Σαφές μήνυμα προς Αθήνα και Λευκωσία για το μέλλον του ηλεκτρικού καλωδίου Ελλάδας – Κύπρου, του Great Sea Interconnector (GSI), έστειλε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω του Επιτρόπου Ενέργειας Νταν Γιόργκενσεν. Την ώρα που οι δύο κυβερνήσεις έχουν ουσιαστικά παγώσει τις διαδικασίες, προτάσσοντας την ανάγκη επανεξέτασης των οικονομικοτεχνικών δεδομένων, η Κομισιόν καθιστά σαφές ότι δεν απαιτείται καμία νέα μελέτη για να συνεχιστεί η πορεία του έργου.
Ποτε χρειάζεται νεά μελέτη
Αφορμή για την ξεκάθαρη τοποθέτηση του Επιτρόπου αποτέλεσε η ερώτηση του Κύπριου ευρωβουλευτή Μιχάλη Χατζηπαντέλα, ο οποίος ζήτησε από τις Βρυξέλλες να ξεκαθαρίσουν αν χρειάζεται νέα αξιολόγηση κόστους και οφέλους. Η απάντηση ήταν σαφής. Όπως σημείωσε ο Γιόργκενσεν, η σχετική ανάλυση πραγματοποιείται μόνο όταν εξετάζεται η ένταξη ενός έργου στον κατάλογο των Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος, διαδικασία, η οποία για τον GSI έχει ήδη ολοκληρωθεί εδώ και χρόνια. Υπενθύμισε παράλληλα ότι η ένταξη του σχεδίου στον κατάλογο των PCI αποδεικνύει πως τα συνολικά οφέλη υπερσκελίζουν το κόστος του, ενώ η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση των 657 εκατ. ευρώ επιβεβαιώνει ότι πληροί τα κριτήρια ασφάλειας εφοδιασμού και ενίσχυσης της διασύνδεσης.
Η τοποθέτηση της Επιτροπής έρχεται σε αντίθεση με την κοινή δήλωση των Κυριάκου Μητσοτάκη και Νίκου Χριστοδουλίδη τον Νοέμβριο, όταν οι δύο ηγέτες υποστήριζαν ότι απαιτείται επικαιροποίηση των υφιστάμενων δεδομένων για να εξεταστεί το ενδιαφέρον πιθανών επενδυτών. Παρότι η ανακοίνωση παρουσιάστηκε ως τεχνική ανάγκη, διπλωματικές πηγές ανέφεραν ότι επρόκειτο περισσότερο για έναν τρόπο να μετατεθεί χρονικά μια δύσκολη πολιτική απόφαση.
Παρά τις επίσημες εξηγήσεις περί «νέων δεδομένων», όσοι γνωρίζουν τις πραγματικές δυσκολίες του έργου υπογραμμίζουν ότι ο δισταγμός δυνητικών επενδυτών δεν πηγάζει από παρωχημένες μελέτες, αλλά από την αβεβαιότητα της κυπριακής πλευράς και κυρίως από την ξεκάθαρη τουρκική αντίθεση σε οποιαδήποτε ενεργειακή δραστηριότητα στην Ανατολική Μεσόγειο χωρίς τη συναίνεσή της. Στο παρασκήνιο, αυτός ο γεωπολιτικός παράγοντας θεωρείται το σημαντικότερο εμπόδιο για την πρόοδο του έργου, με αποτέλεσμα ακόμη και η κατασκευάστρια του καλωδίου, η γαλλική Nexans, να μην έχει τοποθετηθεί, ενώ φέρεται να έχει μείνει απλήρωτη από τον Ιούνιο.
Η απάντηση της Κομισιόν, που αποδυναμώνει τα επιχειρήματα για ανάγκη νέων μελετών, αναμένεται να αυξήσει τις πιέσεις προς τις δύο κυβερνήσεις ώστε να κινηθούν άμεσα οι απαραίτητες διαδικασίες. Το έργο, στο οποίο διαχειριστείς είναι ο ΑΔΜΗΕ, εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σημαντικές τεχνικές και ρυθμιστικές εκκρεμότητες. Η νέα καθυστέρηση θα αναγκάσει τον διαχειριστή να αναθεωρήσει το χρονοδιάγραμμα, προκειμένου να μειωθούν οι οικονομικές επιπτώσεις της αναβολής.
Σημαντικός σταθμός αναμένεται να αποτελέσει η συνάντηση της 15ης Δεκεμβρίου στις Βρυξέλλες, όπου ο Επίτροπος Ενέργειας θα έχει κατ’ ιδίαν επαφές με τον Έλληνα υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρο Παπασταύρου και τον υπουργό Ενέργειας της Κύπρου Γιώργο Παπαναστασίου. Πηγές επισημαίνουν ότι η σύσκεψη αυτή θα αποτελέσει καθοριστικό τεστ για το κατά πόσο Αθήνα και Λευκωσία προτίθενται να προχωρήσουν.
Αν από την επικαιροποιημένη μελέτη προκύψει σημαντική αύξηση του κόστους, για παράδειγμα στα 2,4 δισ. ευρώ από το 1,5 δισ. που είχε αρχικά υπολογιστεί, η Κομισιόν θα πρέπει εκ νέου να τοποθετηθεί, ειδικά αν οι δύο χώρες επιδιώξουν πρόσθετη ευρωπαϊκή χρηματοδότηση. Μελλοντικοί επενδυτές από τις ΗΠΑ, το Ισραήλ ή τα κράτη του Κόλπου ενδέχεται να αλλάξουν τα δεδομένα, όμως όλα θα κριθούν εφόσον δοθεί το πράσινο φως για την επανέναρξη των ερευνών στην περιοχή της Κάσου και εκδοθούν οι απαραίτητες NAVTEX, δηλαδή στο πεδίο όπου το γεωπολιτικό ρίσκο αποκτά πραγματικές διαστάσεις.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι η απάντηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κλείνει κάθε παράθυρο περαιτέρω καθυστέρησης χωρίς σαφή αιτιολόγηση και επαναφέρει το Great Sea Interconnector στο κέντρο των ευρωπαϊκών ενεργειακών προτεραιοτήτων, μεταθέτοντας πλέον την ευθύνη για τα επόμενα βήματα αποκλειστικά στις δύο εμπλεκόμενες κυβερνήσεις.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
