Η υποχρεωτική παρουσία του συντονιστή ασφαλείας στα τεχνικά έργα και τα αυστηρότερα μέτρα προστασίας είναι στο επίκεντρο του νέου κανονισμού υγιεινής και ασφάλειας, στο πλαίσιο του επερχόμενου εργασιακού νομοσχεδίου, προκειμένου να περιοριστούν τα εργατικά ατυχήματα.
Οι σχετικές διατάξεις, για τις οποίες έχει την ευθύνη ο υφυπουργός Εργασίας Κώστας Καραγκούνης, περιλαμβάνουν και τη λειτουργία του ΗΡΙΔΑΝΟΥ, που χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Ο ΗΡΙΔΑΝΟΣ είναι ένα Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα για την καταγραφή και την παρακολούθηση θεμάτων υγείας και ασφάλειας στην εργασία.
Οι βασικές λειτουργίες του Ηριδανού περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων: την καταγραφή και αναφορά ατυχημάτων/επαγγελματικών ασθενειών, τη ψηφιοποίηση των ελέγχων, το ελεγκτικό «Μητρώο Βημάτων» για κάθε έλεγχο, την παρακολούθηση ψυχοκοινωνικών κινδύνων, την εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση σχετικά με προγράμματα ψηφιακής επιμόρφωσης, την υποστήριξη φορέων & κοινωνικού διαλόγου όπως το ΕΛΙΝΥΑΕ και το Συμβούλιο Υγείας & Ασφάλειας.
Τα βασικά μέτρα που θα εφαρμοστούν είναι τα εξής:
1. Το ηλεκτρονικό βιβλίο συστάσεων
Οι υποδείξεις του Ιατρού Εργασίας και του Τεχνικού Ασφαλείας θα καταγράφονται πλέον μόνο εγγράφως, με το σχετικό βιβλίο να τηρείται πλέον σε ηλεκτρονική μορφή, διευκολύνοντας έτσι τους ελέγχους.
Μέχρι σήμερα, ο εργοδότης οφείλει να τηρεί ειδικό βιβλίο, το οποίο σελιδομετρείται και θεωρείται από την Επιθεώρηση Εργασίας και πρέπει να τηρείται στην επιχείρησή του. Στο ειδικό βιβλίο της επιχείρησης, ο τεχνικός ασφάλειας καταχωρεί γραπτώς τις υποδείξεις του προς τον εργοδότη για θέματα ασφάλειας και υγείας των εργαζομένων και πρόληψης ατυχημάτων. Ο εργοδότης έχει υποχρέωση να λαμβάνει γνώση ενυπογράφως των υποδείξεων που καταχωρούνται σε αυτό το βιβλίο.
Στο ειδικό βιβλίο της επιχείρησης, ο Ιατρός Εργασίας, εφόσον προβλέπεται, καταχωρεί επίσης τις γραπτές υποδείξεις του προς τον εργοδότη για τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται για τη σωματική και ψυχική υγεία των εργαζομένων. Η θεώρηση του βιβλίου αυτού στις επιχειρήσεις όπου ο ίδιος ο εργοδότης ασκεί καθήκοντα τεχνικού ασφαλείας δεν είναι υποχρεωτική.
Πλέον, το Ηλεκτρονικό Βιβλίο Συστάσεων Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία θα πρέπει να τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή.
2. Υποχρεωτικοί οι συντονιστές ασφάλειας
Πλέον, καθίσταται υποχρεωτική η παρουσία συντονιστών υγείας και ασφάλειας σε τεχνικά έργα, ανάλογα με την έκτασή τους, για την αποτροπή εργατικών ατυχημάτων. Ο εργοδότης θα έχει την ευθύνη για όλους τους εργαζόμενους στον χώρο του, ακόμα και όσους απασχολούνται μέσω εργολάβων ή δανεισμού. Έτσι, οι επιχειρήσεις θα πρέπει να προχωρήσουν στην πρόσληψη συγκεκριμένου αριθμού συντονιστών ασφαλείας.
Οι Συντονιστές Ασφαλείας και Υγείας είναι ειδικά πρόσωπα που ορίζονται για την επίβλεψη και τον συντονισμό θεμάτων υγείας και ασφάλειας στην εργασία, κυρίως σε τεχνικά έργα ή εργοτάξια, όπου εμπλέκονται πολλοί εργολάβοι ή υπεργολάβοι.
Πριν από την έναρξη του έργου, εκπονούν ή συντάσσουν Σχέδιο Ασφάλειας και Υγείας (ΣΑΥ) και Φάκελο Ασφάλειας και Υγείας (ΦΑΥ) και συντονίζουν τους εργολάβους ώστε να εφαρμόσουν κοινά μέτρα πρόληψης επαγγελματικών κινδύνων.
Κατά τη διάρκεια του έργου, ελέγχουν και επιβλέπουν την τήρηση των μέτρων υγείας και ασφάλειας από όλους τους εμπλεκόμενους, παρεμβαίνουν σε περιπτώσεις κινδύνου ή παραλείψεων και διασφαλίζουν την ενημέρωση και συνεργασία μεταξύ των εργολάβων/υπεργολάβων.
Συντονιστές μπορούν να οριστούν τεχνικοί ασφαλείας, μηχανικοί ή άλλα πρόσωπα με σχετική εμπειρία και κατάρτιση στην υγεία και ασφάλεια.
3. Νέο όριο για τον Τεχνικό Ασφαλείας
Το κατώφλι εργαζομένων, κάτω από το οποίο ο εργοδότης μπορεί να αναλάβει ο ίδιος καθήκοντα τεχνικού ασφαλείας, μειώνεται από 50 σε 20 άτομα. Με αυτόν τον τρόπο, το Υπουργείο Εργασίας εισάγει υποχρέωση για εκπαίδευση ή πρόσληψη περισσότερων εργαζομένων ως τεχνικών ασφαλείας.
Υπενθυμίζεται ότι ο Τεχνικός Ασφαλείας είναι υποχρεωτικός για κάθε εργοδότη που απασχολεί προσωπικό, έστω και έναν εργαζόμενο. Η υποχρέωση αυτή προβλέπεται από τον Ν. 3850/2010.
Ο Τεχνικός Ασφαλείας μπορεί να είναι είτε εσωτερικός εργαζόμενος της επιχείρησης (εφόσον πληροί τα απαιτούμενα προσόντα), εξωτερικός συνεργάτης ή ακόμη και ο ίδιος ο εργοδότης, εφόσον η επιχείρηση ανήκει σε χαμηλή επικινδυνότητα και έχει παρακολουθήσει επιδοτούμενο σεμινάριο Τεχνικού Ασφαλείας μέσω ΟΑΕΔ ή ΚΕΚ.
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, ο εργοδότης πρέπει:
- Να δηλώσει τον Τεχνικό Ασφαλείας στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ (ή με έντυπα Ε3.1 και Ε4 παλαιότερα),
- Να τηρεί το ημερολόγιο υποδείξεων (Ηλεκτρονικό Βιβλίο Συστάσεων),
- Να φροντίζει για τη συνεργασία του Τ.Α. με τον Ιατρό Εργασίας (όπου απαιτείται),
- Να μεριμνά για τη σύνταξη Γραπτής Εκτίμησης Επαγγελματικού Κινδύνου (ΓΕΕΚ).
4. Μαθήματα πρώτων βοηθειών
Θα δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην εκπαίδευση του προσωπικού των επιχειρήσεων σε βασικές πρώτες βοήθειες, όπως ΚΑΡΠΑ και Heimlich, με ευθύνη του εργοδότη.
5. Επικαιροποίηση επικινδυνότητας
Επανακαθορίζεται η κατάταξη επιχειρήσεων ως προς την επικινδυνότητα και ανανεώνονται οι ειδικότητες των τεχνικών ασφάλειας (στη βάση της πρακτικής που ακολουθείται έως σήμερα).
Η κατάταξη των επιχειρήσεων ως προς την επικινδυνότητα καθορίζει τις υποχρεώσεις τους στον τομέα Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία (ΥΑΕ), όσον αφορά τις ώρες που απαιτούνται ετησίως από Τεχνικό Ασφαλείας και Ιατρό Εργασίας, αν ο εργοδότης μπορεί να λειτουργήσει ως Τεχνικός Ασφαλείας με σεμινάριο, αλλά και τις απαιτήσεις για Γραπτή Εκτίμηση Επαγγελματικού Κινδύνου (ΓΕΕΚ).
Σήμερα οι επιχειρήσεις κατατάσσονται σε τρεις κατηγορίες: υψηλής, μέσης και χαμηλής επικινδυνότητας.
6. Αξιοποίηση επιστημονικών φορέων
Οι απαιτούμενες μετρήσεις μπορούν πλέον να ανατίθενται στο ΕΛΙΝΥΑΕ ή σε πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα.
→ Διαβάστε επίσης: ΕΑΣ: Παγώνει η Εισφορά Αλληλεγγύης για τους εργαζόμενους συνταξιούχους
7. Νέα κριτήρια για τις επαγγελματικές ασθένειες
Αναβαθμίζεται η διαδικασία καταγραφής και αναγνώρισης επαγγελματικών νοσημάτων με τη θέσπιση σαφών κριτηρίων.
Σύμφωνα με ειδικούς, η διαδικασία καταγραφής και αναγνώρισης επαγγελματικών νοσημάτων στην Ελλάδα ακολουθεί συγκεκριμένα βήματα, αλλά παραμένει ατελής σε πολλά σημεία, γεγονός που οδηγεί σε υποκαταγραφή και δυσκολίες στην αποζημίωση.