Ραγδαίες εξελίξεις γύρω από την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου Great Sea Interconnector με τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη να συγκαλεί σήμερα το απόγευμα στις 17:00 έκτακτη σύσκεψη για το θέμα, με την ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και τη διοίκηση του ΑΔΜΗΕ.
Η έκτακτη σύσκεψη συγκλήθηκε αφότου ξέσπασε «πόλεμος» ανάμεσα στην Κύπρο και τον ΑΔΜΗΕ με αφορμή ένα δημοσίευμα του Φιλελεύθερου με τον τίτλο «Κήρυξε πόλεμο ο ΑΔΜΗΕ για το καλώδιο – Επιστολή βόμβα στη ΡΑΕΚ».
Ακολούθησε διάψευση του δημοσιεύματος από τον ΑΔΜΗΕ, που υποστηρίζει ότι «αναγνωρίζει και διεκδικεί τη συμφωνημένη πρώτη δόση των 25 εκατ. ευρώ για το 2025, και τίποτα περισσότερο όσον αφορά τις επενδυτικές δαπάνες του έργου (capex), και διαψεύδει την αυθαίρετη και αδιασταύρωτη πληροφορία του δημοσιεύματος περί άμεσης διεκδίκησης των 251 εκατ. ευρώ, το οποίο αποτελεί μέρος των 1,9 δισ. ευρώ του έργου, και το οποίο θα ανακτηθεί στο βάθος χρόνου των 35 ετών απόσβεσης που έχει προσδιοριστεί ρυθμιστικά».
Πηγές του ΑΔΜΗΕ έλεγαν στην «Η» πως ο Διαχειριστής δεν ζητά άμεσα τα 251 εκατ. ευρώ αλλά να αναγνωριστεί από την ΡΑΕΚ, όπως έχει αναγνωριστεί και από τη ΡΑΕΕΥ η δαπάνη των 251 εκατ. ευρώ που έχει γίνει μέχρι τώρα από τον ΑΔΜΗΕ για το έργο. Με απόφασή της η ΡΑΕΚ στα τέλη του περασμένου Ιουλίου αναγνώρισε ως δαπάνη μόνο τα 82 εκατ. «Υπάρχει συμβατικό δικαίωμα του Διαχιεριστή για την αναθεώρηση της απόφασης», έλεγαν πηγές του ΑΔΜΗΕ, παρατηρώντας πως εντός του 2025 πρέπει να καταβληθούν από τους Κυπρίους μόνο τα 25 εκατ. που έχουν αναγνωριστεί ήδη από την ΡΑΕΚ.
Για το θέμα έχουν υπάρξει και δηλώσεις του ίδιου του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκου Χριστοδουλίδη, ενώ η συνέχεια θα γραφτεί στο Μέγαρο Μαξίμου.
Οι σημερινές εξελίξεις έρχονται αφού έχουν υπάρξει πολλά επεισόδια στο θρίλερ του καλωδίου GSI, όταν στις αρχές Σεπτεμβρίου, ο υπουργός Οικονομικών της Κυπριακής Δημοκρατίας, Μάκης Κεραυνός σε δηλώσεις του (Καθημερινή Κύπρου) δήλωνε πως «έχω ενώπιόν μου δύο μελέτες από ανεξάρτητους και σοβαρούς οργανισμούς, οι οποίες καταλήγουν στο ότι αυτό το έργο δεν είναι βιώσιμο, με τους συγκεκριμένους όρους».
Ακολούθησε η συνάντηση των Κυριάκου Μητσοτάκη και Νίκου Χριστοδουλίδη στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στην οποία οι ηγέτες των δύό χωρών εμφανίστηκαν να συμφωνούν και να ξεπερνούν τα όποια αγκάθια είχαν ανακύψει σχετικά με το καλώδιο, σημειώνοντας σε κοινή δήλωση τους ότι «οι δύο κυβερνήσεις παραμένουν απολύτως προσηλωμένες στην υλοποίηση αυτού του έργου στρατηγικής σημασίας, όπως επίσης και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου οι οποίοι είναι πλήρως ενήμεροι και στηρίζουν την υλοποίηση του έργου».
Η ανακοίνωση του ΑΔΜΗΕ
«Ο ΑΔΜΗΕ διαψεύδει κατηγορηματικά πληροφορίες που περιλαμβάνονται στο δημοσίευμα της κυπριακής ιστοσελίδας philenews με τίτλο «Αποκαλυπτικό: Κήρυξε πόλεμο ο ΑΔΜΗΕ για το καλώδιο - Επιστολή βόμβα στη ΡΑΕΚ - Ετοιμάζεται για προσφυγή στη δικαιοσύνη», σχετικά με διεκδικήσεις του για το ύψος της προβλεπόμενης αποζημίωσης από την ΡΑΕΚ, όσον αφορά το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας - Κύπρου.
Ο ΑΔΜΗΕ αναγνωρίζει και διεκδικεί τη συμφωνημένη πρώτη δόση των 25 εκατ. ευρώ για το 2025, και τίποτα περισσότερο όσον αφορά τις επενδυτικές δαπάνες του έργου (capex), και διαψεύδει την αυθαίρετη και αδιασταύρωτη πληροφορία του δημοσιεύματος περί άμεσης διεκδίκησης των 251 εκατ. ευρώ, το οποίο αποτελεί μέρος των 1,9 δισ. ευρώ του έργου, και το οποίο θα ανακτηθεί στο βάθος χρόνου των 35 ετών απόσβεσης που έχει προσδιοριστεί ρυθμιστικά.
Ο λόγος που ο ΑΔΜΗΕ, με βάση το προβλεπόμενο συμβατικό δικαίωμά του, αιτήθηκε αναθεώρηση της απόφασης της ΡΑΕΚ της 31ης Ιουλίου 2025, είναι ότι η ΡΑΕΚ με αυτή την απόφαση δεν αναγνώρισε τα έξοδα που έχει κάνει ο Διαχειριστής έως σήμερα, παρά τα στοιχεία που έχει λάβει και παρά το γεγονός ότι η Ελληνική Ρυθμιστική Αρχή τα αναγνωρίζει.
Συγκεκριμένα, η ΡΑΕΚ αναγνώρισε μόνο ποσό ύψους 82 εκατ. ευρώ, έναντι περίπου 251 εκατ. ευρώ, τα οποία αποτελούν βεβαιωμένες έως σήμερα επενδυτικές δαπάνες.
Ο ΑΔΜΗΕ αναγνωρίζει το προς ανάκτηση ποσό των 25 εκατ. ευρώ για το 2025 ως έναντι του πραγματικού εσόδου του έργου, το οποίο ρυθμιστικά θα πρέπει να υπολογιστεί στη βάση του συνόλου των επενδυτικών δαπανών, όπως πράττει η ΡΑΑΕΥ, διεκδικεί για τον λόγο αυτόν την αναγνώριση από τη ΡΑΕΚ του συνόλου των πραγματικών δαπανών του έως σήμερα. Με την ένσταση προσκομίζονται όλα τα απαραίτητα στοιχεία που πρέπει να ληφθούν υπόψη».
Τι έλεγε ο Φιλελεύθερος
Στο επίμαχο δημοσίευμα, ο κυπριακός Φιλελεύθερος έγραφε ότι ο φορέας υλοποίησης του έργου (ΑΔΜΗΕ) υπέβαλε ένσταση στη ΡΑΕΚ εναντίον της απόφασης της ρυθμιστικής αρχής, ημερομηνίας 31 Ιουλίου 2024, να του εγκρίνει ανάκτηση εξόδων 82 εκατ. ευρώ, με δικαίωμα είσπραξης μόνο 25 εκατ. για την περίοδο Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου 2025. Πληροφορίες φέρουν τον ΑΔΜΗΕ να διεκδικεί να του αναγνωριστεί δικαίωμα ανάκτησης ποσού 251 εκατ. ευρώ για δαπάνες που έκανε μέχρι τώρα, πριν ολοκληρωθεί το έργο.
Πάντα σύμφωνα με τον Φιλελεύθερο, με την ένσταση ο ΑΔΜΗΕ ζητά την ακύρωση της απόφασης του Ιουλίου -για τη λήψη της οποίας είχε πιέσει έντονα για μακρά περίοδο- και την αντικατάστασή της από άλλη, μέσω της οποίας θα εγκριθεί η ανάκτηση όλων των εξόδων του για το καλώδιο, καθώς θα γίνονται και θα δικαιολογούνται μέσω της ΡΑΕΚ με τιμολόγια.
Επί της ουσίας – έλεγε ο Φιλελεύθερος – ο ΑΔΜΗΕ επιχειρεί να ανατρέψει το Πλαίσιο Συμφωνίας που είχε υπογραφεί από τις κυβερνήσεις Κύπρου και Ελλάδας τον Ιούλιο του 2024, το οποίο προβλέπει πως η Κύπρος δεν θα πληρώνει στο στάδιο της κατασκευής του έργου όλα τα έξοδα που γίνονται (κάτι που θα κάνει η Ελλάδα), αλλά μόνο 25 εκατ. τον χρόνο, για την περίοδο 2025-2029. Όλες οι υπόλοιπες δαπάνες θα πληρωθούν σταδιακά από τους καταναλωτές ηλεκτρισμού στην Κύπρο (με αναλογία 63-37%), μετά τη λειτουργία της ηλεκτρικής διασύνδεσης.
Το κυριότερο, όμως - προσθέτει η κυπριακή ιστοσελίδα - είναι ότι ο φορέας υλοποίησης αμφισβητεί και επιχειρεί να ανατρέψει το ρυθμιστικό πλαίσιο που ενέκριναν ΡΑΕΚ και ΡΑΑΕΥ τον Ιούλιο του ’24, αφού πρώτα ενσωμάτωσαν σε αυτό το Πλαίσιο Συμφωνίας των κυβερνήσεων για τα 125 εκατ. μέχρι και το 2029 από πλευράς Κύπρου.