στα τελωνεία από τον όγκο των μικροδεμάτων που σήμερα περνούν «ατελώνιστα».

Τι αλλάζει για τον καταναλωτή

Κάθε δέμα από τρίτη χώρα θα αξιολογείται για δασμούς ανεξαρτήτως αξίας (πέραν του ΦΠΑ που ήδη ισχύει και επιβάλλεται τη στιγμή της αγοράς από τις πλατφόρμες μέσω IOSS/checkout), με συνέπεια οι τελικές τιμές να καθίστανται υψηλότερες και λιγότερο ελκυστικές από ό,τι σήμερα στα «φθηνά» πακέτα.

Εκτός από δασμούς, το σχέδιο προβλέπει και ξεχωριστό «τέλος διεκπεραίωσης» (handling fee) ανά μικροδέμα, ύψους περίπου 2 ευρώ σύμφωνα με την επικρατέστερη ως τώρα πρόταση, σαν μία χαμηλής ονομαστικής αξίας επιβάρυνση, η οποία θα τεθεί σε ισχύ μετά τα μέσα του 2026 — αν και το τελικό ποσό και σχέδιο μένει να κλειδώσει πολιτικά.

Πώς επηρεάζονται Temu, Shein, Trendyol

Στο στόχαστρο μπαίνει το σύστημα πωλήσεων που εφαρμόζουν εταιρικές πλατφόρμες τύπου Temu, Shein, Bangood, Trendyol κ.λπ. (αλλά και οι αγορές ίδιου τύπου μέσω e-bay) με «κράχτες» τις υπερβολικά χαμηλές τιμές και το free shipping.

Επί χρόνια το μοντέλο αυτό στηρίχθηκε εν πολλοίς στο χαμηλό όριο απαλλαγής από τα τελωνεία για αγορές έως 150 ευρώ («de minimis»). Το όριο αυτό επέτρεπε υποκοστολογήσεις ή «σπάσιμο» παραγγελιών, για αποφυγή δασμών.

Με το νέο καθεστώς, οι αγορές αυτές θα επιβαρύνονται με δασμούς και τέλη, περιορίζοντας τα συγκριτικά πλεονεκτήματα, ενώ πιθανώς θα αλλάξουν και οι πολιτικές δωρεάν αποστολής και επιστροφών.

Η μετάβαση σε πλήρη τελωνειακό έλεγχο μπορεί επίσης να επιφέρει καθυστερήσεις, ανάγκη αναβάθμισης συστημάτων και αυξημένα λειτουργικά κόστη για τις πλατφόρμες.

Τι αλλάζει για τα e-shops

Για τα ελληνικά και ευρωπαϊκά e-shops οι όροι γίνονται πιο ισότιμοι, καθώς τα εισαγόμενα φθηνά πακέτα δεν θα διαφεύγουν δασμών, περιορίζοντας την τεράστια διαφορά τελικής τιμής που συχνά είχαν οι ασιατικές πλατφόρμες — σε αντίθεση με τα ευρωπαϊκά e-shops που εφαρμόζουν όλους τους κανόνες και πλήρη δασμολογική συμμόρφωση.

Η Ελλάδα, που αποτελεί πύλη εισόδου κινεζικών προϊόντων, πρωτοστάτησε στην επίσπευση των μέτρων μαζί με τη Γαλλία.

Γιατί αλλάζει το καθεστώς

Η εκρηκτική αύξηση μικροδεμάτων από πλατφόρμες τρίτων χωρών έχει επιφέρει απώλειες στα κράτη-μέλη και σοβαρή στρέβλωση ανταγωνισμού, καθώς συνδυάζεται με υποτιμολογήσεις και παρακάμψεις των ελέγχων.

Η ΕΕ επιδιώκει:

• ισότιμους όρους
• καλύτερο έλεγχο συμμόρφωσης
• προστασία καταναλωτή
• αποθάρρυνση πρακτικών fast fashion
• περιορισμό περιβαλλοντικού αποτυπώματος

Η Πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τόνισε ότι «από εδώ και στο εξής, όλα τα δέματα θα περνούν από συνήθεις τελωνειακές διαδικασίες», διασφαλίζοντας «δίκαιο ανταγωνισμό και καλύτερη προστασία του καταναλωτή».

Ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ, Σταύρος Καφούνης, σημειώνει: «Δεν ζητάμε να κλείσει η πόρτα της Ευρώπης στο διεθνές εμπόριο, αλλά η "κερκόπορτα" του αθέμιτου ανταγωνισμού».

Ο Κυριάκος Πιερρακάκης δήλωσε ότι «η Ελλάδα στηρίζει πλήρως το μέτρο», ζητώντας εφαρμογή από τις αρχές του 2026.

Αξιωματούχοι της ΕΕ αναφέρουν ότι μέχρι και τα ⅔ των μικροδεμάτων δηλώνονται υποτιμολογημένα — κάτι που αντιμετωπίζεται μόνο με κατάργηση της εξαίρεσης.

Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ

Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!