Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχεδιάζει να δημιουργήσει αποθέματα έκτακτης ανάγκης από κρίσιμα ορυκτά και κιτ επισκευής καλωδίων, καθώς εντείνονται οι ανησυχίες για την ευαλωτότητα της ΕΕ σε επιθέσεις.
«Η ΕΕ αντιμετωπίζει ένα ολοένα και πιο σύνθετο και επιδεινούμενο περιβάλλον κινδύνων, το οποίο χαρακτηρίζεται από αυξανόμενες γεωπολιτικές εντάσεις, συγκρούσεις, τις αυξανόμενες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, την περιβαλλοντική υποβάθμιση και τις υβριδικές και κυβερνοαπειλές», αναφέρεται σε προσχέδιο εγγράφου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για στρατηγική δημιουργίας αποθεμάτων, το οποίο είδε η Financial Times.
Η Κομισιόν πρότεινε τα κράτη μέλη να συντονίσουν τα αποθέματα τροφίμων, φαρμάκων και ακόμη και πυρηνικών καυσίμων. Παράλληλα, προγραμματίζει να επιταχύνει τη δημιουργία αποθεμάτων σε επίπεδο ΕΕ για υλικά όπως κιτ επισκευής καλωδίων ώστε να διασφαλίζεται η άμεση αποκατάσταση διακοπών σε ενεργειακά ή οπτικά καλώδια, καθώς και για κρίσιμες πρώτες ύλες όπως σπάνιες γαίες και μόνιμους μαγνήτες, απαραίτητα για την ενέργεια και την άμυνα.
Αρκετά περιστατικά πιθανής δολιοφθοράς σε υποθαλάσσια καλώδια επικοινωνίας και αγωγούς φυσικού αερίου τα τελευταία χρόνια έχουν προκαλέσει ανησυχία για την ασφάλεια των υποδομών.
Η στρατηγική αποτελεί μέρος της ευρύτερης προσπάθειας της ΕΕ για ενίσχυση της ασφάλειας και ανθεκτικότητας του μπλοκ των 27 χωρών. Τον περασμένο μήνα, ο αρχηγός άμυνας της Γερμανίας, Κάρστεν Μπρόιερ, προειδοποίησε ότι η Ρωσία θα μπορούσε να επιτεθεί σε κράτος μέλος της ΕΕ μέσα στα επόμενα τέσσερα χρόνια.
Το έγγραφο σημειώνει ότι το αυξημένο ρίσκο οφείλεται σε «αυξημένη δραστηριότητα από χακτιβιστές, κυβερνοεγκληματίες και κρατικά υποστηριζόμενες ομάδες».
Η ΕΕ είναι επίσης πιο ευάλωτη από άλλες περιοχές στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, καθώς θερμαίνεται δύο φορές ταχύτερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο. Οι πυρκαγιές στην Κρήτη ανάγκασαν 5.000 ανθρώπους να εγκαταλείψουν το νησί αυτή την εβδομάδα.
Σε έκθεση που ανατέθηκε από την ΕΕ τον Οκτώβριο, ο πρώην πρόεδρος της Φινλανδίας, Σαούλι Νιινίστο, δήλωσε ότι η ασφάλεια πρέπει να θεωρείται «δημόσιο αγαθό» και ζήτησε υιοθέτηση νοοτροπίας ετοιμότητας.
Σχετικά με τα αποθέματα, τόνισε ότι οι Βρυξέλλες πρέπει να «ορίσουν στόχους για τη διασφάλιση ελάχιστων επιπέδων ετοιμότητας σε διάφορα σενάρια κρίσεων, συμπεριλαμβανομένης ένοπλης επίθεσης ή μεγάλης κλίμακας διακοπής των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού».
Η ΕΕ είχε ήδη συστήσει τον Μάρτιο στα νοικοκυριά να διαθέτουν βασικά αποθέματα για να αντέξουν τουλάχιστον 72 ώρες κρίσης.
Το μπλοκ διατηρεί ήδη στόλο από πυροσβεστικά αεροπλάνα και ελικόπτερα, αεροσκάφος ιατρικής εκκένωσης, νοσοκομεία πεδίου και κρίσιμα ιατρικά εφόδια σε 22 χώρες της ΕΕ στο πλαίσιο της αντίδρασης σε φυσικές καταστροφές.
Ωστόσο, η Επιτροπή ανέφερε πως θα δημιουργήσει ένα «δίκτυο αποθεματοποίησης» για καλύτερο συντονισμό μεταξύ των χωρών. Σημείωσε πως υπάρχει «περιορισμένη κοινή κατανόηση του ποια βασικά αγαθά απαιτούνται για την ετοιμότητα έναντι κρίσεων σε ένα περιβάλλον κινδύνου που εξελίσσεται γρήγορα».
Επιπλέον, σκοπεύει να δημιουργήσει λίστες με βασικά αγαθά προσαρμοσμένες σε κάθε περιοχή και είδος κρίσης, οι οποίες θα ανανεώνονται τακτικά. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενθαρρύνουν καλύτερα τον ιδιωτικό τομέα να βοηθήσει στην αποθεματοποίηση, π.χ. μέσω φορολογικών κινήτρων.
Το μπλοκ θα πρέπει επίσης να συνεργαστεί με συμμάχους για «κοινές αποθήκες» και καλύτερο συντονισμό για τη διαχείριση πόρων και υποδομών διπλής χρήσης με το ΝΑΤΟ.
Η ανάγκη επενδύσεων για κρίσιμα αποθέματα θα ληφθεί υπόψη και στις προτάσεις για τον νέο πολυετή προϋπολογισμό της ΕΕ, που αναμένεται να παρουσιαστεί αργότερα αυτόν τον μήνα.
Το προσχέδιο εγγράφου αναμένεται να δημοσιευθεί την επόμενη εβδομάδα και ενδέχεται να υποστεί αλλαγές πριν από την παρουσίασή του.