Τρία ρωσικά μαχητικά αεροσκάφη εισήλθαν την Παρασκευή στον εναέριο χώρο της Εσθονίας, χώρας - μέλους του ΝΑΤΟ, παραμένοντας για δώδεκα λεπτά χωρίς άδεια. Το περιστατικό χαρακτηρίστηκε από την κυβέρνηση του Ταλίν ως «πρωτοφανώς προκλητικό» και έρχεται να προστεθεί σε μια σειρά στρατιωτικών ενεργειών της Μόσχας που δοκιμάζουν τα αντανακλαστικά της Συμμαχίας.
Το γεγονός σημειώθηκε λίγο μετά την εισβολή άνω των 20 ρωσικών drones στον εναέριο χώρο της Πολωνίας (9–10 Σεπτεμβρίου), που ανάγκασαν ΝΑΤΟϊκά μαχητικά να επέμβουν. Επιπλέον, ακολούθησε μόλις τρεις ημέρες μετά την ολοκλήρωση των κοινών στρατιωτικών γυμνασίων «Zapad-2025» Ρωσίας – Λευκορωσίας, στα οποία περιλαμβάνονταν και σενάρια χρήσης πυρηνικών όπλων.
«Απροκάλυπτη πρόκληση»
Σύμφωνα με το Υπουργείο Εξωτερικών της Εσθονίας, τα τρία MiG-31 πέταξαν χωρίς κατατεθειμένα σχέδια πτήσης, με τους αναμεταδότες απενεργοποιημένους και χωρίς επαφή με τις υπηρεσίες εναέριας κυκλοφορίας. Η παραβίαση σημειώθηκε πάνω από το νησί Vaindloo, περίπου 100 χιλιόμετρα από το Ταλίν.
«Η Ρωσία έχει παραβιάσει τέσσερις φορές φέτος τον εναέριο χώρο μας, αλλά η σημερινή ενέργεια είναι πρωτοφανώς προκλητική», δήλωσε ο Εσθονός ΥΠΕΞ Margus Tsahkna. Ο ίδιος υπογράμμισε ότι «η αυξανόμενη επιθετικότητα της Μόσχας πρέπει να απαντηθεί με άμεση ενίσχυση της πολιτικής και οικονομικής πίεσης».
Η Εσθονία κάλεσε τον ανώτερο Ρώσο διπλωμάτη για διάβημα διαμαρτυρίας, ενώ ο πρωθυπουργός Kristen Michal ανακοίνωσε ότι η χώρα ζητά την ενεργοποίηση του Άρθρου 4 της Συνθήκης του ΝΑΤΟ, που προβλέπει διαβουλεύσεις μεταξύ των μελών σε περίπτωση απειλής.
Σύμφωνα με το Ταλίν, τα ρωσικά αεροσκάφη έφτασαν περίπου 5 ναυτικά μίλια (9 χλμ.) εντός του εναέριου χώρου της Συμμαχίας, πριν εκδιωχθούν από ιταλικά F-35 που σταθμεύουν σε βάση της Εσθονίας.
Αντιδράσεις στην Ευρώπη και το ΝΑΤΟ
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έσπευσε να τοποθετηθεί μέσω της Ύπατης Εκπροσώπου Εξωτερικής Πολιτικής, Κάγια Κάλας η οποία τόνισε: «Αυτό δεν ήταν ατύχημα».
Από πλευράς ΝΑΤΟ, εκπρόσωπος της Συμμαχίας δήλωσε: «Ρωσικά μαχητικά παραβίασαν τον εναέριο χώρο της Εσθονίας. Το ΝΑΤΟ αντέδρασε άμεσα και τα αναχαίτισε. Πρόκειται για ακόμη ένα παράδειγμα απερίσκεπτης συμπεριφοράς της Ρωσίας και για απόδειξη της ικανότητας του ΝΑΤΟ να απαντά».
Ο υπουργός Εξωτερικών της Λιθουανίας, Kestutis Budrys, σημείωσε ότι η Ρωσία «δοκιμάζει στρατιωτικά τα όρια της Συμμαχίας» και κάλεσε για «ενίσχυση της αποτρεπτικής ισχύος». Στην ίδια γραμμή, ο Λετονός ΥΠΑΜ Andris Spruds υπογράμμισε την ανάγκη περαιτέρω ενίσχυσης της αποστολής αεράμυνας στη Βαλτική.
Η Ουκρανία χαρακτήρισε το περιστατικό «άμεση απειλή για τη διατλαντική ασφάλεια». Ο ΥΠΕΞ Andrii Sybiha κάλεσε για «συντριπτική πολιτική και οικονομική πίεση» κατά της Μόσχας.
Η στάση των ΗΠΑ
Η κυβέρνηση Τραμπ παρακολουθείται στενά για την αντίδρασή της. Την περασμένη εβδομάδα, η Ουάσιγκτον είχε περιοριστεί σε χαμηλούς τόνους για την παραβίαση του πολωνικού εναέριου χώρου από ρωσικά drones, προκαλώντας ανησυχία σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες για την αφοσίωση των ΗΠΑ στη συλλογική άμυνα.
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ παρέπεμψε το ερώτημα στον Λευκό Οίκο, ο οποίος μέχρι στιγμής δεν έχει τοποθετηθεί.
«Δεν ήταν τυχαίο»
Αναλυτές εκτιμούν ότι η παραβίαση δύσκολα μπορεί να θεωρηθεί τυχαία. Αμερικανός αξιωματούχος που μίλησε ανώνυμα ανέφερε: «Είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι τρία ρωσικά αεροσκάφη δεν γνώριζαν πως βρίσκονταν για τόσο μεγάλο διάστημα στον εναέριο χώρο της Εσθονίας».
Ο Jakub Godzimirski, ερευνητής στο Νορβηγικό Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων, υπογράμμισε ότι «ακόμη κι αν πρόκειται για σύμπτωση, το γεγονός δεν μπορεί να αποσπαστεί από το πρόσφατο περιστατικό με τα drones στην Πολωνία».
Από την πλευρά της, η Ρωσία αρνήθηκε γνώση του γεγονότος. Ο πρέσβης της χώρας στον ΟΗΕ, Vassily Nebenzia, δήλωσε: «Δεν εμπιστεύομαι αυτά που λέει η Εσθονία για τη Ρωσία. Αν όντως συνέβη, είναι τραγικό».
Επικίνδυνη κλιμάκωση
Οι παραβιάσεις ρωσικών αεροσκαφών πάνω από το νησί Vaindloo είναι συχνές, ωστόσο η διάρκεια των 12 λεπτών καθιστά το συγκεκριμένο περιστατικό εξαιρετικά σοβαρό. Οι ενδείξεις ότι τα αεροσκάφη πέταξαν χωρίς σχέδια πτήσης και με απενεργοποιημένους αναμεταδότες ενισχύουν την εκτίμηση περί συνειδητής πρόκλησης.
Το περιστατικό έρχεται να εντείνει περαιτέρω τις ανησυχίες για την ασφάλεια της Ανατολικής Ευρώπης και τη σταθερότητα στη Βαλτική Θάλασσα, σε μια περίοδο που - κατά τη δυτική οπτική - η Ρωσία συνεχίζει να ασκεί στρατιωτική πίεση στην ευρύτερη περιοχή, από την Ουκρανία έως τα κράτη της Βαλτικής.
Με πληροφορίες από Reuters